Met zijn nieuwe boek Let’s Talk Leadership wil leiderschapsexpert Arvid Buit het gesprek over volwassen leiderschap op een hoger niveau tillen. Voor het eerst schrijft hij in het Engels, en voor het eerst bundelt hij alle inzichten die hij de afgelopen jaren zag terugkomen in boardrooms, coachingsgesprekken en crisissituaties.

Waarom moest dit boek er nú komen?

“Ik merkte dat ik alles wat ik de afgelopen jaren heb gezien eindelijk eens congruent op een rijtje wilde zetten. Een boek dwingt mij om mijn eigen gedachten te ordenen. Terwijl ik schreef, ontdekte ik ook dat het vooral een intern proces was. Ik heb hier veel langer over gedaan dan bij eerdere boeken, omdat zowel de taal als de nieuwe inzichten van de afgelopen 10 jaar me dwongen dit heel zorgvuldig op te tekenen. Als we het gesprek over leiderschap serieus willen voeren, dan moeten we dat wél baseren op alle huidige wetenschappelijke kennis.

Het project lag een half jaar stil en uiteindelijk heb ik het in Frankrijk in tweeënhalve maand afgerond. Ik wilde helder, concreet en toepasbaar schrijven. Mijn doelgroep is slim, dus ze verwachten een wetenschappelijke onderbouwing. Maar het moet tegelijk zo eenvoudig zijn dat je het morgen kunt toepassen. Dat combineren vond ik het lastigst.”

Lees ook op CFO.nl: Meld je nu aan voor CFO Day 2026 – Clarity in Chaos – 25ste Jubileumeditie

Waarom in het Engels?

“Simpel: tachtig procent van mijn klanten zit in het buitenland. Jarenlang vroegen ze: heb je een boek? Dan zei ik: ja, maar in het Nederlands. Ik wilde iets wat ze kunnen lezen én delen. Daarnaast hoop ik dat we wereldwijd vaker inhoudelijke gesprekken voeren over volwassen leiderschap. Dan moet je in het Engels publiceren.”

Waar begint ons idee over leiderschap?

“Onze eerste ervaring van leiderschap ontstaat als we kind zijn. De verhouding tot onze ouders is het eerste ‘machtsmodel’ dat we zien. We co-reguleren onze emoties op basis van deze eerste hechtingsfiguren. En één op de drie mensen is niet goed gehecht. Dat is natuurlijk heel ingrijpend. Als kind moet je dat verwerken. Dus creëren we een narratief dat het leven behapbaar maakt. Die mechanismen blijven initieel leidend wanneer we volwassen worden. Daarom zie je soms primitieve en extreem naïeve gedragingen bij mensen die in een keurig pak door de boardroom lopen. We wanen ons rationele en intelligente professionals, maar reageren dikwijls als kleuters. Dit soort programmeringen worden al gevormd in de vroegste jeugd.

De hevigheid van uitingen verschilt, maar is vaak ook herkenbaar: iemand kan compleet exploderen wanneer je zegt dat iets beter kon. Dan maak je geen contact met een volwassen leider, maar met het kind dat zich gekrenkt voelt. Anderen raken in paniek, of vluchten in verslaving. Het moment dat mensen mij bellen, is meestal het moment dat ze er zelf last van krijgen. Tot die tijd ervaart vooral de omgeving last.”

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Renée Wansink (CFO Karl Lagerfeld): “Ogenschijnlijke kleinigheden maken vaak een enorm verschil.”

Zie je dat veel terug in je praktijk?

“Ja, voortdurend. Bijna iedereen die naar een leiderschapspositie verlangt, hoort bij die één derde groep van onveilig gehechte kinderen. Er is een duidelijke psychologische link tussen hechtingsproblemen en de honger naar erkenning en succes. Ik zie het bij CEO’s, topsporters, artiesten. Mensen die altijd en oneindig naar ‘meer’ zoeken.

Mensen die gedreven worden door oude hechtingspatronen willen gezien worden, omdat ze hopen dat erkenning hun innerlijke leegte vult. De meest effectieve leiders zijn vaak degenen die niet op zoek zijn naar een podium, maar naar afstemming. Leiders die hun eigen ego kunnen parkeren en werkelijk aanwezig durven zijn, creëren de veiligheid waarin anderen kunnen floreren. Wie vooral aandacht zoekt, raakt juist vaak verwijderd van leiderschap.”

Je boek bestaat uit drie delen. Wat is de rode draad?

“In het eerste deel beschrijf ik wat wetenschap én praktijk zeggen over leiderschap. Niet honderd modellen, maar één helder concept gededuceerd uit alle beschikbare kennis. In het tweede deel ga ik in op vijf leiderschapsperspectieven die een leider bewust moet kunnen innemen. Zie dit niet als theoretische concepten, maar als concrete psychologische scripts. Die van het Collectief, de Strateeg, de Vader, de Beslisser en de Creatieveling. Wie deze vijf niet naadloos in zichzelf kan ‘draaien’, of geen vrijheid van keuze heeft om de juiste aan te wenden, zal uiteindelijk niet effectief functioneren als leider.

Als je die perspectieven bewust kunt innemen en afgestemd kunt aanwenden op het passende moment, dan toon je je een gewogen leider. Dat is iets anders dan trucjes leren. Het gaat uiteindelijk niet om kennis die je kunt aanleren maar om volwassenheid die je moet ontwikkelen. Ik leg heel concreet uit hoe je in een groep kunt herkennen wat er speelt: angst, ambitie, roddel, onrust. De lezer leert in dit boek specifiek welke aanpak past bij de stemming van een collectief.

In het derde deel geef ik zeven stappen om leiderschapsgedrag écht concreet te veranderen. Mensen veranderen hun gedrag zelden na hun 18^de levensjaar. Wie me niet gelooft: bezoek een schoolreünie. Daarom geef ik een methode die meetbaar, toetsbaar en toepasbaar is in organisaties. Daar kan de lezer direct de volgende ochtend zelf mee aan de slag.”

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Mirjam van Velthuizen-Lormans (CFO van ProRail): “Ik ben degene die koers houdt.”

Heb je tijdens het schrijven ook iets geleerd over jezelf?

“Ja. Ik merkte dat ik dit thema uitnodigt om je eindeloos in te verdiepen zonder dat je verder komt. Dat is ook bij mij een valkuil. Ik kom uit de theaterwereld en ik zeg wel eens: sommige mensen blijven maar repeteren zonder ooit op te treden. Dat kan ook een valkuil zijn in leiderschap. Je kunt alles begrijpen, maar nog steeds niets doen. Tijdens het schrijven moest ik mezelf dwingen om een punt te zetten.

Ook ontdekte ik – opnieuw – hoezeer ik moeite heb met zelfpromotie. Ik vind het leuk om met mensen over mijn vak te praten, maar ik heb een hekel aan video’s maken voor LinkedIn of het hele marketingcircus. Dat staat haaks op het idee dat ik – als spreker – graag in de spotlights zou staan. Dat is echt een misverstand.

Ik zelf ben extreem gevoelig voor prikkels. Als ik te lang in de Jumbo rondloop, vind ik dat al heftig. Een podium kan ik prima aan, zolang het een veilige groep is. Maar pure zelfpromotie voelt voor mij als onprettig en onveilig. Daarom vind ik Q&A’s na een lezing veel leuker dan het vertellen zelf. Dan wordt het een gesprek in plaats van een monoloog.”

Wat zie je in het leiderschap van vandaag?

“Geopolitiek zie ik gedrag dat regelrecht teruggaat naar extreem onveilige hechting. Maar tiranniek gedrag ontstaat wanneer een dominante leider een slap collectief tegenover zich heeft dat hem/haar niet begrenst. En dat zie je nu op meerdere plekken. Als ik naar landen als Amerika kijk, schrik ik van de kwetsbaarheid van het collectief.

Toch zie ik ook mooie dingen. De krant richt zich vaak op wat misgaat, maar er gebeurt dichtbij ook heel veel goeds. Ik zie ondernemers en leiders die met plezier iets moois bouwen. Pieter Zwart van Coolblue vind ik daar een goed voorbeeld van, die zijn organisatie letterlijk een stem geeft. Maar zo lopen er natuurlijk honderden rond, laten we dat toch ook vooral niet vergeten.”

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Remko van Lun (CFO van CONO Kaasmakers): “Voorspellen wordt steeds lastiger.”

Nieuwsgierig naar het boek? Bestel het hier: Let’s Talk Leadership