Evaluatie Werkkostenregeling: doeltreffend maar administratief belastend

De werkkostenregeling (WKR) functioneert in de kern effectief: werkgerelateerde vergoedingen kunnen fiscaal vriendelijk worden verstrekt. Toch kampt de regeling met een fors nadeel: de uitvoeringscomplexiteit drukt zwaar op de doelmatigheid. Dat blijkt uit een recente evaluatie door SEO Economisch Onderzoek.

Knelpunten in praktijktoepassing

De WKR maakt het mogelijk om bepaalde vergoedingen buiten de loonheffing te houden. Werkgevers dragen belasting over het eindheffingsloon, werknemers over hun reguliere loon. Omdat werknemers in de uitvoering van hun functie vaak kosten maken, biedt de WKR een manier om deze onbelast te compenseren. In theorie effectief — in de praktijk omslachtig.

Vooral het aanwijzen van vergoedingen als eindheffingsloon en het gebruikelijkheidscriterium zorgen voor administratieve lasten en onzekerheid. Veel werkgevers benutten de regeling daardoor slechts beperkt.

Beperkte ruimte voor beleidsuitbreiding

De onderzoekers van SEO concluderen dat de WKR ongeschikt is als instrument voor bredere beleidsdoelen. Ze adviseren onder meer:

• het afschaffen van de eerste schijf van de vrije ruimte;

• het schrappen van de vrijstelling voor personeelskorting op branche-eigen producten;

• het verduidelijken van de regels rond beroepsregisters;

• het indexeren van de doelmatigheidsgrens van het gebruikelijkheidscriterium;

• en het combineren van reiskosten- en thuiswerkvergoedingen mogelijk maken.

Verschillen tussen grote en kleine werkgevers

De regeling wordt breed toegepast, met name via gerichte vrijstellingen voor reiskosten, scholing en ICT-middelen. Ongeveer 60% van de werkgevers benut de vrije ruimte, vooral voor traditionele arbeidsvoorwaarden zoals kerstpakketten en personeelsevents. Grote werkgevers blijken de regeling intensiever te benutten dan kleinere organisaties.

Hoewel de WKR zijn doel — fiscaalvriendelijke vergoeding van werkgerelateerde kosten — grotendeels bereikt, vragen de complexiteit en uitvoering om verbetering. Alternatieven lijken niet eenvoudiger, maar vereenvoudiging en heldere richtlijnen kunnen het systeem wél werkbaarder maken. De WKR blijft daarmee effectief, maar suboptimaal.