CFO Day 2009: Leiderschap in de financiële functie

Met ruim 700 CFO’s en senior finance executives was de CFO Day 2009 groter dan ooit. Plenaire sprekers als Theo de Kool (CFO Sara Lee), Jim Lawrence (CFO Unilever) en Joop Wijn (Board Member Transition Team Designated Managing ABN AMRO) en vele andere content experts zorgde voor een enerverend inhoudelijk programma. In de verschillende plenaire, parallel en rondetafelsessies stond leiderschap centraal. Wat voor leiderschap wordt er verwacht van de financiële functie in de huidige turbulente tijden? Deze vraag werd geprobeerd te beantwoorden door middel van vier subthema’s:• Strategic alignment: Hoe kunnen CFO’s de organisatie in lijn brengen met haar strategische ambities?• Business alignment: Hoe kan de finance functie het business management zo effectief mogelijk ondersteunen?• Operational/professional excellence: Hoe kunnen key financials begeleid worden door de CFO om operational excellence te bewerkstelligen?• Leadership competenties: Welke vaardigheden en kwaliteiten bezitten machtige en succesvolle CFO’s?Preconference Een dag eerder ging de CFO Day al officieus van start met een preconference voor een aantal genodigden, gevolgd door een exclusief diner waar ruim 250 CFO’s en financial exectives bij aanwezig waren. De veiling ten bate van het goede doel, heeft maar liefst 34.400 euro opgebracht. 

 Greg Case (CEO Aon) over de top 10 risks    / Bas van Werven interviewt Kimberly Ross

Tijdens de veiling werden 17 kavels geveild. Kavels variërend van een skybox in de ArenA tot het meemaken van de finish van de laatste etappe van de Volvo Ocean Race, een tocht in een speedboot langs de Belgische kust, het bijwonen van de finish van de Volvo Ocean Race in St. Petersburg, een wijnpakket, een VIP arrangement naar een wedstrijd van Manchester United. Ook kaarten voor het concert van U2 gingen onder de hamer. Ahold-CFO Kimberly Ross kreeg de lachers op haar hand met het hoogste bod op 5 minuten gratis boodschappen doen in een van de Jumbo Supermarkten.Leiderschap in transformatiesDe eerste plenaire sessie, een vurig betoog van Theo de Kool over de verschillende petten die de moderne CFO draagt, viel enorm in de smaak bij de aanwezigen. ‘Van saaie bankier naar durfkapitalist’, was zijn centrale boodschap. Dit sloot goed aan bij het centrale thema van de dag; “Leadership in Finance”. ‘Het is niet makkelijk om leiding te geven aan de financiële functie. Het draait vooral om het leveren van maatwerkoplossingen aan de business. Dit maakt de CFO een extreem belangrijke businesspartner evenals het geweten van de organisatie.’ Volgens De Kool vergelijkt de rol zich het beste met die van een jongleur: wetgeving, risico, businesspartnering, allemaal uitdagingen die de CFO in balans moet zien te houden. In 2002 trad De Kool aan bij de Sara Lee Corporatie in Chicago. ‘Er zaten slimme mensen in finance die vooral goed waren in treasury, maar ze begrepen de business niet’, vertelt hij. ‘Veel grote bedrijven maakte in deze tijd gebruik van hetzelfde business model. Deze “machine” stopte op een gegeven moment met het genereren van groei. Ook bij Sara Lee was dit het geval. We waren niet “lean” meer. In 2005 besloten we tot een transformatie. We hadden door de jaren heen teveel activiteiten gekregen. Omdat iedereen wel wil inkopen, centraliseerden we de procurement afdeling. Vanaf toen werd de inkoop gedaan door 200 unieke CPO’s. We gingen ook gebruik maken van de R&D centra van concurrenten. Verder werd het programma “continue verbetering” geïmplementeerd. Alles is een proces, dus kan alles verbeterd worden. ‘We leren veel van onze concurrenten’. De Kool verwijst naar Jim Lawrence, die leiding geeft aan de finance functie bij concurrent Unilever. De Kool: ‘We weten wat hij verdient en hoe hij dit doet. Ondanks onze grote kennis worden er nog altijd fouten gemaakt. Zo zagen we Senseo een groot succes worden in Europa. We wisten hoe we dit succes in de VS konden repliceren. De marketeers zeiden ‘Ja!’. Maar het kwam niet van de grond: Amerikanen houden van groot en dit ontbrak in het Senseo concept. 

Keynote-sprekers Theo de Kool (l) en Jim Lawrence

De transformatie van Sara Lee is een groot succes geworden. Finance is nu een echte business partner geworden. Enerzijds zijn we in control, anderzijds ondersteunen we de business. We leveren informatie voor besluitvorming, hebben wereldwijd shared service centers en besteden bepaalde IT, finance en procurement processen uit. Ik speel zelf een belangrijke rol in M&A. Niet alleen in de deal zelf, maar ook in de strategie achter de acquisitie. De CFO is de architect voor de toekomst en zorgt altijd voor het beste rendement. Na een daverend applaus stapt dagvoorzitter Derkjan van der Leest op het podium. De professor vraagt De Kool hoe hij kan voorkomen dat waarde vernietigd wordt. De Kool: ‘Sommige mensen in mijn team kennen de business niet zo goed. Ik vertel ze dan dat ze dit goed moeten leren en meer betrokken moeten raken. Dit kunnen ze doen door te praten met de mensen van operations en ook goed naar ze te luisteren. Maak ook duidelijk dat je verschillende petten draagt en een businesspartner wil zijn.’Rolling forecastsOok Jim Lawrence is door grote veranderingen gegaan bij de Brits-Nederlandse producent van persoonlijke zorg-, voedings- en schoonmaakmiddelen, vertelt hij in zijn plenaire presentatie. Onder de noemer “one Unilever” zijn de drie verschillende multi-landen bedrijven geïntegreerd. Daarbij is het aantal magazijnen en productie faciliteiten sterk verminderd. De groeistrategie van Unilever is erop gespitst om de eerste te zijn in verschillende submarkten van persoonlijke verzorging. Momenteel is het bedrijf, met een omzet van zo’n 40 miljard euro, de derde grootste producent van consumentenproducten ter wereld. Bij de transformatie van het bedrijf is het aantal managers bijna gehalveerd. Er is nu één bedrijf, één hoofdkantoor en één raad van bestuur. Unilever is een global company met lokale wortels. Dit blijkt uit de vele reclames die Lawrence toont, afkomstig van over de hele wereld. ‘Niet meer dan zes procent van onze omzet is afkomstig uit één land.’ Om snel in te kunnen spelen op veranderingen maakt Unilever gebruik van “dynamic performance management”. Hiermee kunnen plannen en doelstellingen snel worden bijgesteld in concurrerende context. ‘Rolling forecasts helpen ons bepalen welke veranderingen we moeten maken. De impact van de recessie is anders voor elk bedrijf. Onze klanten zijn niet gestopt met het kopen van producten als zeep. Dus waarom moeten we veranderingen maken?’ Ook Lawrence kan rekening op veel waardering van de aanwezige CFO’s.Competing on AnalyticsNa de eerste ronde parallelsessies, die worden ingeleid door topexperts zoals Bob van Heyningen (VP Finance Europe Office Depot), Boudewijn Gerner (CFO Imtech) en Bert Steens (Partner Ernst & Young) kunnen de aanwezigen genieten van een uitgebreide lunch terwijl ze netwerken met hun peers uit de CFO community.

Na de lunch vindt er weer een plenaire sessie plaats. De spreker is een autoriteit op het gebeid van analytical performance management: professor Thomas H. Davenport van Babson College. ‘In competitieve tijden is de kennis en kunde van organisaties om analytics toe te passen een essentieel onderscheidend vermogen’, vertelt hij gepassioneerd. ‘Analytics kunnen worden gebruikt om naar de toekomst te kijken en hierop acties uit te voeren en aan te passen.’ De twee belangrijkste doelen van analytics zijn volgens Davenport als volgt te omschrijven:• Het vinden van de beste klanten en hen de juiste prijzen vragen.• Het minimaliseren van voorraden en het maximaliseren van de beschikbaarheid van supply chains.’‘Het duurt zo’n twee tot drie jaar om analytische capaciteiten te ontwikkelen’, gaat Davenport verder. Enkele grote spelers hebben hier de laatste jaren goede stappen in gezet. Zo is Marriott wereldwijd leider in het gebruik van analytics om hotelkamers te prijzen en gebruikt de Royal Bank of Canada vooral analytics om hun relaties met klanten te optimaliseren.’ De centrale vraag die CFO’s zichzelf constant moeten stellen is ‘denken we dit, of weten we dit’. Hiermee kan een CFO leiderschap tonen als het gaat om het inzetten van analytics. Volgens Davenport staat de mate waarin een bedrijf analytisch is, gelijk aan hoe succesvol dat bedrijf is in zijn business. Nog één plenaire sessie vindt er plaats voordat de CFO of the Year Awards van 2009 worden uitgereikt. De spreker is niemand minder dan Joop Wijn, board member Transition Team Designated Managing ABN AMRO. In zijn exclusieve presentatie “After the first 100 days: ABN AMRO’s strategy and vision in the current climate” doet Wijn de nieuwe strategie uit de doeken van ABN AMRO voor de zakelijke markt. Wijn vertelt hoe ABN AMRO inspeelt op leiderschap in het huidige economische klimaat. Gezien de moeilijke periode die ABN AMRO onlangs doorstaan heeft, getuigt het verhaal van Wijn van veel moed.CFO of the Year AwardDe CFO Day werd afgesloten met een feestelijke prijsuitreiking. Onder de genomineerde CFO´s in de categorie niet-beursgenoteerd werd Pieter Verboom uitgeroepen tot CFO of the Year 2009. In de bijna twaalf jaar dat Verboom CFO is van Schiphol Group leverde hij een onderscheidende bijdrage aan een aantal grote programma´s en verdere professionalisering van de financiële functie bij de wereldwijd opererende exploitant van luchthavens. Andere genomineerden in de categorie niet-beursgenoteerd waren:  Ton van Veen (CFO Jumbo Supermarkten),  Maarten Blacquière (CFO Gasterra) en Han Schellekens (CFO Asito Dienstengroep).De CFO of the Year Awards zijn onderdeel van de jaarlijkse CFO Day, dé bijeenkomst voor CFO’s en senior financial executives, georganiseerd door Alex van Groningen en CFO Magazine. Ieder jaar maken een selecte groep CFO’s, die gedurende het afgelopen jaar onderscheidende prestaties geleverd hebben op het gebied van finance, kans op de CFO of the Year Award, de belangrijkste onderscheiding in het vakgebied. Winnaars van voorgaande jaren zijn onder andere Robert-Jan van de Kraats, Jean Marc Huët, Jan Hommen, Tom de Swaan en René Hooft Graafland.

De genomineerden / De drie winnaars v.l.n.r: Pieter Verboom, Rolf-Dieter Schwalb en Jack de Kreij

Jack de Kreij van Vopak  werd uitgeroepen tot winnaar van de CFO of the Year Award 2009 in de categorie AMX/ASCX en overige en kreeg de onderscheiding uit handen van Theo de Kool en dagvoorzitters Bas van Werven en Derkjan van der Leest. Andere genomineerden in de categorie AMX/ASCX & overige waren:Frank Dorjee (CFO Draka Holding),  Boudewijn Gerner (CFO Imtech),  Edwin van Leeuwen (CFO Unit 4 Agresso),  Jan de Boer (CFO Eriks).

Rolf-Dieter Schwalb, sinds 2006 CFO bij Koninklijke DSM, kreeg de award overhandigd in de categorie AEX-genoteerde ondernemingen. Andere genomineerden in de categorie AEX waren Mark Armour (CFO Reed Elsevier),  Pierre-Jean Sivignon (CFO Philips).Na afloop van de prijsuitreiking blikken de dagvoorzitters terug op de dag. Wat is de grootste gemene deler van alle sessies die de aanwezigen bezochten? ‘Wees vooral menselijk’, zegt Derkjan van der Leest. ‘De CFO moet vooral zijn menselijke gezicht laten zien. We maken allemaal fouten.’