CFO in de driver’s seat – van rem naar gaspedaal

Tijd voor innovatie

Uit onderzoek uitgevoerd onder ondernemers in Nederland* komt naar voren dat productinnovatie en optimalisatie op de nummer één positie staan in de top 3 van business challenges.* Terwijl kostenbeheersing en profitability, die positie in 2016 hadden.

Wanneer we spreken over innovatie is het belangrijk om het onderscheid te maken tussen continue innovatie (product optimalisatie) en disruptieve innovatie. Bij continue innovatie is het duidelijk welk percentage je er in wilt stoppen en op welk termijn dit terug wordt verdient.. Het is veel moeilijker om te bepalen welk percentage je wilt stoppen in disruptieve innovatie. Je kunt daar veel tijd en budget in steken, maar je weet niet hoe dat in de toekomst gaat uitwerken, of en op welke termijn je de investering terugverdiend hebt. 

We moeten de hand in eigen boezem steken, vaak zijn we de rem binnen de organisatie wanneer het aankomt op innovatie. We hebben het budget bepaald en daar moeten we binnen blijven. We zijn geneigd om dan te argumenteren dat we ‘dit vorig jaar besproken hebben en wat er nu gevraagd wordt niet in past’. Maar als ik heel eerlijk ben moeten we dat rempedaal eens los gaan laten en op het gas gaan staan. Dus meer ruimte geven voor de business en wellicht meer risico accepteren.  

Gecontroleerd innoveren

Een deel van ondernemerschap en innovatie zit in creativiteit en het buikgevoel. En laat dat net hetgeen zijn waar we vanuit financiële rol ons niet zo senang bij voelen. Hoeveel geld kun je voor innovatie ter beschikking stellen? En hoe meet je hiervan het rendement en met welke KPI’s? Als je wilt investeren om echt nieuwe business modellen te realiseren, zijn oude rendementsmodellen dan wel functioneel? 

Ik zie entrepreneurial als meer dan innovatie alleen. En ik geloof dat daarbij een framework en processen niet per definitie slecht zijn. Zolang je binnen het framework ruimte biedt om te experimenteren, om te falen en weer opnieuw te proberen. Het mogen falen binnen een bepaald raamwerk is van belang. Als financiële man kun je daarmee veel bewerkstelligen. Als je er teveel bovenop zit, sla je het enthousiasme en ondernemerschap dood. Het is niet de structurering maar het DNA van het bedrijf wat bepaalt hoe innovatief het is. 

Is elke CFO een innovator?

Het hangt van de fase waarin een onderneming zit, welk type CFO je nodig hebt en hoe deze omgaat met innovatie. Gaat het slecht met de business en moet je zaken op orde stellen, dan heb je iemand nodig die zich op processen richt, in een finance achtige rol. Je moet in deze situatie het huis op orde brengen voor je verder kunt gaan bouwen.

Bij een organisatie waar innovatie nodig is, is een CFO die handelt als geweten, een killer van deze dynamiek. Je moet mee kunnen denken met de innovatie, anders ben je de ondermijning van het succes. Je kunt bij innovatie niet alles in processen en procedures gieten en dan verwachten dat er innovatieve wonderen gebeuren. 

Maar uiteindelijk is misschien nog wel niet de grootste vraag in welke fase de onderneming zit, maar wat voor type CFO je bent. Ben je iemand die strak en strikt in regels en procedures denkt, of haal je energie uit echt samenwerken met de business. We zijn niet allemaal hetzelfde type. Er zijn genoeg CFO’s die niet persé in de business hebben gezeten, belangrijk is om je te realiseren dat je in een bepaald krachtenveld bent gegroeid. En dat valt niet altijd zo maar te veranderen. 

Weet jij zeker van jezelf waar je goed in bent? Is het merendeel van de finance professionals niet in de veronderstelling dat ze het weten, terwijl de buitenwereld een heel ander beeld van ze heeft? Datzelfde geldt voor innovatief zijn. Als je het aan moet leren, dan houdt het nooit stand. Je kunt niet opeens innovatief denken. 

Ik hecht waarde aan authenticiteit. Op het moment dat je soft skills moet leren, dan wordt het een kunstje. Dat gaat een paar keer goed, maar als het niet in je zit, ga je het nooit verkopen.

Als je het zelf niet in je hebt, is dat niet erg, maar verzamel dan een team om je heen dat deze competenties wel bezit. Het is een team effort waar men elkaar kan challengen. Dat betekent dat je iemand zou moeten aannemen die niet op jezelf lijkt. En dat is lastig, want je probeert toch altijd een kloon van jezelf aan te nemen. 

Auteur Robêrt de Gier is Finance Director van Exact

*uit mkb Barometer onderzoek uitgevoerd door Exact onder ondernemers in Nederland van bedrijven met 50 of meer werknemers in 2018.

Lees hier meer over de Future of finance.