In memorium: Alex van Groningen (1965-2020)

Door Jan Bletz

Alex greep als een van de eersten de commerciële mogelijkheden die internet bood aan. De meeste uitgevers wisten zich in de jaren na de eeuwwisseling geen raad met de opkomst van wat toen 'de elektronische snelweg' heette, en hadden geen antwoord op de teruglopende abonnements- en advertentie-inkomsten. 

Alex wel. Hij werd uitgever nieuwe stijl, een communitybouwer. Werd het nieuws via internet gratis verspreid? Een ramp voor een traditionele uitgever, des te beter voor een communitybouwer. Gaan we ook doen, zei hij, dat is een kans om 'content' als 'lead generator' in te zetten. De folders kunnen er dan uit, we zetten onze magazines in om 'offline' te werven en om het groepsgevoel te versterken. Wordt Google advertentiemonopolist? Maakt niet uit, we zetten in op evenementen. En we gebruiken Linkedin om 'virtuele communities' te bouwen als lokkertje voor die evenementen. "Eerst de relatie, dan de transactie."

Weinig mensen zagen dat destijds zo – ik begreep er de ballen van – maar hij had gelijk. En reken maar dat hij zorgde dat hij ook gelijk kreeg. Alles werd uit de kast gehaald om die communities op te bouwen.

CFO Superstar
Toentertijd was het in Nederland allerminst gebruikelijk om in de financiële wereld te bestoken met glossy magazines, gelikte sites met vlotte artikelen en om CFO's te presenteren als supersterren. Het moest om 'de inhoud' gaan, 'de vorm' werd al snel als iets frivools en minderwaardigs gezien. Congressen mochten vooral niet te toegankelijk zijn. De CFO moest zich vooral niets verbeelden: hij was een doodgewone financieel directeur. Hoe saaier, hoe beter, want dan bereik je alleen de werkelijk geïnteresseerden. Kopje koffie, een broodje met kaas tussendoor – dat zal de pottenkijkers wel afschrikken.

Alex brak radicaal met dit sektarische denken. Elke evenement moest beter zijn dat vorige, elke uitgave van elk blad gelikter dan de vorige. Hij had goed gekeken naar toegankelijke bladen als Fortune, Forbes en Inc. en liet zich eerder door de Linda. en de Libelle Zomerweken inspireren dan door de Vaklezing bewaring van boeken en verantwoordingsstukken bij een geïnformatiseerde boekhouding n.a.v. een ontwerpadvies van de Commissie Boekhoudkundige Normen.

Volop vertier
Veel mensen gedenken hem dezer dagen als 'een mentor', 'een voorbeeld' en 'een leermeester'. Dat was hij zeker, en zoals alle echt goede leraren was hij bereid om te leren van zijn leerlingen. 

Ooit waren we in Las Vegas om een CFO-bijeenkomst van het Amerikaanse CFO Magazine bij te wonen. Bleken de organisatoren wat vergaderzaaltjes te hebben afgehuurd, waren er wat anonieme sprekers om de bezoekers te vervelen en moest je je eigen lunch in de kantine betalen. Toch waren er honderden mensen voor grof geld naartoe gekomen. Zelfs in Nederland werd je niet zo honds behandeld. Hoe kan het dan toch zo'n succes zijn, vroeg Alex zich af. "Las Vegas?" opperde iemand? "Las Vegas!", beaamde hij opgelucht na even nadenken, verheugd dat hij toch weer wat had geleerd. 

Zijn evenementen zouden voortaan als het even kon niet meer in onpersoonlijke congrescentra worden gehouden maar op spectaculaire locaties, met volop vertier.

To the stars and beyond
Zoals dat gaat bij mensen van enig gewicht, was er ook veel commentaar op Alex. Hij kón ook even hard als gul zijn, even humeurig als goedgeluimd, onredelijk (of juist te redelijk, te 'outputgericht', zoals hij het zelf noemde), bot en boers. Hij kreeg vaak te horen dat hij te operationeel en 'hands on' was en te weinig strategisch gericht. Dat hij zijn personeel onvoldoende liet opbloeien, zijn mensen – en daarmee zichzelf – vaak in de weg liep door zijn eeuwige bemoeizucht. Dat hij met zijn perfectionisme te zeer gefixeerd was op details en te weinig op grote lijnen. Ik was dol op zijn jongensachtige bravoure, maar vond hem ook vaak te veeleisend en een bloedirritante micromanager.

Vooral werd hem verweten dat hij 'te commercieel' was. Een verwijt dat hem niet raakte, hij leek er juist prat op te gaan: "Het gaat me alleen om het geld", zei hij zelfs vaak. Misschien was dat ook zo, misschien geloofde hij dat zelf. Hij zou geld op z’n minst hebben gezien als een beloning voor het harde werken, een erkenning van zijn zakelijke talent, of een blijk van waardering voor zijn prestaties. Geld als maatstaf voor succes, met ander woorden. En het mooie was dat hij dankzij al dat geld nog meer kon investeren en nog meer projecten opzetten. En dan nog meer kon omzetten en dan nog meer projecten sluiten – enzovoorts, enzovoorts. "To the stars and beyond", zou Buzz Lightyear zeggen.

40.000 vrienden
Op 8 juli, een week na zijn overlijden, is hij in betrekkelijk kleine kring begraven, in aanwezigheid van 300 van zijn naar schatting 40.000 vrienden en bekenden. De organisatoren hadden ervoor gezorgd dat de uitvaart ook via internet was bij te wonen. Geheel in de geest van Alex, zo'n innovatief webinar om een groot publiek te bereiken. Wat dat betreft dus een passend afscheid.

Al vraag ik me af of hij – iemand voor wie het altijd beter kon en nooit helemaal goed genoeg was – er meer dan een eerste aanzet tot iets groters in zou hebben gezien. Als hij nog had geleefd, bedoel ik. Want ik hoor het hem zeggen: "Volgende keer huren we De Kuip af. En vragen 950 euro per kaartje. 20 procent korting voor sponsors die pakketten van ten minste 10 bezoekers afnemen. We gaan weer knallen, man!"

Jan Bletz is journalist en voormalig hoofdredacteur van CFO Magazine