CFO’s moeten balans vinden tussen resultaat en risico

Uit eerdere wereldwijde ‘high performance finance’- studies van Accenture blijkt dat finance een belangrijke stempel drukt op de groei, het concurrentievermogen van ondernemingen en de mogelijkheid om een high performanceorganisatie te zijn. Een specifiek op Nederland gericht onderzoek toont aan dat er nog duidelijke verbeterpunten voor Nederlandse CFO’s zijn op het gebied van waardecreatie, talentontwikkeling, risicobeheer en de juiste balans tussen kosten en innovatie. Met Bart Deckers, Managing Director Finance & Enterprise Performance van Accenture, zoomen we in op risicobeheer, een van de genoemde verbeterpunten. Hoewel CFO’s in Nederland die meededen aan het onderzoek van Accenture aangeven slechts matig tevreden te zijn over de manier waarop ze omgaan met de huidige volatiliteit en complexiteit, zijn zij slechts in beperkte mate van plan te investeren in een verbetering van de capaciteiten van financieel risicomanagement. Deckers benadrukt de noodzaak om risicomanagement en prestatiebeheer geïntegreerd te bekijken. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Volgens hem dient allereerst de strategie van het bedrijf te worden bepaald en van daaruit moeten er doelstellingen voor het management en de medewerkers worden geconcretiseerd om vervolgens de uitvoering, opvolging en bijsturing van de strategie vast te leggen. Daarbij moet nadrukkelijk worden gekeken hoe de integratie tussen risk en finance kan worden gefaciliteerd, zodat riskmanagement doordringt in alle geledingen van de onderneming. CFO’s staan voor een aantal belangrijke uitdagingen als het gaat om risico, zoals de verhoogde volatiliteit en de toenemende snelheid van handelen. Finance bevindt zich daarbij in de positie dat men daar de risico’s moet bewaken, maar tegelijkertijd de mogelijkheid moet bieden om de kansen die zich voordoen te benutten. __________________________________________________________________________________ Volg de Vijfdaagse opleiding Risicomanagement | 35 PE UrenTijdens deze opleiding ontdekt u in vijf dagen alle facetten van integraal risicomanagement. Wat gebeurt er als morgen uw grootste klant zijn rekeningen niet meer kan betalen? Na afloop zet u uw kredietverstrekker op scherp en creëert u samen met uw handelspartners oplossingen die bestand zijn tegen zwaar financieel weer. Verstevig groei en waarborg continuïteit. Klik hier voor meer informatie en aanmelden.__________________________________________________________________________________De CFO moet ook een gepast antwoord bieden op de toenemende druk op kosten en resultaten. Bovendien kan finance de regelgeving omzetten in voordeel voor de organisatie door niet alleen compliant te zijn, maar op de stringente eisen in te spelen. Het is volgens Deckers van belang dat CFO’s de juiste balans vinden tussen resultaat en risico. “Dat is een proces van meten en bijsturen, doelstellingen goed in de gaten houden en processen goed organiseren. Wanneer er wordt bijgestuurd, moet worden gemeten en geëvalueerd. Dat kan een onderneming naar een volgende stap brengen”, zegt hij. “Het allerbelangrijkste is dat finance meer en meer in de modus van businesspartner komt. Alles dient te gebeuren in het belang van de klant, zowel de interne als de externe klant. Bepaalde Angelsaksische landen zijn hierin al een aantal stappen verder, hier staat finance volledig ten dienste van de business.” Nederlandse CFO’s kunnen nog een grote stap zetten door meer tijd te besteden aan vooruitkijken in plaats van alleen achteruit. “Controle kan vanuit twee perspectieven worden bezien. Je hebt controle als verificatie, zorgen dat alles klopt, dat is meestal achteruitkijken. Het Engelse control betekent beheersing. Dat beheersingsaspect wordt het belangrijkst. Nederland denkt nog te veel in de traditionele modellen. Om de stap voorwaarts te zetten zullen zaken in huis worden gecentraliseerd of samen met derde partijen worden gestandaardiseerd, geharmoniseerd en geïndustrialiseerd. Finance moet echter goed begrijpen wat de noden van de business zijn om daar gepast op in te spelen.” De nieuwe ontwikkelingen stellen ook andere eisen aan de ontwikkeling van finance-talent. “Bedrijfsbeheersmatige skills zijn belangrijker aan het worden. Het gaat niet langer alleen om pure compliance-gerichte skills. Ondernemingen die nu stappen zetten, maken hun organisatie klaar voor de toekomst. Dat betekent in de praktijk dat je functies, processen en systemen op een goede manier aan elkaar koppelt. Risico en prestatie moeten goed worden geïntegreerd.” Het is volgens Deckers zaak om goed na te denken over de inrichting van het proces van risicobeheersing en performancemanagement. De strategie en de doelen die zijn gesteld om de strategie uit te voeren moeten goed worden begrepen en het moet duidelijk zijn wat de rol van finance hierin is. “Het is heel belangrijk dat je er een cyclus van maakt en niet iets eenmaligs. Het is een kwestie van continu meten, sturen en bijsturen en die punten bepalen die straks als hefboom voor het bedrijf gaan dienen om waarde te borgen of waarde te creëren”, aldus Deckers. Het belangrijkste in dit proces is dat ondernemingen weten wat de stip aan de horizon is, zodat de strategie gestructureerd en stapsgewijs kan worden uitgerold. “Nog te vaak is er sprake van inspelen op korte termijnsituaties die zich voordoen, het is belangrijk om een stip aan de horizon te zetten en alles in functie daarvan te doen.” “Vanuit deze optiek is Accenture vorig jaar gestart met een serie sessies rondom High Performance Finance. We brengen niet alleen onze eigen visie ter tafel, maar ook die van een aantal toonaangevende CFO’s van Nederlandse bedrijven. De bedoeling is dat deze CFO’s met elkaar ervaringen gaan uitwisselen en oplossingen gaan zoeken. Wij kunnen als partner helpen om die Nederlandse vergelijking met de globale benchmark te bespreken en zoeken naar oplossingen om bepaalde achterstanden in te halen.” Het onderwerp gaat volgens Deckers wel leven. “Ik denk dat de situatie binnen banken de laatste drie jaar daar een enorme stimulans aan geeft, doordat het vertrouwen van de klant in banken een serieuze deuk heeft gekregen. Banken moeten anders gaan opereren dan in het verleden en zullen daarbij voor een deel aan banden worden gelegd. Regelgeving die vandaag al van toepassing is, zal niet het eindpunt zijn. Er zal de komende jaren vanuit verschillende hoeken nog nieuwe regelgeving bij komen. Belangrijk is dat organisaties zich nu klaarmaken om straks met een goed fundament en een goede inrichting op een gepaste manier te kunnen voldoen aan verplichtingen en door te pakken naar prestatiegericht werken in nieuwe een omgeving.” Daarbij moet niet uit het oog verloren worden dat risk niet alleen belemmeringen meebrengt, maar ook kansen. “Ik ben van mening dat compliance een startpunt is voor performance. Als de basis goed is, als je intern de zekerheid hebt dat de zaken onder controle zijn, dan kun je echt op externe factoren werken. Je ziet dat er steeds meer externe KPI’s, maar ook risico-indicatoren in de dashboards terechtkomen. Bedrijven hebben te lang in een intern kader gewerkt. Straks wordt het heel belangrijk om te meten: hoe doen we het in de markt en ten opzichte van onze concurrenten, wat zijn de kansen en de bedreigingen die de markt ons biedt? Daar moet je meer en meer vanuit een bestuurlijk perspectief rekening mee houden. En dat is voor de finance-organisatie een uitdaging. Dat is informatie die niet kant-en-klaar beschikbaar is in het eigen systeem, je moet daar een oplossing voor bedenken en dan kom je terecht in innoverende zaken zoals analytics, digital, marktonderzoek en marktkennis. Finance zal niet langer alleen werken in een reactieve modus, maar zich richten op het proactief aanleveren van parameters die nodig zijn om de strategie in te vullen. De CFO schuift daarbij dichter naar het bedrijfsmanagement en het algemeen management toe.”Praktijkcase: Beheersing van risico’s en kosten ondersteund door processen en systemenEen wereldwijd opererende bank wist door verbetering van het beheersproces en van de op het gebied van risico en performance gebruikte systemen betere prestaties en aanzienlijke kostenbesparingen te behalen.Bij aanvang van het verbeterproject werd een benchmark gedaan. In het proces werd gebruikgemaakt van best practices. Alles wat te maken had met prijsstelling en interne en externe risicobeheersing werd gesimplificeerd en gestroomlijnd.Verder werd, onder meer door middel van interviews met betrokkenen, aangesloten op de behoeften van de klant, niet alleen in het verleden, maar ook in de toekomst. Ook werd gekeken naar mens en organisatie: zijn de medewerkers echt klantgericht bezig? Weten ze wat de effecten van hun handelen zijn en op welke manier dat invloed heeft op de business en op de klant?Het bestaande systeemlandschap was heel divers; aanwezige systemen werden gesimplificeerd en geconsolideerd. Dat leidde tot integratie van systemen, waarbij er één versie van de waarheid ontstond en het mogelijk werd via één systeem een end-to-end-situatie te creëren, en die daardoor ook te analyseren en te beheersen. De kosten van ontwikkeling, licenties en onderhoud werden aanzienlijk gereduceerd. Dit alles leidde uiteindelijk tot een kostenbesparing van 25 miljoen dollar. Belangrijk is ook dat de bank er nu sneller en beter in slaagt risico’s in te prijzen in de producten.