“CFO’s moeten vaker roman lezen”

Hij brengt zingeving in het bedrijfsleven, predikant en ondernemer Ruben van Zwieten. Onder andere door zijn ontmoetingscentra op de Zuidas en op het Weena in Rotterdam, krijgen zakenlui vragen voor hun neus waar ze misschien anders niet zo snel aan zouden denken. Ook voor financials heeft de spreker op CFO Day 2017 iets om over na te denken.

Lees ook: Plan niet alles vooruit, dan mis je kansen

Binnen bedrijven is er te weinig aandacht voor solidariteit, vindt hij. Dit komt omdat het vocabulaire in organisaties “enorm verbedrijfskundigd” is. Allerlei termen en jargon komen er voorbij, maar met menselijkheid heeft het nog maar weinig te maken. “Terwijl het hier ook gaat om een verzameling mensen. Als je taal ontmenselijkt, krijg je een minder humane omgeving. Mijn veronderstelling binnen het taalfilosofisch onderzoek dat ik doe, is dat de woorden die je gebruikt ook je werkelijkheid schetsen. Praat je in cijfermatige taal, dan krijg je een robotische, cijfermatige sfeer. Praat je in gedichten van de liefde, dan krijg je een zwemerige omgeving. Ik denk dat we beiden nodig hebben.”

Geen indelingen

Van Zwieten is niet een dominee die denkt in indelingen als gelovig, niet-gelovig of christelijk niet-christelijk. “Voor mij bestaan die ordeningen niet.” Van Zwieten gelooft eerder in eenheid, dat is volgens hem de kant die we met de samenleving op moeten. “Broederschap’’ is de term die ik daarvoor graag gebruik. Alle Menschen werden Brüder, dat is de slogan van Europa. Die harmonie, dat staat boven een indeling in gelovigen of niet-gelovigen.”

Bij dat broederschap past een taalgebied waarin empathie, verbeeldingskracht, creativiteit, adaptiviteit, associatie en intuïtiviteit worden geboren. Dat is een taal die de financial niet goed spreekt. Van Zwieten: “Mijn boodschap aan financials is: ‘Spreek over harmonie, over eenheid, het holistische denken. Zie het grote plaatje. Daar is een andere taal voor nodig dan die van de indelingen.”
Door een andere taal te spreken kan er in het bedrijfsleven meer aandacht komen voor maatschappelijke belangen, denkt Van Zwieten. “Het betekent inzien dat de onderneming niet los staat van de samenleving, maar onderdeel is van het geheel. Dat is iets anders dan het verhaal van Kraft Heinz of PPG. Nederlanders kunnen juist ook goed de koopman én de dominee zijn.”

Empatisch op het werk?

In zijn zoektocht naar de oorzaken van het gebrek aan solidariteit, verbaast het Van Zwieten soms dat er een sterk onderscheid is tussen hoe mensen zich privé en in hun baan gedragen. “Op je werk ben je zakelijk, thuis ben je empathisch. Dat is een sterke 'compartimentalisering' van het leven, die niet bestaat. Mensen zijn congruent, of je nu een pak aan hebt of niet. Ik denk dat het gaat om het vinden van een balans, thuis, maar ook op het werk, tussen de steriele organisatie en de vreugde van het vieren.”

Behalve maatschappelijk nut, is er ook een ander belangrijk voordeel voor de CFO. Die moet zich onder druk van het huidige tijdsgewricht alsmaar verbreden. “De veranderingen gaan zo rap. Wil je daar als bestuurder grip op hebben, dan moet je niet alleen wonen in het taalveld van je eigen specialisme. Je moet je ook andere taalvelden eigen maken. Bij agile werken past geen cijfermatige taal.”
Juist creativiteit en verbeelding zijn nodig om inspirerend te zijn, denk Van Zwieten. “Einstein zei: ‘Logic brings you from A to B, imagination will bring you everywhere’. Goede financials hebben beide nodig. Ze moeten meer een verhaal vertellen om inspirerend te zijn, in plaats van de werkelijkheid te duiden in definities en spreadsheets. Ik predik een balans tussen die twee.”

Tot slot heeft hij nog een tip voor de CFO: “Leg dat non-fictie- of managementboek weg. Lees eens een roman op vakantie. Het maakt niet uit dat het niet echt gebeurd is. Ga het nut van het nutteloze ontdekken. In je denken kom je dan in een onbewuste wereld terecht en in plaats van in cijfermatige indelingen ga je dan meer in beelden denken. Je oefent zo je verbeeldingskracht. Het is fitness voor de geest.”

Ruben van Zwieten is spreker op de CFO Day 2017, 1 juni in Huis ter Duin in Noordwijk. Kijk hier voor het programma van het evenement.