Helft van de ziekenhuizen zal financiële druk niet overleven

Nu de ziekenhuizen hun jaarrekening over 2013 hebben ingediend, is het tijd de balans op te maken. Hoewel de resultaten van de ziekenhuizen een stijgende lijn tonen, zorgen de onderliggende cijfers voor de nodige onrust.

Resultaat & performance: op het eerste gezicht positiefDe jaarcijfers van de ziekenhuizen over 2013 zien er op het eerste gezicht positief uit. De ziekenhuizen hadden in 2013 een gezamenlijk resultaat van € 550 miljoen. Het rendement van de ziekenhuizen is hiermee gestegen van 2% in 2012 naar ca. 2,5% in 2013.Opvallend is dat de late afsluiters over het algemeen hogere resultaten hebben behaald dan de vroege afsluiters. Door de positieve resultaten is de vermogenspositie gestegen van 18,9% naar 21,0% en de solvabiliteit van 17,1% naar 19,4%. Op basis hiervan lijkt de positieve lijn van voorgaande jaren voortgezet te worden.Transitiebaten verklaren rendementKijken we beter naar de achterliggende cijfers, dan zien we echter dat het gezamenlijke resultaat van €550 miljoen voor 75% verklaard wordt door transitiebaten, die ziekenhuizen twee jaar lang ontvingen om mogelijk omzetverlies naar aanleiding van een nieuw declaratiesysteem te compenseren. Zonder de transitieregeling zou het resultaat dus slechts € 140 miljoen (0,7% van de opbrengsten) zijn geweest en daarmee ver onder de norm van 1,5% die banken en financiers eisen.Aangezien ziekenhuizen het in 2014 en 2015 zonder de transitiebaten moeten stellen, zijn de verwachtingen voor de komende jaren somber. Bovendien is het opvallend dat de transitiebaten 2013 ad € 550 miljoen aanmerkelijk hoger zijn dan de transitiebaten zoals verantwoord in de jaarrekeningen 2012 (€ 340 miljoen).Voortschrijdend inzicht ten aanzien van de waardering van het onderhanden werk ultimo 2012, werkelijke ontwikkeling van de schadelast 2012 en toerekening van contractafspraken naar boekjaren hebben in veel gevallen geleid tot hogere transitievorderingen 2012 die in 2013 zijn verantwoord.Sombere vooruitzichten voor financiële cijfersDe druk op de financiële resultaten komt vooral voort uit het nieuwe declaratiesysteem, scherpere contractering door verzekeraars en de invoering van bekostiging per prestatie. Daarnaast worden de eisen die aan ziekenhuizen worden gesteld nog eens een stuk zwaarder door dilemma’s omtrent productportfolio, de juiste samenwerkingsverbanden, de vestigingsplaats die past bij de positionering en een kostenniveau dat daarmee in een juiste verhouding staat. _________________________________________________________________________________________Opleiding Public Controller in een Week Wilt u als public controller doorgroeien? Staat u voor strategische uitdagingen tijdens bezuinigingen en decentralisaties? Werkt u of gaat u binnenkort werken als public financial maar heeft u geen opleiding? Volg dan de vijfdaagse opleiding Public Controller in een Week en ontdek direct de kennis, instrumenten en vaardigheden die u als public controller moet beheersen. Meld u hier direct aan._________________________________________________________________________________________Een ander belangrijk aandachtspunt is het Macro Beheers Instrument (MBI) dat als een zwaard van Damocles boven de markt hangt. De kans is groot dat deze post zal leiden tot een zware last voor ziekenhuizen. De voorlopige overschrijdingen bedragen volgens de VWS-jaarverantwoording over 2012 en 2013 samen €900 miljoen.De laatste inzichten met betrekking tot de transitiebedragen (veelal hoger dan geraamd) zijn hierin nog niet eens verwerkt. Dit betekent dat de daadwerkelijke inzet van het MBI door minister Schippers mogelijk tot omvangrijke terugvorderingen zal leiden, welke (met uitzondering van één ziekenhuis) nog niet verwerkt zijn in de vermogensposities ultimo 2013. Naar alle waarschijnlijkheid gaat dit de resultaten 2014 raken, die er na de transitieregeling al niet florissant uitzien.Belangrijke aandachtspunten voor de jaarrekeningen 2014 zijn de afwikkeling van de FB-bekostiging (functiegerichte bekostiging), rechtmatigheid (het herijken van het zelfonderzoek) en de impact van de generiek teruglopende zorgvraag op de waardering van het zorgvastgoed.Zorglandschap verandert: Helft van de ziekenhuizen zal niet overlevenHet staat in ieder geval als een paal boven water dat het zorglandschap de komende jaren sterk gaat veranderen. Ziekenhuizen gaan zich – gezien de financiële ontwikkelingen en de veranderende rol van de patiënt die steeds mondiger wordt en hogere eisen stelt – concentreren op kernactiviteiten en gaan steeds meer samenwerken. Samenwerking, consolidaties en faillissementen gaan ertoe leiden dat het aantal ziekenhuizen in de nabije toekomst halveert.  Ziekenhuizen die goed weten in te spelen op het veranderende zorglandschap, zullen overleven.