Fleur Rieter (CFRO van MN): “Zowel bij pensioenfondsen als bij vermogensbeheerders zie je een beweging naar consolidatie.”

Fleur Rieter heeft tijdens haar carrière diverse rollen gehad in de verzekeringssector. Zo werkte ze eerder bij Zwitserleven en a.s.r. en zit ze, naast haar werk als CFRO van MN, fiduciair vermogensbeheerder voor de Nederlandse pensioenfondsen PMT, PME, Bpf Koopvaardij, MITT, Essity, Forbo en Cargill – in de Raad van Commissarissen bij VGZ. Haar overstap naar de pensioensector en MN, zes jaar geleden, lag in het verlengde van de maatschappelijke impact van deze specifieke CFRO rol: “Pensioenen zijn een supermooi maatschappelijk product. Het gaat ergens over; iedereen heeft ermee te maken. Als er iets te verbeteren valt op dat domein, dan heeft dat ook echt gevolgen voor de samenleving. Tot aan MN had ik alleen in beursgenoteerde omgevingen gewerkt.”
Ook een rol met veel governance sprak haar aan. “Bij de beursgang van a.s.r. kreeg ik daar ook al veel mee te maken. Maar het verschil tussen verzekeringswereld en de pensioenwereld wilde ik graag een keer zelf ervaren. En ik was benieuwd naar de wereld van de grote bedrijfstakpensioenfondsen en sociale partners, het Nederland-Polderland-model.”
“IT complexiteit en legacy zijn natuurlijk een beetje eigen aan de pensioensector.”
IT-legacy en Riskmanagement
Toen bekend werd dat ze voor MN zou gaan werken werd ze regelmatig bevraagd: “Mensen vroegen: ‘Waarom ga je daar naartoe?’ Niet alles liep daar goed. Met name de IT-systemen van de pensioenadministratietak waren niet klaar voor de toekomst.” Toch leek juist dat haar interessant: “Ik houd wel van die complexiteit, echt iets kunnen toevoegen. Bovendien, IT complexiteit en legacy zijn natuurlijk een beetje eigen aan de pensioensector. Je moet alles administreren van iemand die op zijn 25e begint, met salarismutaties, pensioenopbouw, wetswijzigingen — en dat moet je tot ver in de toekomst kunnen blijven aantonen. In mijn tijd bij a.s.r. hadden we door allerlei overnames, zeven andere systemen uit het verleden. Uiteindelijk hebben we alle systemen overgezet op één hoofdsysteem. Een flinke besparing in kosten, want al die oude systemen hoeven niet meer onderhouden te worden. Maar wel een enorme klus. Met die ervaring bij a.s.r. was ik een aantrekkelijke kandidaat voor deze rol.”
Maar er was ook andere reden waarom Rieter werd aangetrokken door MN: haar kennis van riskmanagement. “Sinds de financiële crisis van 2008 zijn banken daar op een hoger niveau gaan opereren, onder druk van toezichthouders. Daarna kwam Solvency II voor verzekeraars. Maar ook pensioenfondsen en hun uitvoerders, zoals MN, moesten daar iets mee. Riskmanagement was dus ook een belangrijk verbeterpunt – en zo kwam ik in beeld.”
Lees ook op CFO.nl: Marianne de Boer (CEO van Aegon Cappital): “Als ik CFO was, zou ik vooral goed kijken naar je personeelsbestand, de belangen van je werknemers en het prijskaartje dat hieraan hangt.”
Overdracht administratie PGGM
Toen Rieter aantrad als CFRO werd er al vijftien jaar nagedacht over een nieuw pensioenstelsel en over de gevolgen voor de uitvoerders. Vorig jaar droeg MN haar eigen administratiedienst over aan PGGM. Rieter: “MN bestond uit meerdere takken van sport. Een daarvan was pensioenadministratie, of pensioenbeheer zoals we het ook wel noemen. De IT daarvan moest over naar een nieuw systeem. Er waren voor mijn komst al andere oplossingen en routes geprobeerd, maar op een gegeven moment hebben we gezegd: de afdeling is eigenlijk te klein om zelfstandig te kunnen bestaan. We draaiden er verlies op.”
De oplossing hiervoor: het samen doen met collega-organisatie PGGM. Rieter: “In de commerciële sector zou je zoiets niet snel bedenken, maar in de pensioensector zijn we geen concurrenten. MN doet de metaalsector, PGGM zorg en welzijn. Zo kwamen we tot een hele mooie oplossing.”
De overdracht ging in twee stappen. “De eerste stap was dat we de IT, de mid- en backoffice, aansloten op het systeem van PGGM. Een driejarig programma met veel testwerkzaamheden. De tweede stap was dat we juli vorig jaar ook de medewerkers van onze administratie tak hebben overgebracht naar PGGM. Een toekomstbestendige oplossing, want PGGM heeft voldoende schaal om de voordelen te benutten, en er was werk genoeg, mede door de komst van het nieuwe pensioenstelsel. Medewerkers konden gewoon in hetzelfde gebouw blijven werken.”
Rieters finance-afdeling bestaat sindsdien uit twintig mensen. Dat omvat accounting, reporting, control en fiscale zaken. Een forse krimp. “Enkele mensen van de finance administratie zijn meegegaan naar PGGM en we hebben ook behoorlijk gedigitaliseerd in de loop van de tijd.”
“Wanneer je in zo’n integratie ruimte geeft aan maatwerk, weet je dat je een probleem creëert voor later.”
Geen maatwerk
Waar MN vroeger een pensioenuitvoerder was, is het nu een fiduciair vermogensbeheerder. Dat heeft impact op Rieters rol als CFRO. “Wij werken voor een aantal van de grootste fondsen van Nederland. Dat betekent dat ik, met mijn finance-pet op, kijk naar MN en onze cijfers – omzetten, kosten. Maar ik kijk ook naar de risico’s van de verschillende fondsen. Zij leunen op ons. Wij zijn hun uitbestedingspartner.”
Rieter is van mening dat je in deze tijd wel iets van IT moet begrijpen als CFRO. “In elk geval in deze sector. IT is belangrijk, op allerlei manieren, van transformatie tot security. De fondsen willen daar ook gevoel bij hebben, grip op houden, regie voeren, de risico’s begrijpen. Je moet alle kaarten op tafel hebben. IT-projecten worden vaak te duur, of ze duren te lang, of ze mislukken, of er duiken onverwachte risico’s op. En het gaat om veel geld. Een driejarig project moet je echt in stukken hakken, goed monitoren. De risico’s — ook de technische — moet je serieus nemen. Hoe ziet je testproces eruit?”
Tips aan CFO’s
Heeft Rieter als CFRO van MN nog tips aan andere CFO’s die nog niet helemaal weten wat de nieuwe pensioenwet voor hen gaat betekenen?
“Pensioenen zullen voor een groot deel onder HR vallen, maar als CFO is het goed om te snappen welke pensioenregeling je bedrijf aanbiedt. Het gaat het om veel geld. Afhankelijk van of het een verzekerde regeling is, een eigen pensioenfonds, of een bedrijfstakpensioenfonds, is het goed te begrijpen hoe het werkt – waar het geld naartoe gaat, hoe het onderhandelingsproces in elkaar zit. En ik zou als CFO ook nadenken over de waarde van dat geld voor medewerkers. Wordt het wel gewaardeerd? Want er gaat vaak ook geld van de werkgever in. Vaak betalen werknemers zelf twee derde, de werkgever één derde. Sommige CFO’s nemen dat voor lief, maar het is echt een zwaar onderschatte arbeidsvoorwaarde.”
Een andere tip: “Kijk in de aanloop naar het nieuwe pensioenstelsel ook naar je datakwaliteit. Dat is niet altijd de verantwoordelijkheid van de CFO, maar als het niet op orde is, heb je er bij elke transitie last van, ook die naar het nieuwe stelsel.”
Toen CEO Norbert Hoogers vertrok, nam Rieter het voorzitterschap over van de gemeenschappelijke stuurgroep (met PGGM): “De transformatie is groot en strategisch belangrijk voor de continuïteit van onze werkzaamheden. Daar wil ik als CFRO dicht op zitten.”
Rieter maakte niet de fout om in de IT transformatie te willen sturen op maatwerk: “Dan weet je dat het niet toekomstbestendig is. Wij zijn bepaalde processen en brieven op de manier van PGGM gaan doen. Onze klanten, de pensioenfondsen, hebben geaccepteerd dat ze bijvoorbeeld niet meer zelf konden kiezen hoe de brieven eruitzien.”
Ook als het ging om belangrijke mutaties zoals echtscheiding of arbeidsongeschiktheid – zaken die een impact hebben op je pensioen – stapte MN over de systematiek van PGGM. “Daar heb ik als CFRO bovenop gezeten. Wanneer je in zo’n integratie ruimte geeft aan maatwerk, weet je dat je een probleem creëert voor later. Ik heb het zeker niet alleen gedaan, maar als voorzitter van zo’n gemeenschappelijke stuurgroep ben je wél de verbindingsfactor tussen alle stakeholders: klanten als PTM en Bpf Koopvaardij, PGGM en onze eigen organisatie.”
Een andere les die Rieter leerde is dat de pensioenwereld sterk governance gereguleerd is. “Er kijkt altijd een QC-officer mee, de tweede lijn kijkt mee, de derde lijn kijkt mee, en de accountant heeft ook eisen. Daarnaast zijn er ook nog een of meerdere externe toezichthouders. Die checks and balances moet je niet alleen omarmen – je moet er ook gebruik van maken om zaken verder te verbeteren.”
Duurzaamheid en AI
Sinds pensioenbeheer en -administratie niet meer onder MN vallen, richt Rieter zich volledig op fiduciair vermogensbeheer. “Martijn Scholten en ik zijn nu met z’n tweeën statutair verantwoordelijk in een co-voorzitterschap. Dat is net iets anders dan de vroegere CEO-CFRO-verhouding, maar ook weer niet zoveel anders. Mijn portefeuille bestaat uit Finance, risk en IT. Martijn richt zich meer op mensen- en organisatie – en verder op alles rondom investments, de businesskant. Dat is een logische verdeling. We kunnen elkaar ook goed vervangen. Het leuke aan het co-voorzitterschap is dat je een aantal zaken echt samendoet: strategievorming, strategie-implementatie en het stakeholderveld, met name onze klanten. Vooral strategievorming is in deze tijd belangrijk, want de pensioensector zit in een enorme transitie door de nieuwe pensioenwet. Al onze klanten zijn bezig met duurzaamheid, wat nog steeds super actueel is, los van alle geopolitieke ontwikkelingen. Ook staat AI op de agenda.”
“Als pensioenfondsen waardeverliezen maken, willen deelnemers weten wat dat betekent. Fondsen zullen dus meer moeten gaan communiceren.”
Nieuwe pensioenwet
De twee strategische speerpunten van Rieter voor het komende jaar zijn: het begeleiden van klanten naar de nieuwe pensioenwet en het versterken van de MN propositie voor klanten. “Wij hebben meerdere klanten die op verschillende momenten overgaan naar het nieuwe stelsel – sommigen per 1 januari 2026, anderen per 1 januari 2027. Onze klanten zitten ook nog eens bij drie verschillende pensioenbeheerders – PGGM, voor twee klanten, en daarnaast TKP en AZL. Dus we hebben drie verschillende ‘straten’ waarop we kunnen aansluiten en daar zijn we nog wel een tijd mee bezig.”
Wat wordt de rol van MN hierin? Rieter: “Wij hebben straks naast het vermogensbeheer zelf ook een meer administratieve rol. De twee miljoen deelnemers van onze klanten moeten straks elke maand via een site, een portaal of een app kunnen zien hoe hun pensioen ervoor staat. Dat betekent dat wij elke maand een cyclus doorlopen waarin we de waarde van al die pensioenpotjes communiceren naar de administrateur. Die moet alles inzichtelijk maken. Dan moet je dus ook uitleggen waarom het potje vorige maand zoveel euro was – deze maand iets anders. Je moet transparant zijn over kosten en rendement. Dat zal vragen oproepen bij deelnemers. Hoe zit het beleggingsbeleid van het pensioenfonds in elkaar? Hoe is het rendement bepaald? Als pensioenfondsen waardeverliezen maken, willen deelnemers weten wat dat betekent. Fondsen zullen dus meer moeten gaan communiceren. Op het gebied van beleggingen zal MN hiervoor de input geven.”
“Een pensioenfonds met veel jonge mensen zal meer risico willen nemen dan een fonds met vooral ouderen.”
Verder zal het pensioenfonds volgens Rieter een duidelijk beeld moeten hebben van het beleggingsbeleid onder de nieuwe wetgeving, op basis van de risicohouding en vertaald naar de matching- en returnportefeuille: “Ook hoe dit zich uitkristalliseert in producten en mandaten. Wij werken zelf met een strategisch beleggingskader voor onze klanten. Afhankelijk van waar belegd is, bijvoorbeeld bij een externe manager, wordt dat vertaald naar de daadwerkelijke namen.”
Wat volgens de CFRO echt anders wordt, is dat er veel meer gaat worden gekeken naar de levensloop van cohorten. Rieter: “Een pensioenfonds met veel jonge mensen zal meer risico willen nemen dan een fonds met vooral ouderen. Je krijgt dus veel meer inzicht in hoe het precies zit per leeftijdsgroep. Een pensioenfonds wil daar ook periodiek over geadviseerd worden: loopt het allemaal in de pas?”
Ook ziet Rieter dat er steeds meer gekeken zal worden naar de voorkeuren van deelnemers. “Zij moeten bevraagd worden op hun risicobereidheid en wensen op het gebied van duurzaamheid. Bij onze klanten is ook vaak de behoefte de identiteit van eigen sector terug te zien. Ook dat moet vertaald worden naar het beleggingsbeleid. Verder zijn er maatschappelijke vraagstukken: Nu is bijvoorbeeld de vraag of pensioenfondsen meer in defensie moeten beleggen. Pensioenfondsen stellen daar hun beleid nu op bij, , zoals bij onze op één na grootste klant PME. Transparantie zal een stap verder gebracht moeten worden. Het moet uitlegbaar zijn waarom bepaalde keuzes gemaakt worden. Niet elke deelnemer gaat elke maand naar zijn pensioenpotje kijken. Maar als we mensen zover kunnen krijgen dat ze het doen op belangrijke momenten – een baanwissel, een nieuwe relatie, een scheiding – dan is dat al winst.”
Technisch gezien is MN als fiduciair vermogensbeheerder sinds 1 januari van dit jaar klaar om de nieuwe wet te implementeren. Rieter: “Maar bij de voormalige administratietak moeten de pensioenfondsen nog daadwerkelijk worden overgezet. Als het loopt conform planning , heeft PGGM op 1 januari 2026 meerdere klanten naar het nieuwe stelsel gebracht.”
“Een nieuwe klant die past bij ons businessmodel – waarbij we echt maatwerk bieden voor de grotere bedrijfstakpensioenfondsen – daar staan we zeker voor open.”
Consolidatie sector
Rieters eigen focus als CFRO ligt meer op de inhoudelijke voorbereiding op en na het nieuwe pensioenstelsel: “Denk daarbij aan eventuele uitbreiding naar andere bedrijfstakpensioenfondsen. Wij zijn met ruim 160 miljard euro belegd vermogen groot genoeg om zelfstandig te kunnen opereren. Over het gehele vermogen zijn wij de fiduciair- adviseur. Ongeveer de helft van dat vermogen beheren we in huis, voor de andere helft werken we wereldwijd samen met meer dan honderd externe vermogensbeheerders. Dat is een goed toekomstbestendig businessmodel. Maar eerlijk is eerlijk, een nieuwe klant die past bij ons businessmodel – waarbij we echt maatwerk bieden voor de grotere bedrijfstakpensioenfondsen – daar staan we zeker voor open. Zowel bij pensioenfondsen als bij vermogensbeheerders zie je een beweging naar schaalvergroting. Dus als je naar de verre horizon kijkt, dan is een andere klant of schaalvergroting altijd welkom. Je ziet ook dat het aantal pensioenfondsen enorm is gedaald, net als het aantal uitvoerders en vermogensbeheerders. Dus die beweging is gaande. En ik denk dat de nieuwe pensioenwet daar ook invloed op gaat hebben. De komende jaren is iedereen heel druk met de transitie, maar als dat achter de rug is, dan zou er nog wel een extra consolidatie-slag kunnen komen.”
Lees ook op CFO.nl: Maarten Blacquière (CFRO) en Stefan van der Bijl (Managing Director Group Finance) van APG: “APG gaat fundamenteel op de schop.”
De wereld verandert. Onvoorspelbaar. Complex. Vol risico’s én kansen. Juist nu vraagt leiderschap méér dan alleen cijfers. Het vraagt visie. Lef. Kompas. Tijdens 𝗘𝘅𝗽𝗲𝗱𝗶𝘁𝗶𝗲 𝗖𝗙𝗢 gaat een selecte groep CFO’s het avontuur aan door een landschap vol onzekerheid. Geen standaard conferentie, een dag vol reflectie, strategische verdieping en inspiratie.