CFO Round Table: De business wacht niet op finance

Fotografie: Marcel Vogel

De niet te onderschatten impact van de digitale transformatie van organisaties en businessmodellen blijft toenemen. Om over het tempo nog maar te zwijgen. Wil de financiële kolom erin slagen hierin een voortrekkersrol te bemachtigen dan zijn cruciale keuzes nodig. 

Acht CFO’s, FD’s en directeuren discussieerden hierover gisteren op initiatief van internationale software-aanbieder Comarch. Aanwezige organisaties: FedEx, Vopak, Manpower Group, ASML, Brocacef, Dupont en Spar. De discussie werd geleid door Kevin Mottard, Head Executive Networks bij Alex van Groningen.

Rol van strategisch business-partner oppakken 

De digitale ontwikkelingen zijn voor de financiële kolom bij uitstek een kans om de rol van strategisch business-partner op te pakken. Bijvoorbeeld door een rol te gaan spelen in het optimaliseren van de customer journey. Daarvoor moet de blik verbreed worden tot ver buiten het finance-domein.

Dat de ontwikkelingen de financiële kolom tevens voor behoorlijke dilemma’s stelt, werd evenzeer duidelijk. De discussie in het Rotterdamse Hilton aan het Weena was dan ook levendig. 

Als gast-expert was aanwezig Joris Juttmann, naast zijn consultancy-activiteiten onder meer docent voor de NBA/VRC over de praktische toepassing van robotics. Voor Juttmann is zonneklaar dat digitalisering voor de financiële kolom een must is om de rol van business-partner überhaupt te kunnen vervullen.

“Data is an asset” 

Het gezelschap associeert het thema desgevraagd met termen als “wendbaarheid”, “change management”, “stewardship” (“mensen helpen te groeien in een fascinerende wereld”), “data-ownership”, “samenwerking” (tussen mens en data), “betrokkenheid”, “opportunity”, “ROI”. 

Ook wordt als invalshoek genoemd “data is an asset”. Daaruit volgen vragen als: hoe oogst je deze data, hoe haal je er waarde uit, hoe zet je daarvoor je competenties als finance-team in? De betreffende organisatie werkt met data-projecten en heeft bijvoorbeeld al besparingen gerealiseerd door slimmer met bevoorrading om te gaan. 

Toch ziet deze organisatie nog een groot onontgonnen gebied voor zich. Stappen daarin zijn systemen ontwikkelen om data te kunnen koppelen. Belangrijke aandachtspunten daarbij: welke mensen trek je aan, hoe organiseren we het proces, en welke tooling hebben we daarvoor nodig? 

Foto: Marcel Vogel 

Van gatekeeper tot businesspartner 

Als heilige graal wordt genoemd het bereiken van oplossingen die echt toegevoegde waarde opleveren, meer inzicht in de cijfers. Digitalisering is een kans om de rol van gatekeeper te verruilen voor die van businesspartner. Dat wordt terecht verwacht van de financiële kolom is de heersende gedachte. “Wij zijn het aan onze stand verplicht te weten waar de data in de organisatie vandaan komen, welke data juist zijn en welke bruikbaar?” 

Daarvoor moet de klassieke focus op accounting verlegd worden richting analyse. Eén aanwezige noemt als voorbeeld dat in zijn organisatie alle transacties substantieel sneller zouden kunnen verlopen door de fraudebestrijding efficiënter te maken met behulp van digitalisering. 

Oplossen van maatschappelijke problemen 

Een ander voorbeeld is het efficiënter maken van de supply-chain met behulp van data-analyse. Het betreft toepassingen die niet alleen de organisatie beter maken, maar ook kunnen helpen aan het oplossen van maatschappelijke problemen zoals de hoge kosten van de zorg.

Een fors dilemma blijkt de vraag of het nodig is om eerst te investeren in een basis van schone en betrouwbare data: “Als de basis niet op orde is, dan heb je geen goede data en geen goede inzichten.” Daar staat tegenover dat wachten tot alle data perfect zijn, ten koste gaat van de slagkracht. 

“Wij doen beiden,” stelt een deelnemer. “Investeren in datakwaliteit en daarmee geïsoleerde projecten starten. De daarmee te behalen voordelen zijn te groot om niet nu al te benutten.” Deze desbetreffende organisatie worstelt wel met de vraag hoe je vervolgens de gebruikte schone data, ook schoonhoudt. 

“De business wacht niet tot de data perfect zijn” 

Het vinden van de balans tussen investeren in schone data enerzijds en projecten uitvoeren anderzijds is een lastige uitdaging. Dat vergt een gedragsverandering bij de financiële kolom: “Anders mis je de opportunity. De business wacht niet tot de data perfect zijn.”

Dat geldt zeker voor organisaties waar in cruciale organisatieonderdelen het toepassen van BI hard gegroeid is: “Bij ons hebben bepaalde BU’s moeite om die snelle groei bij te houden, dat geldt ook voor finance. Dat vraagt dus om harde keuzes maken, en proberen capaciteit vrij te maken om toch die volgende stap te maken. 

Concurreren met de Google’s en Facebooks 

“Wij wilden iets met analytics en zijn gewoon begonnen door alle BU’s daarbij te betrekken. Dat vraagt heel andere talenten, mensen met een technologie-achtergrond in plaats van een finance-achtergrond. Die combinatie kan enorm helpen. Het is lastig om daarvoor de juiste mensen te vinden. Want je concurreert met de Google’s en Facebooks van deze wereld.”

Eén van de deelnemende organisaties blijkt al ver te zijn met onder meer RPA (Robotic Process Automation) in veel processen. “Dan wil je in alle processen binnen de organisatie optimaal gebruik maken van automatisering, machines met elkaar laten praten, elk handwerk uit-faseren.”  

Van procesdenken naar analytisch denken 

Behalve grote organisaties maken volgens Juttmann ook steeds meer kleinere organisaties de omslag. Daar zijn steeds meer tools voor, maar lang niet iedereen kent ze. Het gaat er volgens de consultant om de stap te maken van procesdenken naar analytisch denken. 

“Finance neemt in de regel 1 á 2 procent van bedrijfskosten voor zijn rekening. Je maakt dan niet het verschil door tegen lagere kosten te gaan werken. Wel door in de hele organisatie processen te automatiseren en daarin de andere BU’s bij de hand te nemen. Dit betekent dat je als financiële kolom een goed beeld moet hebben van bijvoorbeeld de customer journey.”

Natural Language Processing nog onbekend

Om de dialoog te kunnen aangaan met de andere BU’s en deze te betrekken, heb je een gemeenschappelijke taal nodig. Dat is een uitdaging, weet Juttmann. Inmiddels zijn begrippen als (cloud-)ERP en EPM wel doorgedrongen tot het dagelijks jargon. Nu is snel basiskennis nodig over gebieden als Process Data Mining (PDM), iBPMS, RPA, Natural Language Processing. 

Dat het management van de meeste organisaties hiervan onvoldoende kennis heeft, wordt herkend. Net als dat ook alle BU’s die basiskennis nodig hebben om mee te kunnen met de ontwikkelingen.

Echte winst behaal je met technologieën als PDM en iBPMS

Organisaties concentreren de aandacht met name op ERP en EPM. Echte winst is te behalen met technologieën als PDM en iBPMS, of ”intelligent business-process-management-software”. Dit maakt integratie tussen procesanalyse en data-analyse mogelijk met behulp van Artificial Intelligence (AI) en machine learning. De meeste aanwezigen horen voor het eerst over deze technologie. 

Juttmann licht toe dat organisaties hiermee met beschikbare data in relatief korte tijd – in termen van weken in plaats van jaren – resultaat kunnen boeken. Hierin liggen de echte kansen voor finance om de digitale transformatie een boost te geven.  

Finance-terrein uitbreiden naar de customer journey 

Wat verder helpt is dat de digitalisering de grenzen tussen de silo’s – finance, sales, marketing, HR, enzovoort – vervagen. Het wordt zo eenvoudiger om het finance-terrein uit te breiden naar bijvoorbeeld de customer journey. 

“Iedereen claimt straks de customer journey. Maar finance heeft op dat punt een voorsprong, want zit dichter tegen de processen aan. Wel moet finance wat meer bravoure tonen. Bewijs dat je de skills en de vaardigheden hebt, de data beheerst en analyses kunt maken.”

Revolutionaire doorbraak: quantum-computer 

En dan komt de volgende nieuwe technologie-golf er alweer aan in de vorm van de quantum-computer. Berekeningen die met de huidige generatie computers dagen of zelfs jaren kosten, maakt de quantum-computer in seconden of minuten. Google claimde in oktober een revolutionaire doorbraak op dit terrein. Dit gaat organisaties mogelijkheden bieden waarvan de impact nauwelijks te overschatten valt. 

Slotsom van de discussie is vooral dat de financiële kolom in de positie is om een leidende rol op zich te nemen in de digitale transformatie van organisaties. Al is er nog een hoop koudwatervrees, volgens een van de deelnemers. “Verdiep je in het onderwerp en je kunt frontrunner zijn, een betere gesprekspartner, ook voor je mensen.”

Een andere mogelijke valkuil is de neiging van finance om te snel te kijken naar de centen alleen, in plaats van datgene waar het voor de klant om draait. “Wij hebben hiervoor met onze competenties juist iets te brengen. Dit biedt kansen voor je mensen, mensen die het verschil kunnen maken.”