De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) spreekt tot de verbeelding: 45 reddingstations, ruim 1.500 vrijwilligers en duizenden acties per jaar – zonder subsidie. Wat betekent het om in zo’n unieke organisatie CFO te zijn – en wat is dan je expeditie als CFO? Wij vroegen het aan Loek Schoenmaker.

Gedurende je carrière heb je veel sectoren gezien: marketing, food, leisure, reizen, handel… Waarom de overstap naar de KNRM?

“Na mijn laatste bedrijf was ik in feite met pensioen. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ik wilde nog één keer iets doen dat maatschappelijk relevant is. De KNRM was precies dat: impact, betekenis, nuchterheid. En een prachtige club om te professionaliseren zonder de ziel te verliezen.”

De KNRM is een bijzondere organisatie. Wat is de expeditie voor jou als CFO?

“Mijn expeditie begint en eindigt bij zuinigheid. We werken met donateursgeld en daar gaan we ongelooflijk zorgvuldig mee om. Dat zit in alles wat we doen: van inkoop tot organisatie, van investeringen tot opleidingen. Of in de keuze om eerst processen te verslimmen vóórdat we fte’s toevoegen. Onze finance- en ICT-teams zijn klein; we besteden slim uit en automatiseren waar mogelijk. Ook zoeken we pro bono-hulp als dat kan. Zo hebben we samen met een softwarepartner kosteloos een intranet kunnen bouwen en landelijk uitrollen. Daarmee maak je in een vrijwilligersorganisatie echt verschil. Soms zijn we misschien wel té zuinig, maar liever dat dan het omgekeerde. Alhoewel er één aspect is waarop we nooit zullen beknibbelen en dat is de veiligheid van onze vrijwilligers. Die veiligheid is cruciaal en dat mag ook geld kosten.”

Leadership in Finance Summit | Expeditie CFO

De wereld verandert. Onvoorspelbaar. Complex. Vol risico’s én kansen. Juist nu vraagt leiderschap méér dan alleen cijfers. Het vraagt visie. Lef. Kompas. Tijdens 𝗘𝘅𝗽𝗲𝗱𝗶𝘁𝗶𝗲 𝗖𝗙𝗢 gaat een selecte groep CFO’s het avontuur aan door een landschap vol onzekerheid. Geen standaard conferentie,  een dag vol reflectie, strategische verdieping en inspiratie.

Reserveer jouw ticket

Je kwam bijna drie jaar geleden binnen als CFO. Wat trof je aan – en wat moest anders?

“De KNRM is in 200 jaar enorm veranderd en de professionaliseringsslag gaat door. Ik kom uit de commerciële wereld en kijk automatisch naar schaalbaarheid, uniformiteit en kosten/baten. Neem inkoop: vroeger kocht men een boot ‘op vertrouwen’. Nu schrijven we een serie-specificatie uit, doen we aanbesteding, onderhandelen we stevig. Het scheelt miljoenen zonder dat we leveranciers ‘uitknijpen’ – wij willen partner zijn voor de lange termijn. Verder hebben we digitalisering versneld: van communiceren met losse pdf’s naar één intranet en betere procesondersteuning zodat 1.500 vrijwilligers dezelfde informatie krijgen en hun declaraties, uren en updates makkelijk kunnen regelen.”

Vrijwilligers zijn jullie ruggengraat. Wat vraagt dat van finance?

“Veel. Mensen zijn drukker steeds, ook onze vrijwilligers. Waar je vroeger een station met 15 vrijwilligers kon bemensen, heb je er nu 20-25 nodig. Dat betekent: meer training, meer materiaal, meer logistiek. Wij investeren structureel in opleiding en professionalisering. Een vrijwilliger doorloopt een traject van ongeveer drie jaar. Theorie doen we deels extern, bijvoorbeeld als het gaat om vaarbewijzen, EHBO, maar het vak leer je vooral op de boot en in onze eigen trainingsweek in IJmuiden. Onze ervaren schippers leiden nieuwe mensen op – dat is mooi én kostbaar.”

Hoe ziet de KNRM er financieel en operationeel uit?

“We hebben 45 reddingstations langs de Noordzee- en Waddenkust en op het binnenwater, bemand door ruim 1.500 vrijwilligers. Zij zijn de gezichten die je in het nieuws ziet bij reddingsacties. Ik zeg altijd: ‘Zij redden de mensen, ik red de centjes.’ Vanuit ons kantoor faciliteren we alles wat nodig is om veilig uit te kunnen varen en met minstens evenveel mensen terug te komen – en het liefst met extra mensen aan boord die we hebben gered. We varen ieder jaar 2.400 tot 2.500 keer uit en redden rond de 4.000 mensen, waarvan circa 10% in levensbedreigende situaties. Dat doen we al meer dan 200 jaar, zonder subsidie, dankzij donateurs en partners.”

Jullie krijgen geen subsidie. Hoe zit het met jullie financiering?

“We krijgen inderdaad geen subsidie, terwijl we wel een publieke taak behartigen. Onze inkomsten komen uit drie stromen: particuliere donaties – circa 137.000 donateurs – nalatenschappen en zakelijke donateurs. Alle drie groeien nog, maar in onze meerjarenbegroting houden we rekening met mogelijke afvlakking in de goede-doelenmarkt. Daarom sturen we strak op kosten en voorspelbare cashflows.”

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Mirjam van Velthuizen-Lormans (CFO van ProRail): “Ik ben degene die koers houdt.”

Wat zijn jullie grootste investeringen?

“Onze All Weather Lifeboats: 13 stuks, nu minimaal zo’n 4 miljoen euro per schip. Over tien jaar, met inflatie, kom je dan richting 5 miljoen euro per boot. Dat wordt onze grootste investering ooit. We zijn ver met de aanbesteding; maar dit vraagt heel precies kapitaal- en liquiditeitsmanagement: hoe verhoudt dit zich tot ons vermogen en wat betekent het voor onze risicobuffer?”

Jullie zetten stappen in professionalisering. Hoe kijk je naar cultuur en diversiteit?

“We willen de meest professionele vrijwilligersorganisatie van Nederland blijven. Diversiteit hoort daar bij. Tegelijk is de context uniek: vrijwilligers moeten binnen tien minuten bij het station kunnen zijn en ook ’s nachts beschikbaar zijn. We zien geleidelijke transformatie en willen dat vooral organisch laten groeien – met aandacht voor teamfit en veiligheid aan boord.”

Waar wil je over een jaar staan?

“Ik heb twee concrete targets. Eén: ons nieuwe ERP optimaliseren en de 45 lokale penningmeesterprocessen volledig geïntegreerd, zodat alles uniform, realtime en audit-proof is. Twee: de contractering en de start van de bouw van de All Weather Lifeboats, met een solide financieringsplan dat onze continuïteit waarborgt. Als we dat goed doen, kunnen we de komende decennia veilig blijven uitvaren, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar.”

Nog niet ingeschreven voor de Leadership in Finance Summit 2025?
Teken nu in voor “Expeditie CFO”.

Leadership in Finance Summit | Expeditie CFO

De wereld verandert. Onvoorspelbaar. Complex. Vol risico’s én kansen. Juist nu vraagt leiderschap méér dan alleen cijfers. Het vraagt visie. Lef. Kompas. Tijdens 𝗘𝘅𝗽𝗲𝗱𝗶𝘁𝗶𝗲 𝗖𝗙𝗢 gaat een selecte groep CFO’s het avontuur aan door een landschap vol onzekerheid. Geen standaard conferentie,  een dag vol reflectie, strategische verdieping en inspiratie.

Reserveer jouw ticket