Het antwoord op hedge funds? Zero-based budgeting

Wat hebben Unilever, Nestlé, Honeywell, Akzonobel, Procter & Gamble, Danone en General Motors gemeen? Ze zijn allemaal doelwit geweest van agressieve investeerders die ze hebben gedwongen waardevolle middelen te besteden aan het verdedigen van hun bedrijf in plaats van het leiden ervan.

In Europa zijn we zulke investeerders niet gewend. In Londen zijn er enkele, maar de meeste zitten in de Verenigde Staten, met name in New York en Connecticut. Agressieve investeerders zijn geen marginaal verschijnsel meer. Volgens onderzoek van Lazard werden in de eerste negen maanden van 2017 124 bedrijven het doelwit van hedge funds. Om hun ambitieuze doelen te bereiken, gaven de fondsen tussen januari en september 45 miljard dollar uit, dubbel zoveel als in heel 2016. Daarnaast richten ze zich niet langer uitsluitend op Amerikaanse bedrijven. Ze krijgen nu ook (steeds grotere) Europese en Aziatische ondernemingen in het vizier.

Voor het management is de komst van een hedge fund zelden goed nieuws. Op het eerste gezicht lijkt de roep van deze fondsen naar meer opbrengsten volkomen logisch: door cost-cutting meer kortetermijnwinst en hogere opbrengsten genereren. Maar vaak botsen deze richtlijnen met de weloverwogen ambitie van het management om de eerder uitgestippelde koers te blijven varen.

Zijn beide standpunten verenigbaar? Kun je op een intelligente manier aan cost-cutting doen en tegelijkertijd groei-investeringen waarborgen? Zonder twijfel. Veel ondernemingen doen het al, namelijk door zero-based budgeting (ZBB) te hanteren. Die methode bestaat sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw, maar werd tot voor kort weinig toegepast. De recente oplossingen voor cloud-based planning en budgettering hebben het implementeren van ZBB echter vereenvoudigd.

ZBB houdt in dat je elke mogelijke uitgave moet rechtvaardigen vóórdat deze plaatsvindt. Het draait daarbij niet zozeer om het louter beperken van kosten, het is eerder een managementfilosofie die onnodige uitgaven schrapt en investeringen die groei ondersteunen, behoudt of zelfs verhoogt.

De resultaten van ZBB kunnen spectaculair zijn. In de VS bespaarde voedselproducent Kellogg Company dankzij ZBB in 2016 meer dan 150 miljoen dollar. En sprak vervolgens zijn ambitie uit om 450 à 500 miljoen dollar te besparen in 2017 en 2018. Een Europees bedrijf bracht het aantal smartphones terug van drieduizend naar 1.800 toen dankzij ZBB duidelijk werd dat maar een deel van die telefoons elk jaar daadwerkelijk werd gebruikt. Die beslissing leverde een besparing van 1 miljoen dollar op, die het bedrijf kon uitkeren als dividend of herinvesteren in marketing.

Andere grote bedrijven hebben deze voorbeelden gevolgd en dankzij ZBB kunnen ze, wanneer er een activistisch hefboomfonds aanklopt, precies aantonen hoe ze hun middelen aanwenden. Is uw bedrijf daarop voorbereid?

Marco van Oosterhout is Managing Director van Anaplan, leverancier van een platform voor connected planning. Van Oosterhout is ruim twintig jaar actief op het gebied van planning en performancemanagement. Hij was eerder werkzaam bij onder meer Excentive, SAP, OutlookSoft, Frango en Unit4.