“Financiering te belangrijk om aan bankier over te laten”

Houthoff Buruma organiseerde in samenwerking met de CFO Association een bijeenkomst voor CFO’s en senior finance leaders rond het thema Finance for Free. Hiermee wilde partner Houthoff Buruma binnen de CFO Community de vraag stellen of we voldoende bewust financieringsinstrumenten kiezen. Zijn we genoeg op de hoogte van de gevolgen van onze keuzes en kijken we naar alle mogelijke alternatieven? Hoge opkomstKevin Mottard legde de opzet van de middag uit (een debat op gang brengen en houden over de rol van de CFO) en introduceerde de sprekers. “De opkomst is de hoogste van alle thema-specifieke CFO fora ooit. Daaruit blijkt dat het onderwerp leeft onder CFO’s,” aldus Mottard. De eerste sprekers waren Loet Venrooy en Jessica Terpstra van Houthoff Buruma. Zij benadrukten het belang van het onderwerp en gaven uitleg over een reeks financieringsinstrumenten die in Angelsaksische landen populair zijn maar in Nederland nog niet. Daarna was het de beurt aan drie CFO’s om ieder één stelling te poneren waarop de aanwezigen in de zaal hen konden uitdagen. Er werden stevige discussies gevoerd1. De stelling van Herman Molenaar: De CFO is er voor verantwoordelijk voor dat “zijn” bedrijf maximaal schuldenvrij blijft.Herman Molenaar is CFO bij Vanderlande, wereldwijd marktleider in materiaal handling oplossingen voor luchthavens, pakketsorteercentra en magazijnen  met een omzet van ongeveer 1 miljard euro. “Ik ben mede trots op mijn bedrijf vanwege de conservatieve financiering”  De continuïteit van het bedrijf is het alles overstijgende doel. Lenen is het risico nemen dat je niet terug kunt betalen.2. De stelling van Gosse Boon: Strategie en eigendomsstructuur bepalen de beste financieringsstructuur. Niet de accountmanager van de bank.Gosse Boon, de tweede stellingnemer, is de voormalige CFO van Nutreco, wereldmarktleider op het gebied van diervoeding en visvoer. Nutreco was tot voor kort beursgenoteerd en heeft een omzet van ruim 5 miljard. “De financiering van een bedrijf is te belangrijk om geheel aan de bankier over te laten,” waarschuwde Boon. 3. De stelling van Rob van der Sluijs: Afhankelijk worden van banken, dat overkomt je niet, daar kies je voor als CFO.Sinds maart dit jaar is Rob van der Sluijs de CFO van Sligro Food Group, dat in 2014 een omzet van 2,6 miljard genereerde. Van der Sluijs legde uit: “Sligro Food Group staat al 26 jaar aan de beurs genoteerd. 36% van de aandelen is in handen van de familie Slippens en de werknemers bezitten samen 4%. “Langetermijnfinanciering haalt de groep rechtstreeks op de kapitaalmarkt en ze maakt nauwelijks gebruik van banken voor financiering, mede door teleurstellende ervaringen met een aantal banken in de voorbije jaren. Vandaar deze stelling.”Herman Molenaar en Gosse Boon in gesprek over een van de stellingenDe discussiesOpvallend aan de stellingen is dat alle drie de CFO’s kennelijk een voorstander zijn van zoveel mogelijk onafhankelijkheid ten opzichte van banken. Over de eerste stelling van Herman Molenaar verschilden de meningen het meest. “Lenen is prima als de winst onvoldoende is om investeringen te kunnen doen,” zei Molenaar. “Maar anderzijds liever helemaal geen bankschuld. Wanneer een bedrijf leent, lekt er potentieel waarde weg. Een voorbeeld. Wanneer je 25 miljoen leent zijn de eenmalige transactiekosten al snel  4% , ofwel 1 miljoen euro. Anders gezegd het kost circa 20 manjaar ( € 1 miljoen gedeeld door € 50 duizend) om de afspraak te maken: ik leen 25 miljoen tegen x % rente terug te betalen in 10 jaar met pandrecht.  Gosse Boon, ex-CFO van Nutreco, vond niet dat minimaliseren van de schuld het doel moet zijn maar eerder het optimaliseren ervan. "Ondernemingswaarde wordt onder andere gecreëerd door met geleend geld aantrekkelijke investeringen en acquisities te doen. Maar net zo goed met actief balansmanagement. Dus via meer of minder schuld de kapitaalkosten minimaliseren en de ondernemingswaarde maximaliseren. Uiteraard is daarbij van belang dat de rente op geleend geld nu eenmaal fiscaal aftrekbaar is". “Wij zijn een projectenbedrijf,” reageerde Molenaar. “Een robuuste solvabiliteit is hierbij van levensbelang. Overigens lijkt lenen om het rendement op eigen vermogen te verhogen leuk door het, mijns inziens gevaarlijke, ratiodenken maar cashwise kost het geld en verhoogt het het risicoprofiel van de onderneming.. Ik vind het mede daarom mijn verantwoordelijkheid schulden te minimaliseren zodat wij niet de controle over het bedrijf verliezen ook niet als het even iets minder mocht gaan.”  Na afloop werd in een prachtig decorum geborreld   Genoeg kennis?Over het standpunt van Gosse Boon, dat minimaliseren van schuld geen doel op zich moet zijn, waren vrijwel alle CFO’s het eens. Toch was er nog wat consternatie omdat er een bankier in de zaal zat. De vraag kwam op of financieel directeuren wel genoeg expertise hebben over financiering en de verschillende kredietinstrumenten om helemaal zelf te bepalen hoe het vreemd vermogen van zijn onderneming het beste kan worden georganiseerd. Ook de stelling van Van der Sluijs (Sligro Food Group) riep de nodige discussie op. Sommige bedrijven hebben geen sterke aandeelhouder achter zich en moeten voor groeifinanciering wel bij de bank aankloppen. In die zin kun je als CFO niet altijd anders dan afhankelijk van de bank worden, zo spraken sommigen uit het publiek. “Er zijn meer financieringsinstrumenten dan alleen de bank. Bijvoorbeeld Amerikaanse private placements,” vertelde Van der Sluijs. “Het gebeurt nog niet vaak en onbekend maakt onbemind maar als je het de eerste keer doet, is het daarna alweer een stuk makkelijk, zo weet ik uit ervaring.”Europa overbankedDirk Schoenmaker, professor Finance, Banking and Insurance bij de VU Amsterdam, gaf tot slot een macro-economische analyse. “Is Europa overbanked?,” vroeg Schoenmaker enigszins retorisch. “In de US is de bancaire sector ongeveer net zo groot als het GDP. In Europa is de bankensector bijna drie keer zo groot als het GDP.”Ook haalde Schoenmaker de notie onderuit dat banken een betrouwbare financieringspartner zijn in tijden van crisis. “In de jaren 2008 en 2009 leenden banken veel minder nieuw krediet uit terwijl de kapitaalmarkten ongeveer eenzelfde hoeveelheid nieuw krediet uitschrijven als de jaren voor de crisis.” De bottomline van de presentatie van Schoenmaker is dat alternatieve financiering er zeker gaat komen in Europa. Wat dat betreft hebben bankschuwe CFO’s dus iets om naar uit te kijken.  Het thema financiering zal tijdens het corporate capital, finance & cash summit verder uitgediept worden. Hebben we voldoende inzicht in onze kapitaalstromen? Wat zijn de nieuwste technologische mogelijkheden en insights tools die voor handen zijn? Hoe kan treasury bijdragen aan het sneller handelen van onze organisatie? Dit zijn enkele vragen die op 16 maart tijdens het summit centraal zullen staan. Meer informatie over het summit vindt u op de website.