Britse beuk op Europa?

Met de volgende voorlopige redding van Griekenland heeft Europa weer wat rust gekocht, maar de reputatie van de Eurozone en EU heeft weer extra schade opgelopen. Bovendien zijn er nog volop andere bedreigingen voor eenheid en imago, zoals de vluchtelingencrisis en een harde landing van de Chinese economie.Een extra knauw kan ook nog komen uit de dreiging van een Brexit: een uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Premier Cameron heeft op z’n laatst in 2017 een referendum beloofd over het EU-lidmaatschap. Tegen die tijd hoopt hij nieuwe voorwaarden voor de Britten te hebben geregeld voor een voortgezet lidmaatschap. De vrees is dat Londen met zijn eisen de bodem onder het Europese project vandaan slaat: het vrije verkeer van goederen, diensten, kapitaal en mensen. Cameron wil vooral die laatste component aan banden leggen. Verder wil hij af van het streven naar een ‘steeds hechtere unie’, een formule uit EU-basisverdragen. Daarnaast wil hij op korte termijn de EU-begroting verlagen en meer macht uit Brussel terughalen naar de lidstaten.Griekse crisis uitkomst voor Britse euroscepticiDe problemen met de Grieken zullen de Britten alleen maar gesterkt hebben in het idee dat de EU op z’n minst op de schop moet. Zo komt het overbruggingskrediet voor de Grieken uit een EU-fonds en niet uit een Eurozone-potje. Er wordt alles aan gedaan om te voorkomen dat niet-euro-landen risico’s lopen op het overbruggingskrediet, maar toch zit het de Britten begrijpelijkerwijs niet lekker.Tegelijkertijd zien EU-sceptici in het VK hun kans schoon met de Griekse crisis: de hele gang van zaken heeft wel duidelijk gemaakt dat iets moet veranderen in de EU en Eurozone. Cameron zou het liefst een verdragswijziging willen, maar dat zit er niet in, omdat alle parlementen van de 28 EU-landen daarmee moeten instemmen. Maar de Britse leider hoopt wel dat hij van alles voor het VK uit het vuur kan slepen bij onderhandelingen over versterking van de Eurozone en EU in de nasleep van de Grexit-dreiging. Zijn insteek zal dan zijn: “Ik wil jullie heel graag helpen om de Eurozone in steviger schoenen te zetten, maar welke garanties krijg ik dat de Eurozone niet over Londen heen walst bij toekomstige besluiten en wat geven jullie mij verder in ruil voor mijn essentiële steun?” Dit zal de komende jaren nog een uitermate boeiend politiek steekspel worden met  zeer hoge inzet.Gegarandeerde onzekerheidUiteindelijk zien wij de Britten de EU niet verlaten, maar de onzekerheid in de komende jaren draagt niet bij aan de economische en politieke versterking van Europa. Bovendien is elke minuut die besteed moet worden aan het binnenboord houden van de Britten, een minuut die niet gestoken kan worden in het adresseren van de problemen die de chaos in het Midden-Oosten of de semi-oorlog in de Oekraïne met zich meebrengen of aan de veelheid van nationale uitdagingen.De lange aanloop naar definitieve duidelijkheid over een Brexit zal de relaties tussen Londen en andere Europese hoofdsteden op de proef stellen. De Brexit-dreiging blijft nog minstens anderhalf jaar voor onzekerheid zorgen en verschillende grote bedrijven – met name financiële instellingen – overwegen om Londen te verlaten in het geval van een Brexit. De chaos rondom Griekenland geeft eurosceptici extra munitie om mee op de EU te schieten en daarmee wordt de onzekerheid voor het Britse bedrijfsleven en bankwezen alleen maar vergroot. Dit zal op de korte tot middellange termijn niet veranderen. Andy Langenkamp is Senior Politiek Analist voor ECR Research en ICC.