Dirkjan Takke: “De coulance uit de corona-tijd lijkt voorbij.”

Nederlandse banken zien de economische risico’s oplopen en houden hun MKB-leningenportefeuille kritisch tegen het licht. Komen ze daarbij veel risico’s tegen, dan kunnen ze om vervroegde aflossing vragen. “In de markt komen we steeds meer bedrijven tegen die hun financiering hierdoor noodgedwongen moeten herstructureren. Dat is pijnlijk, maar biedt ondernemers ook kansen”, stelt Dirkjan Takke, directeur van financieringsplatform NLInvesteert. 

De financiële gezondheid van het midden- en kleinbedrijf ziet er op papier goed uit. De meeste bedrijven zijn de coronaperiode goed doorgekomen, al dan niet met overheidssteun. Vorig jaar stegen de winsten in het MKB fors, gemiddeld met 38% ten opzichte van 2020, zo blijkt uit een recente berekening van accountantsorganisatie SRA. De uitdagingen voor het MKB nemen echter toe. De groeiende zorgen over inflatie, oplopende rente en stijgende energieprijzen maken de economische vooruitzichten onzeker. Banken reageren met een strengere analyse van uitstaande kredieten. 

Takke: “De klap van Oekraïne, de hogere energieprijzen en wereldwijde problemen in de logistieke ketens beginnen echt impact te krijgen. Steeds meer mkb-bedrijven krijgen betreffende hun financiering een rode vlag bij de bank. De coulance uit de corona-tijd lijkt voorbij. Wij zien dit terug in een toename van het aantal herstructureringsaanvragen in de markt. Een herstructurering betekent de ondernemer moet aflossen en op zoek moet gaan naar een nieuwe financier. Dit kan zelfs gepaard gaan met een turnaround van de onderneming waarbij het hele verdienmodel kritisch tegen het licht wordt gehouden.” 

Herstructurering kan leiden tot een nieuw begin 
Ondernemers die structureel niet meer kunnen voldoen aan hun betalingsverplichtingen, komen bij banken terecht bij ‘Bijzonder of Intensief Beheer’. Deze bankafdelingen werken samen met de ondernemer een plan van aanpak uit om weer uit de moeilijkheden te komen.

Als dat plan onvoldoende werkt, ontstaat er vaak een moeilijke situatie, zeker als een onderneming al voor langere periode bij deze afdelingen zit. Banken houden met name leningen in ‘Bijzonder Beheer’ tegen het licht nu de economische risico’s groter worden. Zelfs op zich redelijk gezonde bedrijven kunnen hiervan het slachtoffer worden. Blijkt na een aantal jaren dat de risico’s rond de lening maar niet kleiner zijn geworden, en de lening daardoor niet terug kan naar regulier beheer, dan komt gedwongen vervroegde aflossing om de hoek als optie. Ook omdat scherpe regelgeving rond hun solvabiliteit banken hiertoe min of meer dwingt. 

Herfinanciering kan vervelend zijn omdat rentes inmiddels zijn opgelopen. Takke: “Als ondernemers echter toch moeten herfinancieren, dan kunnen ze dat beter nu doen. Er is een goede mogelijkheid dat de rente over een halfjaar nog hoger is, het gaat hard op dit moment. Daarbij kunnen mogelijk ook betere voorwaarden worden bedongen omdat het project waarvoor oorspronkelijk is geleend, mogelijk al in een eindfase zit. Of omdat het verdienmodel van het bedrijf voortvarend wordt aangepakt. Dat vermindert het risico van de nieuwe kredietverstrekker.” 

"Banken doen er overigens veel aan om ondernemers niet door het ijs te laten zakken, bijvoorbeeld door te verwijzen naar een partij zoals NLInvesteert, om via non-bancaire partijen een oplossing te vinden”, aldus Takke.

In de leningenportefeuille van NLInvesteert zelf – op dit moment staat er ruim 200 miljoen euro aan financiering uit – zijn er op dit moment geen significante problemen. Takke: “We zitten geregeld met ondernemers om de tafel, zeker als er uitdagingen zijn over bijvoorbeeld oplopende energieprijzen. Indien nodig, helpen we mee om de onderneming op de rails te houden. Als je noodzakelijke aanpassingen in bijvoorbeeld een aflossingsschema tijdig communiceert met beleggers, dan snappen ze dat. Niemand heeft er belang bij dat een ondernemer echt in de problemen komt.”