3 trends die belastingstrategie beïnvloeden

De kanteling komt voort uit drie trends. De eerste is die van riskmanagement, de tweede is de houding van de autoriteiten en de derde is een nieuwe interesse vanuit het publiek. Deze laatste is momenteel zeer actueel aan het worden.Misschien had u bij deze trends ook corporate social responsibility (CSR) als een trend verwacht? Het is eigenlijk verbazingwekkend dat er vanuit CSR weinig invloed op de taxstrategie geweest is. Toch schreef Archie B. Caroll, een toonaangevend auteur op CSR-gebied, al meer dan tien jaar geleden: “Belasting is de prijs die we betalen voor een ‘civilized society’.” Tot nu toe is de interesse van CSR eigenlijk de kant op gegaan van CO2-uitstoot, kinderarbeid in de derde wereld, ecologische voetafdruk enzovoort. Groen en eerlijk, zeg maar. Het taxprofiel van een organisatie speelt daarin nauwelijks een rol. Als je bijvoorbeeld de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) erop naslaat, kom je het woord tax niet of nauwelijks tegen, terwijl het GRI toch een toonaangevend wereldwijd initiatief is om standaarden te ontwikkelen die beter inzicht geven in de ‘economic, environmental, and social performance’ van een organisatie. Gek genoeg tref je in de toepassing van de GRI-richtlijnen geen of nauwelijks fiscale aanknopingspunten aan, tenzij je in de toelichting over boetes ook fiscale boetes zou lezen. Deze zijn echter niet terug te vinden in maatschappelijke jaarverslagen.TaxstrategieHet lijkt erop dat het taxprofiel van een organisatie niet relevant is voor CSR. In ieder geval is er maar een beperkte impuls uitgegaan naar het taxprofiel of de taxstrategie van een onderneming. Wel is een aantal bedrijven begonnen te publiceren over de totale fiscale afdrachten van de organisatie aan de fiscus. Alle heffingen worden dan bij elkaar opgeteld en de juridische fijnproever kan daarbij dan nog opmerken dat loonheffingen en btw weliswaar door de onderneming worden afgedragen, maar eigenlijk gedragen worden door de werknemers en de cliënten ervan. Toch zijn er – zoals gesteld – drie trends die wel tot een verandering in de taxstrategie leiden.1. Riskmanagement: vaak vanwege crisis en schandalenBij taxstrategie is de eerste vraag wat een organisatie eigenlijk van de Head of Tax mag verwachten. Wat is de bijdrage van de taxfunctie aan het realiseren van de strategische doelstellingen van het bedrijf? De vraag is gemakkelijker gesteld dan beantwoord. Er zijn voldoende ‘schandalen’ bekend waarin bedrijven met de harde werkelijkheid van correcties en strafrecht werden geconfronteerd, en daarna pas hun taxfunctie en -strategie hebben opgewaardeerd. __________________________________________________________________________________Cursus Betaal minder vennootschapsbelastingTijdens deze dag ontvangt u tientallen concrete tips die u direct meer inzicht verschaffen in de vernieuwde regelgeving rondom VpB. Aan de hand van actuele praktijkcasussen ontdekt u samen met tal van gelijkgestemden waar voor uw organisatie de winst te behalen is. Lees meer…__________________________________________________________________________________Het heeft natuurlijk de voorkeur om het niet tot een crisis te laten komen. En meer en meer bedrijven zijn daar inmiddels serieus mee bezig. De auditcommissie heeft daar een belangrijke rol te spelen, zoals voorgeschreven in de Dutch Governance Code. Indirecte belastingen en loonheffingen worden hierbij nog zelden expliciet betrokken. Een vraag daarbij is of de Head of Tax eigenlijk wel een verantwoordelijkheid namens de CFO draagt, of dat hij meer een staffunctie bekleedt? Is het slechts een ‘budget- burner’? Een soort interne fiscale expert aan wie je technische vragen kunt stellen? Is er inzicht in de fiscale risico’s? Als een Head of Tax die verantwoordelijkheid wel heeft, is het natuurlijk de vraag welke doelstelling hij of zij nastreeft. Er zijn doelstellingen te formuleren op bijvoorbeeld het gebied van cost of compliance, effectieve belastingdruk en de risk appetite bij taxplanning. De KPI’s die hierbij horen zijn bij voorkeur gericht op de langere termijn. Een snel fiscaal voordeel scoren in een aangifte is één ding, maar de uiteindelijke afloop is nog een andere zaak. En die afloop laat meestal nog op zich wachten. De fiscus in Nederland en in het buitenland mag meestal nog vele jaren terug corrigeren. Inzicht in het risicoprofiel is dus essentieel voor een goed beeld van de taxpositie. Fiscale KPI’s moet je daarom instellen op een marathon en niet op een sprint. Kortom, schandalen beïnvloeden het riskmanagement en de achterliggende strategie.####2. Houding van autoriteiten ten aanzien van transparantieDe tweede trend die we zien, is de veranderende houding van de fiscus. In Nederland maar ook daarbuiten. Horizontaal toezicht is een Nederlandse uitvinding. In het verleden gaf Nederland, met zijn netwerk van belastingverdragen, zijn rulingpraktijk en het digitaal indienen van aangiften mede richting aan wereldwijde fiscale trends. Horizontaal toezicht wordt wel genoemd als een nieuw voorbeeld van Nederland als gidsland in de fiscale wereld. Het is in dit verband opmerkelijk dat China nauwkeurig de Nederlandse aanpak heeft bestudeerd, waarbij zelfs Nederlandse ondernemingen zijn geïnterviewd. De Nederlandse opvatting ten aanzien van transparantie, zoals die bij horizontaal toezicht tot uitdrukking komt, staat niet op zichzelf. Meer landen zijn zich gaan verdiepen in de wijze waarop ondernemingen met hun fiscale verplichtingen omgaan. In het Verenigd Koninkrijk zien we dat met de regelgeving rondom ‘Senior Accounting Officer (SAO) sign off’. Onder SAO moet de hoofdcontroller of CFO zich persoonlijk verbinden aan een verklaring dat de processen op orde zijn en dat de gegevens die worden gebruikt om fiscale aangiften te doen, kloppen. Persoonlijk belang in reputatie en portemonnee geeft een nieuwe dimensie aan de verantwoordelijkheid over fiscaliteit. In de VS zijn stappen gezet om bij elke aangifte een extra bijlage te voegen. In die bijlage moet de onderneming dan een overzicht geven van ingenomen posities waarvan men redelijkerwijs kan verwachten dat de belastingdienst een ander standpunt kan innemen. We kunnen concluderen dat belastingdiensten in toonaangevende landen meer en meer afdwingen dat ondernemingen met open vizier aan de fiscale autoriteiten hun fiscaal gedrag openbaren. Agressieve taxplanning op basis van een lage pakkans (“ze zien het toch niet”) heeft geen toekomst. Een andere trend vanuit de autoriteiten is de verregaande inzet van IT. Na het Verenigd Koninkrijk heeft nu ook Duitsland aangegeven XBRL te gaan verplichten. Daarmee wordt de vergelijkbaarheid van financiële kengetallen van een onderneming voor de inspecteur een stuk gemakkelijker. __________________________________________________________________________________Cursus Bespaar op loonbelasting en sociale verzekeringenEnerzijds leert u waar de grootste risico’s en valkuilen zich bevinden, waardoor u naheffingsaanslagen voorkomt. Anderzijds leert u processen rond arbeidsvoorwaardenbeleid strakker te beheersen. Gerard van Westen legt u haarfijn de nieuwe werkkostenregeling uit. Lees meer… __________________________________________________________________________________Brazilië gaat nog verder met zijn Nota Fiscal-Eletronica. Voordat een ondernemer een factuur uitstuurt naar de cliënt, wordt de factuur digitaal aangeboden aan het Ministerie van Financiën. Een – naar het schijnt – van de grootste computers ter wereld slaat de aangeboden conceptfacturen op en geeft de ondernemer een autorisatiesleutel (factuurnummer). De wereldwijde trend is ontegenzeggelijk dat de fiscus zich meer en meer inzet op efficiency en probeert het gedrag van bedrijven rechtstreeks transparant te maken. Dit uit zich in versterking van de audittrail in compliance, verbeterd inzicht in risico’s, scherpere accounting van belastingvoorzieningen, scherp inzicht in hoe de auditor dit beoordeelt, en versterking van technologie rondom belastingen in ERP-systemen. De taxstrategie van een onderneming zal daar rekening mee moeten houden.3. Interesse van het publiek: reputatie – schadeDeze als derde genoemde trend is de meest recente. Tax was lang een black box. Een black box in de zin van weinig transparantie in het fiscale proces en de uitkomsten voor de organisatie. Maar ook een proces dat zich discreet afspeelt tussen fiscus en elk individueel bedrijf. Geheimhouding van aanslagen, geanonimiseerde uitspraken van rechters en betrekkelijk weinig details in de jaarrekeningen staan borg voor een lage maatschappelijke interesse. Met name in het Verenigd Koninkrijk is er al een paar jaar een actieve lobby gaande die veel meer inzicht wil. Christian Aid en andere organisaties zijn actief op dit terrein. Hun inzet is erop gericht dat internationale ondernemingen inzicht geven in welke landen zij vennootschapsbelasting betalen: Trace the Tax. Er wordt een relatie gelegd tussen de belangen van de mensen in de landen van de derde wereld en de kracht van het multinationale bedrijfsleven om een einde te maken aan de armoede door in die landen een fair share aan belastingen te betalen. Daarom wil men graag inzicht in de ‘per country’ belastingafdrachten. En die vind je niet in de jaarrekening. Deze lobby is al een paar jaar actief. Momenteel loopt er in het Verenigd Koninkrijk een campagne waarbij winkels van een telecomprovider in grote winkelstraten worden bestookt met veel aandacht trekkende ‘blokkades’. Hoe invloedrijk de macht van de consument kan zijn, weet de vaderlandse chocolade-industrie. De groene Sinterklaas uit 2009 heeft het voor elkaar gekregen dat nagenoeg alle chocoladeletters van 2010 van fair tradechocolade vervaardigd zijn. Reputatieschade is een grote drijfveer voor verandering. Grote bedrijven zullen zich er momenteel over beraden hoeveel details over hun ‘per country’ fiscale positie zij eigenlijk voor zichzelf inzichtelijk hebben. En welke ze wel of niet aan het publiek willen prijsgeven. Corporate social responsibility krijgt hiermee een heel directe weerslag in de belastingstrategie. Want wie wil er met chocoladeletters in de krant staan over zijn taxpositie?JAN VAN TRIGT is partner bij Deloitte Tax Management Consulting