“Business ontwikkelt zich vaak sneller dan finance functie”

Tijdens workshops geeft hij financials vaak dezelfde boodschap: “Jullie moeten wakker worden.” Er liggen heel veel kansen voor financials van de toekomst, ziet Frank Geelen, lead partner finance transformation en CFO program leader bij Deloitte. Kansen die finance relevanter maken, in het hart van de business plaatsen en het werk bovendien leuker maken. Maar dan moet er wel actie volgen: “De keuze is aan ons. Financials moeten niet terug kruipen in hun veilige financiële wereld.”

In het hart van de business

In zijn werk komt Geelen nog veel CFO’s tegen die wat afwachtend zijn. Ze houden zich alleen bezig met boekhouding en de financiële data. Zonde vindt hij dat. Geelen: “Mijn stelling is: trek datamanagement en de integrale reporting, ook van niet financiële data, naar je toe. Er zit heel veel waarde in het bijeenbrengen van al die data. Financials worden krachtiger door niet alleen bezig te zijn met achteruit kijkende informatie, maar door ook advies te geven over de toekomst. Financiële mensen hebben hier bij uitstek de vaardigheden voor, maar denken nog wel eens dat aangeleverde data voor zich spreken.”

Geelen schetst een beeld van hoe de financial meer waarde kan bieden. Uiteindelijk gaat het om de vraag hoe je als financial relevant blijft, zegt hij. Er zijn ruwweg twee scenario’s voor de toekomst: “Finance is alleen nog verantwoordelijk voor de financiële informatie in het jaarverslag en komt echt aan het einde van de gang te zitten. Of finance neemt het centrale datamanagement op zich, maakt van die data superieure informatie en komt daarmee nog meer dan nu in het hart van de business te zitten.”

Business sneller dan finance

Er zijn nog wel een aantal zaken die aandacht behoeven om deze transitie te versnellen. Met name het op orde brengen en houden van de basis is nu belangrijk. Zo’n 95 procent van de bedrijven is nu nog druk bezig om zaken als goed master-datamanagement, een overzichtelijk IT-landschap en gestandaardiseerde processen op orde te krijgen, zegt Geelen: “Dit kun je tegenwoordig in toenemende mate robotiseren. Hierdoor blijft er meer tijd over voor de rol van business partner.”

Het op orde brengen van de basis gaat helaas in veel organisaties nogal langzaam. Deels omdat het lastig is, deels omdat er te weinig prioriteit aan wordt gegeven. En dat gaat ten koste van de relevantie van finance. Geelen: “Bij veel bedrijven zie je dat de business zich sneller ontwikkelt dan de finance functie. Dat is jammer. Dan hobbel je er steeds achteraan en kun je niet je optimale bijdrage leveren.“

Financieel adviseurs moeten juist minder boekhouden en mentaal loslaten dat alles 100 procent kloppend moet zijn. Geelen: “Dit is vloeken in de kerk voor een financial, dat besef ik.” Toch zegt hij dat ze meer risico moeten nemen en ook met een idee naar de business moeten stappen als ze er niet de volledige zekerheid over hebben. Geelen “Probeer dingen uit, wees bereid om soms te falen. En durf een scherpere mening over de toekomst te formuleren.”

Niet-financiële data

De financial moet ook aan de slag met niet-financiële data. Die data ziet Geelen als cruciaal voor de toekomst van finance, maar ook voor de besluitvorming binnen bedrijven. Probleem is dat het vaak gaat om informatie van andere functionele gebieden. Geelen: “Het is data van HR, marketing, of vanuit de supply chain, dus de financial mag er niets van vinden, is vaak het idee. Over die drempel moet je echt heen stappen. De financial moet er juist wel iets van vinden. Door het combineren van die data en met verstand van de business kan er betere besluitvorming plaatsvinden.”

De niet-financiële data is interessanter dan de financiële, omdat die per definitie terugkijkend en achteraf is. Geelen: “Dan gaan het over resultaten van acties uit het verleden. Bestuurders willen veel sneller weten wat het resultaat van een beslissing is. Als je moet wachten tot dit een financieel effect heeft, ben je al te laat. Niet-financiële data zorgt voor betere besluiten, zeg ik altijd. Ook kan steeds meer informatie real-time zijn.”

Voorbeelden: “De bezettingsgraad in de fabriek, de orderpijplijn, de efficiency in de productie of informatie over klanten en concurrenten”. Met dit soort gegevens moet de financial aan de slag. En weet hij of zij deze rol te pakken, dan maakt dit hem of haar in een klap veel belangrijker binnen de organisatie. Het is dan niet langer aan tafel zitten in de bestuurskamer, het is ook advies geven en de lead nemen, zegt Geelen: “Kijk je vooruit, dan ga je het debat leiden in plaats van volgen.”

Concurrentie

Maar er zijn kapers op de kust. HR, marketing of sales, ook andere afdelingen storten zich op data. Soms zijn financials dan te conservatief in de opvatting over hun werk en laten ze zich de kaas van het brood eten. “Daar waar anderen naar voren stappen, blijven de financiële mensen staan.” Onterecht, vindt Geelen. Financials onderschatten zichzelf: “Als andere afdelingen met data aan de slag gaan is het suboptimaal. In mijn optiek past deze taak juist perfect bij finance. Ze zijn goed in primaire dataregistratie, analyseren, consolideren en rapporteren. Het is natuurlijk niet verkeerd dat andere afdelingen er ook mee aan de slag gaan, maar het is beter om het te centraal te coördineren.”

Bedrijven die niet op deze manier met data en de vooruitgang van de finance functie aan de slag zijn, lopen het gevaar achter het net te vissen. Er is juist snelheid nodig, om op nieuwe trends in te kunnen spelen. Digitalisering verandert de business drastisch. Dat vraagt soms veel van finance, zegt Geelen. Een voorbeeld is dynamic pricing, bekend uit de luchtvaartindustrie, prijzen die constant veranderen, afhankelijk van de omstandigheden. Geelen: “Dit mechanisme komt nu overal op, bijvoorbeeld supermarkten zijn ermee bezig. Loop je door een schap, dan past de prijs van een pak hagelslag zich aan jou aan. Nu is men bezig met het inrichten van de algoritmes die dit mogelijk maken en het vormen van de besluitvormingsprocessen.”

Zonnige toekomst

Geelen is ervan overtuigd dat het beeld van finance dat hij schetst bewaarheid gaat worden. Hij ziet de toekomst van het vak dan ook zonnig in. “Ik geloof zelfs dat het één van de meest sexy vakgebieden is om de komende tijd in te werken. Financials zijn al minder bezig met boekhouden, de functie wordt voorspellend. Ik ben ervan overtuigd dat finance het centrale datamanagement op zich gaat nemen. Daarmee verplaatst de functie naar het hart van de business.”
Financials gaan de toekomst voorspellen, richting geven aan het gehele bedrijf en gaan zo veel impact hebben, denkt Geelen. En de dynamiek van het werk neemt toe, net als de diversiteit: “Er komen allerlei functies bij: denk aan interfacedesigners, privacyexperts, wiskundigen, technische mensen…”

"Finance wordt één van de meest sexy vakgebieden om in te werken"

"De keuze is aan ons"

Er zijn ondernemende financials nodig om de functie vorm te geven, zegt Geelen. “Mensen die bereid zijn risico te nemen, die technologie omarmen, op basis van hun kennis van de business ook het kaf van het koren weten te scheiden en niet ten ondergaan in de enorme hoeveelheid data.” Het brengt Geelen terug bij de boodschap die hij financials brengt tijdens workshops: “Jullie moeten versnellen, meer ondernemend zijn, experimenteren en risico’s durven nemen. De keuze is aan ons.”