Hoe gedrag risico beïnvloedt

“Behavioral is een codewoord voor psychologie”, zegt Shefrin. Deze vorm van risicomanagement draait volgens de econoom om hoe psychologie het beoordelingsvermogen en beslissingen beïnvloedt. “Het draait om het vermengen van de kwalitatieve gedragscomponent met traditionele, kwantitatieve risicomanagementtaken.”

Lees ook de uitgebreide, Engelse versie van het interview: ‘Behavioral risk management is central to the way the world works’

Shefrin is een pionier geweest binnen deze discipline. Wie zoekt naar informatie over Behavioral Risk Management komt hoogstwaarschijnlijk zijn boek over het onderwerp tegen. In september geeft hij een tweedaagse cursus aan het Amsterdam Institute of Finance, waarin hij zal demonstreren dat Behavioral Risk Management niet zomaar een abstract concept is.

Zeer persoonlijk

“We beginnen met het kijken naar onze eigen eigenschappen. De cursus is zeer persoonlijk. We willen begrijpen hoe deze psychologische kenmerken onze rol in organisaties beïnvloeden. Het gaat erom hoe we ons gedragen als individuen in organisaties en hoe we communiceren met anderen binnen groepen. De vraag is dan hoe organisaties risico beoordelen en beslissingen maken.”

“Ik zal zeker spreken over cybersecurity en digitale risico’s, wat risico’s van deze eeuw zijn. Ik zal cryptocurrencies klimaatverandering behandelen. Al deze onderwerpen verdienen meer aandacht.”

“We bouwden de wetenschap van de grond af op zodat de psychologische concepten erin verwerkt waren”

Maar Shefrins cursus heeft diepe historische wortels. Hij verwijst naar de oude Grieken, wier ideeën over rationaliteit het Westerse denken vormgaven. Naar Adam Smith, die het moderne economische denken definieerde toen economie slechts een onderdeel was van filosofie. John Maynard Keynes, die overduidelijk een gedragseconoom was.

En Daniel Kahneman en Amos Tversky, twee psychologen die het ongelijk probeerden te bewijzen van economen die de psychologie uit economie haalden. “Ik was gegrepen door het idee dat economie op dezelfde manier geanalyseerd kan worden als natuurkunde. Wat ik me niet realiseerde, en dat duurde even, was dat economen op deze manier economie scheidden van psychologie.”

Irrationaliteit van de wereld

En zo verwerkten Shefrin en zijn collega Richard Thaler de theorieën van Kahneman en Tversky weer in de economische wetenschap. “We bouwden de wetenschap van de grond af op zodat de psychologische concepten erin verwerkt waren.” Langzaam maar zeker werd deze aanpak door anderen overgenomen.

De irrationaliteit van de wereld overtuigde een hoop mensen van de waarde van deze aanpak. “Als je kijkt naar recente rampen zoals de olieramp in de Golf van Mexico, de kernramp in Fukushima of de mondiale financiële crisis dan zien we dat psychologische factoren een belangrijk onderdeel ervan zijn.

“Als we die factoren begrijpen dan kunnen we misschien het risico verminderen. Misschien houden ze niet volledig op, maar we kunnen de grootte ervan terugbrengen.”