De maatschappelijke jaarrekening van de CFO#3: 90 euro voor een ton CO2

De drie grootste investeerders ter wereld hebben hun mond vol van klimaatverandering, maar als het erop neerkomt gebruiken ze hun invloed niet om CO2 uitstoters aan te zetten tot verduurzaming.

Bij de meerderheid van de aandeelhoudersvergaderingen stemmen Blackrock, Statestreet en Vanguard tegen klimaatvriendelijke resoluties. En hoewel er ook voldoende voorbeelden zijn waar investeerders juist klimaatleiderschap tonen, is er nog te vaak een gat tussen wat financieel professionals zeggen en wat ze doen. Wat kunnen financials en in het bijzonder financieel bestuurders doen?

83 miljoen doden door global warming

Helaas gaat er iets gruwelijk mis in bestuurskamers. Want ondanks alle woorden, is er geen verbetering in reductie van mondiale uitstoot van broeikasgassen. Dat is best beangstigend en klimaatwetenschappers zijn terecht cynisch. Zeker nu de meest geavanceerde modellen de mogelijke gevolgen zó kraakhelder laten zijn: meer dan 83 miljoenen doden alleen al direct als gevolg van opwarming tot 2100.

Een belangrijke oorzaak hiervan is dat een wereldwijd verplichte CO2 prijs voor veel te weinig sectoren geldt. Niet alleen havens en luchtvaart vallen bijvoorbeeld in veel landen buiten de klimaatafspraken, ook levensmiddelen, elektronica. Eigenlijk wordt de echte prijs van vervuiling bijna nergens betaald

De Europese marktprijs voor een ton CO2 uitstoot is slechts 90 euro; wat pas over de helft is van de echte kosten. En de opbrengsten worden niet ingezet voor een evenredige reductie van gassen in de atmosfeer. Ook het compensatieschema van KLM is bijvoorbeeld onvoldoende om echt af te rekenen voor de klimaatkosten, zowel nu als op de lange termijn.

Daarnaast is er onvoldoende transparantie van bedrijven over hun uitstoot in de gehele waardeketen. Shell rapporteert bijvoorbeeld over de broeikasgasemissies bij oliewinning, raffinage, transport en verkoop, maar is niet duidelijk over de uitstoot en reductie bij verbranding door hun klanten. De rechter heeft recent geoordeeld dat dit onrechtmatig is.

Subsidies voor klimaatschade
Toch is het allergrootste probleem dat er mondiaal door overheden zo'n 4,6 biljoen dollar aan subsidies wordt gegeven voor het gebruik van kolen, gas en olie. Voor Nederland alleen als is dit 17,5 miljard euro. Elke professional – en de CFO in het bijzonder – zou moeten pleiten voor universele, juiste beprijzingen van CO2 uitstoot en voor directe afschaffing van alle subsidies en fossiele voordelen. Elke professional en elke CFO zou zichzelf moeten scharen achter de reductie doelstellingen en steun voor adaptatie en mitigatie, waarbij minder vermogenden worden ontzien. Zij hebben immers de grootste gevolgen en minste aandeel in de oorzaak.  

Klimaatkosten op de balans
Geen CFO zal niet bezig zijn met het berekenen van kosten door klimaatverandering. Mondiaal moeten verschillende grote uitstoters jaarlijks al miljoenen afrekenen voor uitstootrechten en CO2 belastingen. Of ze krijgen geld toe, als ze onder de uitstootnorm blijven. Tesla verdiende op die manier 150 miljoen dollar en maakte een recordwinst dankzij de verkoop van uitstootrechten.

Wat nog steeds te weinig wordt beseft: ook de gevolgen van klimaatverandering zijn financieel. De recente overstromingen in Duitsland, België en Nederland zijn niet alleen extreem tragisch vanwege het grote aantal slachtoffers, het kost bedrijven ook nog eens miljarden euro's. Sterker nog, de ECB voorspelt duizenden klimaat faillissementen de komende decennia.

Vrijwillige echte prijzen Wereldwijd is er een groep CEO's die zich inspant voor een eerlijke beprijzing van CO2 uitstoot. Maar eigenlijk zou elk bedrijf nu al zelf zoveel mogelijk de echte prijs voor klimaatschade moeten willen afrekenen. Er zijn verschillende aanbieders van CO2 compensatiediensten – bijvoorbeeld via landschapsherstel en het planten van bomen. Bij de True Price Store in Amsterdam, het café in Breukelen of bij Deloitte kun je via LandLife Company of Fairclimate Fund afrekenen voor de boodschappen.

De vraag die financials zichzelf moeten stellen is: welk model gebruik je om schade en regelgevingsrisico's te berekenen? En wat doe je hier vervolgens mee?

Er zijn heel veel standaarden beschikbaar:

• Voor het in kaart brengen van je footprints: het Greenhouse Gas Protocol, de Gold Standard, Protocol for Carbon Accounting for Financials;
• Hoe je het publiceert: Carbon Disclosure Project;
• Hoe je het beprijst: True Price Standard;
• Hoe je het integreert in het financiële jaarverslag – GRI, CDSB, de Impact Weighted Accounts Framework; 
• Hoe je doelen stelt; via Science Based Targets

En tot slot is er data, steeds meer – voor consumenten en voor bedrijven.

Hoe je kiest? De vele raamwerken kunnen overweldigend lijken, maar als je er in duikt, zie je dat elk raamwerk zijn eigen nut heeft. Daarom: wed niet op een paard – maar leer paardrijden.

En als je er niet uitkomt zijn er legio cursussen over klimaat wetenschap, raamwerken en het meten en waarderen van klimaatimpact.

Ik zeg: elke financial op klimaatcursus!

Michel Scholte is ondernemer, directeur en mede-oprichter van True Price and het Impact Institute. True Price houdt zich bezig met het berekenen van de echte prijs van producten en diensten, waarbij ook wordt gekeken naar maatschappelijke en milieukosten. Het Impact Institute levert data, software en advies over het meten en managen van impact.