AI en automatisering bepalen toekomst finance

Door Rob Cools, Product Marketing Director bij Workday

In een vaak aangehaald onderzoek uit 2013 van Carl Frey en Michael Osborne van de Universiteit van Oxford, wordt geschat dat in de komende 10 tot 20 jaar zo’n 47 procent van de Amerikaanse banen verdwijnt door robots en automatisering. Een recenter rapport van PwC uit maart 2017 voorspelt dat 32 procent van de banen in finance en verzekeringen uiteindelijk overbodig wordt door voortschrijdende technologie op het gebied van automatisering en kunstmatige intelligentie. 

Laten we vooral niet focussen op de negatieve kanten van de zaak. Vergelijk het met een restaurant: je kunt stil blijven staan bij het feit dat we tegenwoordig een vaatwasser gebruiken in plaats van menskracht om borden schoon te maken, maar je kunt beter focussen op hoe we die vrijgekomen medewerker kunnen trainen en inzetten op een positie waar hij of zij met die nieuwe vaardigheden veel meer toegevoegde waarde heeft. 

Bevrijd ons van repetitieve handelingen

Dat is namelijk waar de zakelijke wereld van vandaag op gefocust is. We zijn continu op zoek naar verbeteringen in efficiency. Samen met de vooruitgang in technologie zorgen die voor enorme veranderingen. Uit een onderzoek van Ernst & Young blijkt dat voor 65 procent van de financiële leidinggevenden het standaardiseren en automatiseren van processen – met behoud van de nodige flexibiliteit en kwaliteit in die processen – een belangrijke prioriteit is. In hetzelfde onderzoek geeft 67 procent van de financiële leidinggevenden aan dat het verbeteren van de samenwerking tussen finance en de organisatie ook hoog op de prioriteitenlijst staat. 

Deze doelstellingen hangen nauw samen met de mate waarin medewerkers bevrijd kunnen worden van repeterende handelingen waardoor ze tijd krijgen voor taken die meer waarde toevoegen. Automatisering biedt de kans financiële professionals te verlossen van de ouderwetse handelingen die te maken hebben met inboeken, audit en compliance. De manier waarop die activiteiten nu moeten worden uitgevoerd staat in de weg van een strategisch partnerschap. In 2014 liet onderzoek van McKinsey Global Institute al zien dat ongeveer 34 procent van de tijd van een financieel manager wordt ingenomen door activiteiten die makkelijk geautomatiseerd kunnen worden met de bestaande technologie. 

Hoe ziet de toekomst eruit als finance inderdaad meer tijd en ruimte krijgt om een strategische adviesrol voor de organisatie te spelen? Wij zien vooral dat proactieve financieel managers inderdaad de steeds terugkerende handmatige financiële werkzaamheden automatiseren en die vrijgekomen tijd en middelen investeren in de opbouw van expertise. Met de concentratie op meer expertise verschuift de nadruk van het simpelweg verwerken van cijfers naar financiële analyses en prognoses, strategische risico’s en slagkracht, compliance en controle en in het algemeen beter, op data gebaseerd, financieel management. 

270 miljard voor compliance en regelgeving

Er wordt vaak gedacht dat het bij finance vooral draait om het voorkomen van risico’s, maar juist in die sector zitten de early adopters van nieuwe technologie, zoals AI. Bij consumentenbanken worden AI-systemen ingezet om te voldoen aan de steeds strengere regelgeving, omdat het te duur wordt om dat met menskracht te doen. Volgens Citigroup is het aantal mensen bij de grootste Amerikaanse banken, zoals JP Morgan en HSBC, dat zich bezighoudt met compliance en regelgeving verdubbeld. Naar schatting kost dat de financiële sector in de VS jaarlijks 270 miljard dollar, zo’n 10 procent van de operationele kosten.

Bij AI gaat het in de regel om het ontwikkelen van computersystemen die taken kunnen uitvoeren waarvoor normaal gesproken menselijke intelligentie nodig is, zoals beeld- en spraakherkenning en het nemen van beslissingen. Experts beschouwen AI en automatisering als haalbare oplossingen voor het effectief aanpakken van compliance- en risicoproblemen, en voor veel meer van financiën dan alleen retailbankieren.

“We hebben nog nooit zoveel data tot onze beschikking gehad”, zegt Shamus Rae, Hoofd Artificial Intelligence bij KMPG. “En er is nog nooit zo’n grote interne en externe noodzaak geweest om die data te analyseren voor het beheer van compliance en risico’s. In deze context biedt AI een kans die managers niet mogen laten lopen. AI biedt organisaties de mogelijkheid om enorme hoeveelheden data te verwerken tegen veel lagere kosten.” En behalve op het gebied van compliance, hebben AI-toepassingen ook waarde in fraude- en witwasbestrijding, aldus Rae. 

Hoeveel vertrouwen hebben we in de ‘machine’?

Met AI-systemen kun je de risico’s die menselijk handelen met zich meebrengt uitsluiten. Tegelijk is het natuurlijk de vraag hoeveel vertrouwen een finance-afdeling wil geven aan een ‘machine’. Risicoanalyse en audits vereisen effectieve en reproduceerbare processen. Het feit dat AI-processen enorme hoeveelheden data verwerken en zelflerend zijn, roept wel vragen op over de algehele nauwkeurigheid. Als een kennissysteem bijvoorbeeld 97 procent accuraat is bij het nemen van beslissingen, tegenover 95 procent bij menselijk handelen, is dat dan voldoende voor een organisatie? Wie bepaalt dat? En hoe weet je of de doelstellingen op het gebied van nauwkeurigheid gehaald worden? Waar eindigt het ‘menselijke’ gedeelte en waar begint de machine? 

We zullen steeds meer en steeds nauwkeuriger data tot onze beschikking krijgen. Die enorme stroom data zal ook steeds eerder beschikbaar zijn. Toch zal er voor het nemen van strategische beslissingen op basis van die informatie altijd menselijke betrokkenheid noodzakelijk zijn. We kunnen veel automatiseren en AI kan veel werkzaamheden van finance van ons overnemen , maar mensen zullen nooit overbodig worden. De waarde van AI en automatisering zit juist in het feit dat finance de ruimte en vrijheid krijgt om een veel strategischer positie in te nemen. 

Lees ook de vorige blog van Rob Cools: Helden en schurken in financiële rapportages