Crisismanagement: een onmisbare component in een brede risico-aanpak

Alsof er nog niet genoeg risico’s zijn waar organisaties rekening mee moeten houden, kwam daar begin 2020 COVID-19 bij. Veel organisaties voelden zich overweldigd. Want naast deze pandemie zijn er nog de vele andere risico’s die een organisatie hard kunnen raken. Denk aan het steeds ‘populairder’ wordende cybercrime, reputatieschade, het klimaatakkoord, bescherming van intellectueel eigendom en de Brexit. Wanneer u deze risico’s niet goed managet en beheerst, kunnen deze de continuïteit van uw bedrijf hard raken en zelfs in gevaar brengen. 

Geen silo’s, maar een overkoepelende risico-aanpak
Djuro Leideritz, expert crisismanagement bij Aon Nederland: “Het blijkt vaak lastig voor organisaties om op een eenduidige manier alle verschillende risico’s integraal te beheersen. Elk risico wordt apart bekeken en benaderd. Terwijl het juist zo belangrijk is om op een integrale wijze naar de risico’s te kijken, waarbij de disciplines crisismanagement, risicomanagement en continuïteitsmanagement op een logische manier samengebracht zouden moeten worden. Het traditionele ‘silo-denken’ zit dat regelmatig in de weg.”

Grijze zwanen: het zal wel overwaaien
Veel organisaties worstelen met de voorbereiding en het anticiperen op crises. Als men überhaupt al inzichtelijk heeft welke risico’s er kunnen optreden, is de impact ervan nog vaak onduidelijk. Leideritz: “Met name de zogenoemde grijze zwanen, risico’s die onwaarschijnlijk zijn maar wel een enorme impact hebben, maken anticiperen lastig. Denk bijvoorbeeld aan een pandemie, cyberincidenten, politieke onrust en klimaatverandering. Deze crisisvormen komen weliswaar relatief weinig voor, maar ze zijn niet volledig ondenkbaar. Toch wordt vaak gedacht dat ‘het ons niet overkomt’ of ‘wel zal overwaaien’. De impact van dit soort gebeurtenissen is echter erg groot, zowel qua reputatieschade als financieel.”

Plan for the worst, hope for the best: wees voorbereid 
De voorbereiding op crisissituaties start met een risicoanalyse; welke risico’s kunnen uw bedrijfscontinuïteit het hardste raken? Als we vervolgens kijken naar de essentie van het opzetten van succesvol crisismanagement, dan zijn er drie essentiële onderdelen die samen een cyclus vormen: voorbereiden, de incident respons en evalueren. Leideritz: “Om vroegtijdig te kunnen anticiperen op crises is het belangrijk verschillende crisisscenario’s geoefend te hebben. Door te oefenen met realistische en herkenbare scenario’s die organisaties écht kunnen treffen, kunnen zij crisisplannen en werkwijzen verder aanscherpen. Zo leren we crisisteams om te gaan met lastige dillema’s en het nemen van complexe en kritieke besluiten onder tijdsdruk. Oftewel, plan for the worst, hope for the best. Het helpt daarbij wanneer cruciale crisisfunctionarissen optimaal worden voorbereid op hun rol door hen specifieke trainingen aan te bieden, aangepast op hun ervaringsniveau, leerbehoeften en specifieke (team)kenmerken.”

Incident respons: acute hulp en advies bij een crisis
Het is niet ondenkbaar dat u wordt geraakt door een crisis voordat u uw crisismanagement, uw crisisorganisatie of crisisplannen helemaal op orde hebt. Op zo’n moment voelt u zich wellicht ook sterker staan als er een externe en ervaren crisisexpert meekijkt en adviseert. Leideritz: “Het is in elk geval belangrijk om zicht te hebben op mogelijke hulplijnen die u kunnen ondersteunen in de acute fase. Of u nu ondersteuning in het crisisteam zelf nodig heeft – bijvoorbeeld in de vorm van een technisch voorzitter – een klankbord wenst, een second opinion op de crisisplannen wilt of hulp bij reputatie-issues of cyber; met de juiste experts en incident-responders aan tafel is de kans groot dat u niet opnieuw het wiel hoeft uit te vinden.”

Reflectie, correctie, connectie
De voorbereiding op crises kan bij veel organisaties nog flink verbeterd en versterkt worden. Leideritz: “Er is een breder perspectief, creativiteit én vernieuwend leiderschap nodig om te kunnen anticiperen op nieuwe, opkomende long tail-risico’s, zoals de eerdergenoemde grijze zwanen. Naast het inrichten van en oefenen met de crisisorganisatie, is het essentieel om te leren van crises. Iedereen heeft de afgelopen anderhalf jaar te maken gehad met de coronacrisis, maar slechts weinig organisaties nemen echt de tijd om integraal stil te staan bij wat er goed ging en wat er beter kan. Terwijl reflectie echt kan helpen om nog beter voorbereid te raken en lessen te borgen. Als je het crisismanagement vervolgens koppelt aan het risicomanagement en continuïteitsmanagement, maak je je organisatie pas écht weerbaar.”

Aangeboden door: