Europese Commissie wil nieuwe begroting van Nederland

De Nederlandse begroting voor 2024 voldoet volgens de Europese Commissie niet aan de verwachtingen. De commissie vraagt onder meer aanpassing van het punt hoe de Nederlandse overheid het geld besteedt dat vrijkomt nu er geen energiesubsidies meer worden gegeven aan huishoudens en bedrijven.

In een dinsdag gepresenteerde algemene beschouwing van het Europese begrotingsbeleid voor komend jaar, oordeelt de commissie dat de unie het als geheel behoorlijk doet, maar dat een aantal landen waaronder Nederland "klaar moet staan" voor het maken van aanpassingen. De commissie heeft de toets van de nationale begrotingen gedaan aan de hand van eigen afspraken die de 27 EU-landen in juli van dit jaar met elkaar hebben gemaakt om de nationale begrotingen gezond te houden.

De EU-landen hebben toen onder meer afgesproken dat landen in 2023 en 2024 moeten stoppen met het verstrekken van energiesubsidies aan huishoudens en bedrijven. Eventueel geld dat hierdoor vrijkomt, moeten de overheden gebruiken om begrotingstekorten te verminderen. In de Nederlandse begroting komt dit volgens de Europese Commissie onvoldoende tot uitdrukking. Alle eurolanden moeten bovendien blijven voldoen aan de al jaren bestaande regels dat een begrotingstekort maximaal 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) per jaar mag zijn en dat maximaal 60 procent van het bbp als staatsschuld in de boeken mag staan. In de coronaperiode werd hiermee wat coulanter omgegaan, omdat veel landen extra kosten hadden om de pandemie te bestrijden. Maar vanaf 1 januari, zo heeft de commissie al aangekondigd, telt die milde beoordeling niet langer. De EU-landen onderhandelen nog over nieuwe regels, maar vallen terug op de oude als ze er niet op tijd uitkomen.

Voor de landen met begrotingshuiswerk, behalve Nederland onder meer Duitsland, Oostenrijk, België en Frankrijk, volgt er in het voorjaar nog een uitgebreidere analyse die maatwerk en aanbevelingen geeft per land. Voor de Europese Unie als geheel beveelt de Europese Commissie aan dat landen zich klaarmaken voor eventuele schommelingen in energieprijzen en personeelstekorten door onder meer de vergrijzing. Die personeelstekorten vergroten de kans op een afname van de productiviteit en investeringen in de groene en digitale ambities van de EU-landen.

Nederland krijgt ook een impliciete pluim van de Europese Commissie. Hoewel een demissionaire regering de begroting heeft ingediend, heeft het parlement de begroting al helemaal goedgekeurd. Daardoor is de begroting niet langer een voorstel zoals bij sommige andere landen.