Concentratie aandeelhouderschap Europese bedrijven bedreiging voor corporate governance

De publicatie ‘A Guide to Corporate Governance Practices’ in the European Union’ geeft een overzicht van de veranderingen die plaatsvinden in de Europese Unie op het gebied van corporate governance. De auteurs hebben bestaande regulering onderzocht en gekeken voor welke uitdagingen Europese bedrijven staan. Ze hebben de acties van bedrijven onderzocht op onderwerpen als rapportage, transparantie, accounting, rechten van minderheidsaandeelhouders, het handelen van gerelateerde partijen, beloning en overnames. De onderzoekers zien dat veel bedrijven stappen hebben gezet in de verbetering van hun governance beleid, maar dat de praktijk nog te wensen overlaat. Lars-Erik Forsgårdh, de voorzitter van onderzoekspartner European Confederation of Directors’ Associations (ecoDa), is optimistisch. Hij ziet dat steeds meer Europese bedrijven naast de aandeelhouders ook andere belanghebbenden meenemen in hun beleid. Onderwerpen als diversiteit in het management en de vertegenwoordiging van werknemers staat hoger op de agenda. Europese richtlijn corporate governanceDe onderzoekers zijn positief over pogingen van de Europese Commissie om corporate governance te versterken. Dankzij de invoering van de Europese richtlijn voor corporate governance (2006) zijn beursgenoteerde bedrijven verplicht een corporate governance statement in het jaarrapport op te nemen. Daarnaast werkt de EU aan pannen als de Europe 2020 en het EU Action Plan om op lange termijn corporate governance in Europa te versterken en het beleid in de verschillende EU-lidstaten te harmoniseren. Ondanks deze ontwikkelingen zien de onderzoekers dat de praktijk vaak achterloopt op de feiten. Bedrijven en landen die de richtlijnen hebben ondertekend leven ze niet altijd na. De IFC-onderzoekers zien daarin een gemiste kans voor veel bedrijven, want zij zijn overtuigd dat de implementatie van best practices in corporate governance veel voordelen biedt. Bedrijven worden competitiever, krijgen beter toegang tot externe financiering, hebben lagere kapitaalkosten, betere operationele prestaties, een hogere waardering van het bedrijf, de aandelen worden meer waard, de reputatie versterkt en de kans op crises en schandalen neemt af. Geconcentreerd eigendom Bij veel Europese bedrijven komt het eigendom van bedrijven in de handen van een kleine groep aandeelhouders, zien de onderzoekers. Dat heeft voor- en nadelen voor governance. Controlerende aandeelhouders hebben eerder een lange termijn focus dan andere beleggers, waardoor het management van een bedrijf minder hoeft te reageren op tijdelijke prijsschommelingen. Een ander voordeel is dat het management direct wordt gecontroleerd door de eigenaar van het bedrijf, waardoor CEO´s minder ruimte hebben om een eigen privé agenda na te leven. Aan de andere kant is een bedrijf met een controlerende aandeelhouder minder aantrekkelijk voor andere beleggers, zoals pensioenfondsen of buitenlandse investeerders; het management heeft minder te zeggen vergeleken met een situatie waarin meerdere partijen eigenaar zijn van het bedrijf; een bedrijf met een meerderheidsaandeelhouder voelt minder druk voor transparantie en openbaarmaking, omdat de aandeelhouder direct toegang heeft tot de bedrijfsinformatie. Diversiteit en maatschappelijk verantwoord ondernemenNaast de kritische noten ziet de IFC vooral positieve ontwikkelingen. Diversiteit in de board krijgt meer aandacht; bedrijven kijken kritischer naar handelingen van derden; beoordelingen van het management worden een gangbare praktijk; maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt steeds belangrijker en veel bedrijven voeren beleid in voor verantwoordelijk gedrag van werknemers. Het volledige rapport kunt u hier downloaden.