Het verhaal achter de zoektocht van Batavia Biosciences naar investeerders

Wouter van Catz is zeker over de business propositie van Batavia Biosciences en had zich bovendien goed voorbereid. Toch voelde hij een gezonde spanning toen hij in de lift van een luxe wolkenkrabber in Boston omhoog werd gehesen naar de achttiende verdieping. Daar wachtte namelijk een top investment manager van een gerenommeerde Amerikaanse venture capital partij, die meer dan 6 miljard dollar in zijn fondsen heeft. 

“Zo’n investeerder luistert iedere week naar een een groot aantal serieuze pitches en krijgt op papier honderden leads onder ogen,” aldus de 35-jarige finance director. Het is inmiddels een paar dagen later en Van Catz blikt vanuit zijn thuisbasis – dat is gelegen op het Bioscience Park te Leiden – terug op de ontmoeting. “Je merkt gewoon dat zo’n grote investeerder veel ervaring heeft. Hij stelde de juiste vragen en kwam heel snel tot de kern.” Omdat de gesprekken nog gaande zijn, kan Van Catz de naam van de investeerder niet noemen.

— Nederland is wetenschappelijk en zakelijk sterk in biotech. Ons land telt ongeveer 600 biotechbedrijven, goed voor een totale omzet van 14 miljard euro en 35.000 banen. Het Bio Science Park in Leiden is met zo’n 60 bedrijven en kennisinstellingen de grootste life sciences cluster. Batavia deelt zijn nieuwe kantoorpand met de Nederlandse vestiging van het Belgische Galapagos, dat is genoteerd aan de beurs van Amsterdam. Ook zit op twee minuten loopafstand OctoPlus, een biotechbedrijf waar ongeveer 120 mensen werken —

Johnson, Harvard en Bill Gates
Van Catz is de financiële man van Batavia Biosciences, een bedrijf dat contractonderzoek doet voor farmaceuten, universiteiten en onderzoeksinstellingen. Tot het klantenbestand van Batavia behoren onder meer Johnson & Johnson, GlaxoSmithKline (GSK), Harvard Medical School, de Europese Commissie en Bill & Melinda Gates Foundation. Allen grote namen in de medische wereld. 

Het gedeelde kantoorpand van Batavia en Galapagos Nederland 

“Als een farmaceut of onderzoeksteam op een universiteit een medicijnconcept heeft, kan het de ontwikkeling van dat concept volledig uitbesteden bij ons,” vertelt Van Catz. “Naast dat Batavia als sourcing partner fungeert, is het bedrijf ook zeer actief in het ontwikkelen van nieuwe technologieën die de ontwikkeling van een medicijn in de toekomst stukken goedkoper kan maken.”

Plek in FD Gazellen
Batavia is tot nu toe succesvol. In 2009 werd het biotechbedrijf opgericht door wetenschappers Menzo Havenga en Christopher Yallop. Sindsdien is het gegroeid van 1,5 miljoen euro omzet in 2010 naar ruim 10 miljoen in het afgelopen jaar. Het onderzoeksbedrijf behaalde in 2013 de 27ste plek in de FD Gazellen Top 100 van snelstgroeiende bedrijven in Nederland. Daarnaast won Batavia in 2016 een Ruban d’Honneur. Deze onderscheiding wordt tijdens de jaarlijkse European Business Awards door een vakjury toegekend aan de 110 beste bedrijven in Europa. In 2016 deden er in totaal 32.000 bedrijven mee.  

Van Catz is hoofdverantwoordelijk voor de financiën maar legt op gedetailleerde – én heldere – wijze uit op welk biomedisch vlak Batavia opereert. Kort gezegd gebruikt Batavia onder meer de bacteriën CHO, HEK293, MDCK en E. coli voor het produceren van biologische medicijnen. Denk aan antistoffen die kanker cellen afdoden of eiwitten die bloedstollingsziekten kunnen verhelpen. Op die manier ontwikkelt het in opdracht van zijn klanten nieuwe vaccins tegen onder andere poliovirus, ebolavirus en het zikavirus.

Founding fathers Havenga en Yallop werkten in het verleden bij Crucell en gingen daarna aan de slag bij het onafhankelijke onderzoeksinstituut TNO. Daar zagen zij dat er bij life sciences partijen veel behoefte was aan het outsourcen van contractonderzoek. Vanuit TNO Bedrijven, dat nog steeds 25% aandeelhouder is van Batavia, startten zij in 2009 hun eigen bedrijf. De oprichters hebben 75% in handen. 

Miljarden per jaar
De markt waarin Batavia zich begeeft groeit al jaren en het lijkt er op dat dit voorlopig zal doorzetten. Consultantsbureau Grand View Research voorspelt dat de life sciences outsourcingmarkt in 2022 zal groeien naar 45 miljard dollar. Aangezien deze markt in 2014 nog 27 miljard bedroeg was, ligt er sectorbreed dus een verwachte gemiddelde stijging van 2 miljard per jaar in het verschiet. 

Om optimaal te kunnen profiteren van de groeiende markt heeft Batavia wel extra kapitaal nodig. “We zijn zeker een gezond bedrijf dat winst draait.” aldus Van Catz. “Maar om een versnelde groeislag te kunnen maken, hebben we extra kapitaal nodig.” 

De investeringspropositie is tweeledig. Ten eerste wil Batavia haar gepatenteerde technologie versneld uitontwikkelen. “We zijn bezig met het uitontwikkelen van een technologie die de productie van vaccins veel efficiënter en dus goedkoper maakt. Deze gepatenteerde techniek, genaamd STEP, kunnen we dan tegen een licentievergoeding aanbieden aan klanten. Dit maakt ons verdienmodel opeens schaalbaar.” 

Een eigen lab bouwen
Ten tweede wil Batavia graag beschikken over eigen productiefaciliteiten die voldoen aan de GMP-standaard, een kwaliteitsborgingssysteem “Op dit moment huren wij op projectbasis een locatie voor de productie van onze medicijnen. Echter, omdat we een significante stijging zien in het aantal te leveren productiebatches, is het beter om zelf over een GMP-faciliteit te beschikken. Momenteel onderzoeken we of het in opdracht laten bouwen van een faciliteit voordeliger is dan het overnemen van een bestaande faciliteit, maar beide opties zijn op dit moment open. Deze investering zal ons vrijwel direct financieel voordeel opleveren want opdrachten hebben we te over.”

De investeerder die in Batavia gelooft en zijn centen aan de Leidse onderzoeksorganisatie toevertrouwt, wordt een mooie toekomst beloofd. “We hebben het strategische pad erg goed uitgedacht. Bij een investering verwachten we over een periode van 10 jaar een omzet van 50 miljoen te halen, waarvan we verwachten dat tenminste 10% uit licentie-inkomsten zal worden verkregen,” voorspelt de finance director. 

Waar zoekt Batavia een welwillende geldschieter? Van Catz richt zijn pijlen minder op Nederlandse investeerders. “We hebben ervaren dat Nederlandse investeerders heel erg focussen op de huidige balans en weinig kijken naar de mogelijkheden in de toekomst. Hier heerst al snel de gedachte: ‘wat krijgen we voor het bedrijf als we het morgen veilen’. Wellicht hoort dat bij onze calvinistische zakencultuur. Jammer want daardoor blijven er zoveel kansen in ondernemend Nederland liggen.”

Een moeilijk jaar
Vandaar zijn trip naar Boston. Toch is het vinden van een Amerikaanse investeerder volgens van Catz ook nog geen gelopen race. Potentieel struikelblok is het jaar 2014 – een periode die door de finance director als “even lastig” wordt omschreven. Terwijl hij op de powerpoint naar het verliesgevende staafje wijst, legt hij uit: “Door de snelle groei van de organisatie in voorgaande jaren – van 7 naar meer dan 50 werknemers –  was 2014 duidelijk een jaar noodzakelijk voor het investeren in onder meer operations, marketing, back office systemen en procedures.”

Door de interne focus liep de omzet terug. Sterker nog, voor het eerst in het 6-jarige bestaan werd er verlies gedraaid. En dat was niet alles. Batavia had een 3-jarige aflossingsvrije lening lopen bij de Amerikaanse tak van ABN Amro. “De bank wilde de lening echter niet continueren omdat zij minder geloofden in onze groeikansen in Amerika,” aldus Van Catz. “Jammer was dat. In 2015 schreven we alweer winst maar 2014 was dus een financieel lastige periode die Batavia moest doormaken om het bedrijf verder te laten groeien” .

Face to cafe
Uiteindelijk nam de Nederlandse tak van ABN AMRO wel de kredietfaciliteit van Batavia over. De financiële man van het biotechbedrijf haalt hier een les uit. “Een goed contact met je financiële partners is in een dergelijke periode van cruciaal belang. Dus liever face to face dan via de mail. Cijfers over de schutting gooien werkt niet. Je kan wel wat side notes maken bij de cijfers die je per email verstuurt, maar dat roept weer meer vragen op. Ik raad iedere finance director aan om de cijfers van zijn bedrijf zo veel mogelijk real life toe te lichten aan investeerders, aandeelhouders, risk managers van de bank en wie er ook belang bij heeft.”

— Wouter van Catz werkt sinds mei vorig jaar bij Batavia. Hiervoor werkte hij als group controller bij OctoPlus, een bedrijf dat in 2006 via een beursgang kapitaal ophaalde voor de ontwikkeling van een nieuw medicijn. Dat medicijn liet echter te lang op zich wachten, waardoor het bedrijf voor een halve euro werd overgenomen door de Indiase concurrent Dr. Reddy’s. Een kostbaar avontuur voor beleggers want OctoPlus ging voor 5 euro naar de beurs. Van Catz benadrukt dat een soortgelijke teleurstelling bij zijn huidige werkgever minder snel zal voorkomen omdat Batavia minder afhankelijk is van één productdoorbraak —

De vorige werkgever van Van Catz, OctoPlus, was een tijdje beursgenoteerd. Heeft Batavia al gedacht aan een IPO? “Daar zijn we met tien miljoen euro omzet echt te klein voor. We hebben ook nog bedrijfsobligaties overwogen, maar dat is met 15% à 20% rente  – plus alle kosten daarbij – echt te duur in deze fase.”

Meer durf in USA

Van Catz heeft er het volste vertrouwen in dat Batavia in Amerika een investeringspartner gaat vinden. Over het eerste gesprek in Boston heeft hij in ieder geval een goed gevoel. “Je weet het natuurlijk nooit maar deze investeerder klonk zeer geïnteresseerd. Amerika is een land van risico’s nemen en ondernemen. De investeerders zijn daar veel meer toekomstgericht dan die in Nederland.” Batavia laat weten dat er ook nog andere Amerikaanse partijen interesse hebben getoond. De zoektocht daar zal voorlopig dus nog worden voortgezet. 

Maar wat als die gedroomde investeerder tóch weg blijft? “Dan blijft het ontwikkelingswerk, waar wij nu al nette winst op draaien, gewoon doorgaan. Dat verandert niet. Alleen halen we zonder extra kapitaal niet de optimale groei uit ons bedrijf. Dat zou toch zonde zijn.”