Innovatie? Zeven slechte gewoontes om af te zweren

Onder het motto ‘never waste a good crisis’ heeft kostenverlaging veel aandacht gekregen de laatste tijd. Nu de economie uit het dal omhoog komt, verschuift de aandacht weer naar waardecreatie om de prestaties te verbeteren. Innovatie, en dan name business innovatie, staat daarom weer vol in de belangstelling.

Business innovatie gaat over het vernieuwen van de manier waarop bedrijven waarde creëren: het systeem van hulpbronnen, waardecreërende processen en de daaruit voortkomende waardepropositities. Voorbeelden van bedrijven die langdurig de vruchten plukken van business innovatie zijn IKEA (kampioen standaardisatie), Nike (kampioen e-community vorming), Zara (kampioen collectie verversen), Würth (kampioen componentendistributie),  maar ook de Metropolitan Opera in New York (kampioen publieksbereik) en de Openbare Bibliotheek van Amsterdam (kampioen gastvrije toegang tot kennis).

In de praktijk blijkt business innovatie voor de meeste bedrijven enorm lastig te zijn. Aan de aanwezige know-how of wil ligt het meestal niet. Veel vaker zijn het ingesleten gewoontes die innovatie-killers van formaat blijken te zijn. Met andere woorden: de vijand van innovatie zit nogal eens verstopt tussen de oren en in de vingers. Mijn collega Ron Meyer heeft die gewoonte-gedreven  innovation killers eens op een rijtje gezet en het resultaat daarvan wil ik u niet onthouden.

1. De exploitatie-valkuil. De gewoonte van het uitnutten van investeringen uit het verleden (exploitatie) kan doorschieten naar uitmelken. Gevolg van die gewoonte: weinig aandacht voor exploratie en de continuïteit van het bedrijf komt in gevaar. Bijvoorbeeld: In Canada zijn heel wat superefficiënte bedrijven ten onder gegaan die ’s winters ijsblokken verzamelden voor verkoop in de zomer. Zij legden het uiteindelijk af tegen de koelkasten van General Electric.

2. Succes als bron van falen. Dit fenomeen staat ook wel bekend als het Icarus-syndroom (u weet wel, van de Griekse mythologie). Niets is zo gevaarlijk als verblind worden door successen uit het verleden die signalen en initiatieven voor business innovatie in de kiem smoren. Nokia is daar een wrang voorbeeld van. De CEO van Toyota vertelde ooit in een interview het boekje ‘How the Mighty Fall’ van Jim Collins op zijn nachtkastje te hebben liggen om zichzelf voortdurend te waarschuwen tegen het Icarus-syndroom.

3. Innovatie vereist nieuwe technologie. De gewoonte om innovatie in te delen in het hokje ‘nieuwe technologie’ staat toegang tot allerlei innovaties in de weg. De mogelijkheden voor innovatie zonder nieuwe technologie zijn legio. Bijvoorbeeld: nieuwe technologie had Southwest Airlines niet nodig voor de ontwikkeling van het succesvolle ‘low-cost, no frills’ business systeem, dat we in Europa kennen van Easyjet en Ryanair.
__________________________________________________________________________________
CFO Ready na 5 dagen Strategisch Financieel Management | 35 PE Uren
Wilt u als financieel vakman groeien in uw rol als strategisch partner? Zoekt u naar het juiste gereedschap om te sparren met de CEO? Volg dan deze unieke vijfdaagse masterclass. Ontvang perfect inzicht in strategisch financieel management en ontdek wat er op de agenda staat van de nieuwe CFO. Het aantal plaatsen is gelimiteerd. Klik hier voor informatie en aanmelden.
__________________________________________________________________________________

4. Innovatie laten we over aan de R&D afdeling. Slechte gewoonte. Innovatie vergt een cross-disciplinaire aanpak, geen silo’s van afdelingen die hun eigen ding doen. Ter illustratie: Het befaamde Amerikaanse DARPA hééft niet eens een eigen R&D afdeling maar draait op externe cross-disciplinare teams.

5. Innovatie = revolutie. Vooral de populaire managementliteratuur houdt die illusie in stand, want een verhaal over een Big Bang of ‘breakthrough innovation’ trekt natuurlijk prettig veel aandacht. De gewoonte om innovatie in te delen in de categorie ‘doorbraken’ hindert de acceptatie van  innovatie als resultaat van vele kleine stappen. Iedere dag een beetje vernieuwen: Toyota is er groot mee geworden.

6. Innovatie vereist geniale enkelingen. Het is een hardnekkig misverstand dat innovaties voorkomen uit genieën die in hun eentje naar een eureka-moment toewerken. De realiteit is dat innovatie veel teamwerk vereist en dat de gewoonte om te werken met geïsoleerde individuen zelfs negatief uitpakt. Bij Pixar worden geniale enkelingen die door hun houding het creatieve teamwerk verstoren er zonder pardon uit gebonjourd.

7. Innovatie kan niet gemanaged worden. De gewoonte om innovatie aan spontante processen in de organisatie over te laten kan slecht uitpakken. Innovatie mag dan veel trekken hebben van een chaotisch (spontaan, zelfsturend) proces; het is een valse gedachte dat zonder consistente en structurele steun van het management vanzelf wel levensvatbare innovaties komen bovendrijven. Google, 3M en Gore zijn sterk innoverende bedrijven geworden doordat zij een infrastructuur hebben gecreëerd waarin innovatie goed kan gedijen.

De remedie tegen de zeven innovatie-killers is niet erg ingewikkeld. Vraag iemand van buiten om van tijd tot tijd een spiegel voor te houden: de beste bedrijven hebben daar een gezonde gewoonte van gemaakt.