Arina Freitag (CFO TenneT): “Wij zetten alles op alles om onze bijdrage te leveren aan de energietransitie.”

TenneT speelt een cruciale rol in het welslagen van de energietransitie, zowel in Nederland als in Duitsland. Nu de verkoop van het Duitse gedeelte van het bedrijf aan de Duitse staat niet doorgaat, zint de CFO op andere manieren om de investeringen die nodig zijn om Europa verder op weg te helpen naar CO2-neutraliteit in 2050. “Tegelijkertijd willen we ook een betrouwbare, duurzame en betaalbare energievoorziening garanderen”, zegt CFO Arina Freitag. 

Ontvang elke week het laatste CFO-nieuws in je mailbox

Wil jij elke vrijdag de beste interviews, exclusief nieuws uit de CFO Community en waardevolle inzichten rechtstreeks in je mailbox? Schrijf je vandaag nog in voor de gratis CFO.nl nieuwsbrief en mis niets meer.

Ja, ik meld me aan

TenneT is verantwoordelijk voor het hoogspanningsnet in Nederland, de ruggengraat van de energievoorziening. Zonder een robuust en toekomstbestendig net is de integratie van grootschalige hernieuwbare energiebronnen simpelweg onmogelijk. Nu voldoet dat net niet. Een groot deel van de bestaande infrastructuur is verouderd en moet worden vervangen of gemoderniseerd – en vooral moet het elektriciteitsnet op land en op zee worden uitgebreid. Bedrijven en huishoudens verduurzamen en stappen over op elektrische alternatieven, zoals elektrische auto’s, warmtepompen en boilers. Dit leidt tot een sterke toename van de elektriciteitsvraag, waardoor ‘netcongestie’ dreigt.

“Het is een moeilijke reis”, aldus CFO Arina Freitag. Simpelweg meer kabels in de grond stoppen volstaat niet; het is ook nodig om slimmer om te gaan met het netwerk. Duurzame energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie zijn vaak decentraal gelegen en fluctueren in opbrengst. Innovatie is van daarom van levensbelang. Bijvoorbeeld door AI en machine learning in te zetten om te anticiperen op veranderingen in vraag en aanbod en de balans in het net te kunnen bewaken.

Maar, zegt CFO Arina Freitag: “Wij zetten alles op alles om onze bijdrage te leveren aan de energietransitie. Wij onderschrijven de Europese klimaatdoelstellingen volmondig.”
TenneT streeft naar een koolstofneutraal energiesysteem in 2045 en heeft hiervoor een concreet plan ontwikkeld, de zogeheten ‘Target Grid’-visie. Hierin geeft het bedrijf aan welke investeringen in de energievoorziening van Duitsland en Nederland nodig zijn.

‘We moeten wel’

“We moeten wel”, zegt Freitag. “Om de aarde leefbaar te houden voor toekomstige generaties is een ombuiging naar een duurzame economie noodzakelijk. Landen die niet investeren in klimaatneutraliteit zullen op termijn bovendien economisch achterblijven, omdat ook andere regio’s, zoals China, sterk inzetten op de energietransitie. Het is een algemeen aanvaard feit dat je je economie nu moet voorbereiden op klimaatneutraliteit. Als we niet streven naar verduurzaming van de energievoorziening, warmt de aarde verder op – wat kan leiden tot grote sociale problemen, zoals massamigratie en politieke conflicten.”

Risicomanagement voor gevorderden

Als CFO staat Freitag voor de uitdaging om de enorme investeringen in de energietransitie – 160 miljard euro voor de komende 10 jaar, waarvan rond de 40 procent in Nederland en 60 procent in Duitsland zal neerslaan. Tegelijkertijd moet ze uiteraard ook de financiële gezondheid van het bedrijf waarborgen. Dat gaat haar allemaal zeer goed af. Mede dankzij een persoonlijke coach, voegt ze toe. “Zo’n coach houdt je een spiegel voor en geeft adviezen, en helpt je daarmee te reflecteren op je werk en te groeien als leider. Zaken die zeker in een bedrijf in transitie als het onze belangrijk zijn. Met alle stress die dit oplevert is mentale bijstand van onschatbare waarde. Ik raad iedereen op C-level zo’n coach aan.”

Ondanks de nu al enorme investeringen (alleen al in 2023 bijna 8 miljard euro) laat TenneT solide financiële resultaten laten zien. Het bedrijf gaat prat op de stijging van de onderliggende EBIT naar 1,817 miljard euro in 2023, een stijging van meer dan 50 procent vergeleken met het voorgaande jaar. De winstgevendheid is in de afgelopen jaren geen moment in gevaar geweest, ondanks moeilijke marktomstandigheden. Denk alleen al aan de sterk stijgend en fluctuerende energieprijzen na de coronacrisis, waar TenneT als inkoper van elektriciteit mee werd geconfronteerd. De gevolgen daarvan wist Freitag te beperken, vooral door omvangrijke termijncontracten af te sluiten met leveranciers, met een totale waarde van meer dan 40 miljard euro. Risicomanagement voor gevorderden.

Leadership in Finance Summit 2024: AI makes you do it!

Bepaal jij wat AI voor je doet, of bepaalt AI straks wat jij zult doen? Kom hierover in gesprek op 7 november met 300 vakgenoten en experts tijdens Leadership in Finance Summit 2024 in Amersfoort. Meld je nu gratis aan en ontdek hoe AI jouw rol van finance leader herdefinieert.

Ja, ik meld me aan

Kapitaalinjecties

Momenteel hanteert het bedrijf een financieringsmix van 40 procent eigen vermogen en 60 procent vreemd vermogen – de solvabiliteit is dus zeer gezond, zoals Freitag aangeeft. Onlangs ontving het bedrijf – mede dankzij de inzet van Freitag en haar onderhandelingsskills – een kapitaalinjectie van 25 miljard euro voor 2024 en 2025 van de enige aandeelhouder, de Nederlandse staat (nota bene: meer dan het jaarlijkse defensiebudget). Voor 2026 staat een extra 17 miljard euro gepland, zo werd deze week bekend, plus nog een extra lening van 2 miljard voor 2025. Een flinke financiële tegemoetkomingen waar Freitag naar eigen zeggen ‘zeer verheugd’ over is: “It buys us time.”

Daarmee is het bedrijf er natuurlijk nog niet. De zoektocht naar financiering blijft een continu proces. Naast de uitgifte van groene obligaties – in aanvulling op de huidige 20 miljard die het al heeft uitgezet – verkent TenneT ook andere financieringsopties. Ondanks de enorme investeringen heeft TenneT onder Freitag’s leiding steeds sterke kredietratings gehad – momenteel kent Standard & Poors het bedrijf bijvoorbeeld een A- toe vanwege de ‘stable outlook’. Cruciaal voor de toegang tot kapitaalmarkten.

Het aantrekken private investeerders is ook een mogelijkheid. Daarnaast overweegt het bedrijf een mogelijke beursgang van de Duitse activiteiten, nu de verkoop daarvan aan de met begrotingsproblemen worstelende Duitse overheid niet doorgaat. De opbrengst daarvan was bedoeld om de Nederlandse activiteiten te kunnen financieren, maar nu dat moet er een alternatief worden gezocht. Want Freitag wil het investeringsmomentum vasthouden: linksom of rechtsom, die energietransitie moet er komen.