Column: Hiep, hiep hoera voor de scalable CFO?

Natuurlijk, er zijn bedrijven die echt groot zijn (250+ FTE’s) en vijf of meer verschillende business units hebben die serieus moeten worden aangestuurd – of bedrijven die non-stop in een reorganisatie of expansie zitten. Die organisaties hebben een fulltime CFO nodig die alle business reporting coördineert om de juiste strategische beslissingen te nemen. Maar hoeveel bedrijven die op een kleinere schaal opereren durven zichzelf de vraag te stellen of ze werkelijk een CFO op fulltime basis nodig hebben?

De laatste jaren ben ik ervan overtuigd geraakt dat de kerntaak van de CFO bestaat uit value creation voor het bedrijf waar hij werkt: het management team strategisch en tactisch ondersteunen, het coachen van de financieel-administratieve afdeling. Maar wat ik om mij heen zie is dat veel fulltime CFO’s zeer veel tijd besteden aan rapportering, budgettering en forecasting. Nu kun je er over twisten of dit taken zijn die wel/niet horen bij de rol van de moderne CFO, maar mijns inziens zouden de uren voor rapportering net zo goed, misschien wel beter, kunnen worden geschreven door een (business) controller.

Zelf heb ik een groot deel van mijn carrière gewerkt als CFO voor Toyota Material Handling France, een bedrijf in intern transportmateriaal met 650 FTE’s. Toch besteedde ik de helft van mijn tijd aan het werken in Europese projecten voor Toyota Material Handling Europe. Dus een full time CFO voor de werkzaamheden bij TMH France was eigenlijk niet echt nodig.

Value creatie door ervaring en netwerk
Werken met een parttime CFO scheelt een bedrijf niet alleen geld, het maakt het ook mogelijk om gebruik te maken van een brede waaier aan kennis en ervaring die een parttime CFO continu blijft opdoen bij andere bedrijven. Hierdoor is hij doorgaans beter geïnformeerd over de opportuniteiten in de markt dan een full time CFO. Vaak opereert een parttime CFO ook binnen een (internationaal) netwerk van collega parttime CFO’s en hij kan zodoende beroep doen op een nog bredere kennis wanneer hij de juiste expertise mist in een bepaalde materie.

Zo sprak ik vorig jaar – we zaten nog midden in de Corona-pandemie – een parttime CFO die werkte voor verschillende bedrijven en druk bezig was met het indienen van dossiers voor het verkrijgen van overheidssteun (leningen en subsidies). Juist door zijn werk bij verschillende organisaties kon hij de aanpak van de overheid en banken in deze diverse dossiers goed vergelijken en bijsturen waar nodig. Niet alleen kon hij zijn aanvragen doelgerichter opstellen, hij wist ook dat na een aanvraag nog duizend-en-één vragen kwamen van de overheid – niet omdat zij specifieke vragen of problemen hadden met betrekking tot het bedrijf, maar omdat dit hun normale manier van dossierbehandeling is.

In twee gevallen wist de CFO dossiers die in eerste instantie afgekeurd werden – normaal gezien het punt waarop een bedrijf stopt met de aanvraag – alsnog goedgekeurd te krijgen, gewoon door geduldig de bijkomende informatie aan het dossier toe te voegen. Door de diverse contacten met de overheid bouwde de parttime CFO ook een persoonlijke relatie op met de ambtenaren, wat de behandeling van de dossiers vereenvoudigde.

De scalable CFO voor snelgroeiend MKB (de scale-ups)
Als parttime CFO blijf ik actief bij een bepaald bedrijf zolang ik toegevoegde waarde kan bieden. Ik geef mijn visie, maak plannen met het bedrijf, maar help ook hands-on met de implementatie ervan. Ik trekt dus mee aan de kar.

Parttime CFO’s nemen full time verantwoordelijkheid en zijn vaak ook volledig scalable: een beperkt aantal uren bij aanvang, meer dagen per maand indien er meer projecten en uitdagingen zijn – en daarna, wanneer er minder werk is, kan er altijd worden teruggeschakeld. Gemiddeld blijft een parttime CFO drie of vier jaar bij een bedrijf.

Wanneer een bedrijf reorganiseert is er een ander soort CFO nodig dan wanneer er een worldwide go-to-market-strategy geïmplementeerd dient te worden. Met een parttime CFO kan een inhoudelijke ‘fakkeloverdracht’ eenvoudig geregeld worden. Het is niet ‘pay for performance’ maar ‘employment for performance’, dit betekent dat de parttime CFO dient te presteren om zijn tewerkstelling bij een klant te kunnen verzekeren. Wanneer de toegevoegde waarde van de parttime CFO ‘uitgeput’ is dan is het tijd voor een andere.

Voor snelgroeiende MKB’s is het inhuren van een parttime CFO de ideale manier om gebruik te maken van diverse financieringsmethodieken. Een goede parttime CFO weet hoe hij het spel moet spelen met banken of risicokapitaalverschaffers en kan voor je bedrijf de juiste voorwaarden afdwingen – en zo een degelijke financiële structuur bouwen om de groei gestalte te geven. MKB-bedrijven met een omzet tussen 1 en 40 miljoen euro zijn eigenlijk het uitgelezen actieterrein van een parttime CFO.

Work life balance
Waarom ik zelf van een corporate CFO functie naar een parttime CFO rol ben overgegaan? Eerlijk: een work/life balance die beter bij mij paste. Momenteel neem ik een portfolio van ongeveer zes klanten voor mijn rekening met een limiet tot 3 dagen per week. Indien het aantal dagen per klant te hoog is, neem ik minder klanten aan.

Als parttimer werk ik nu voor verschillende bedrijven en die afwisseling bevalt me. Werken voor MKB’s is gewoon spannender. Je komt binnen bij een bedrijf in de opbouwfase, moet snel een diagnose stellen en een relatie met de zaakvoerder opbouwen. Je kunt niet, zoals bij een multinational, terugvallen op een team van specialisten. Er is een enorme variatie aan activiteiten en menselijke contacten en je hebt minder last van ‘interne politieke machtspelletjes’ die soms geraffineerd uitgevochten worden in het corporate bedrijfsleven. Ik geniet ervan om een bedrijf te helpen met doorgroeien.