Jan Maarten Slagter: “Stakeholdermanagement is balanceeroefening”

Alle facetten uit de maatschappij waarmee ondernemingen te maken hebben, moeten een rol krijgen in het beleid van de onderneming, aldus Jan Maarten Slagter, directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). "Naast gemotiveerde medewerkers en toeleveranciers die graag zaken met je doen, moet je je klanten iets te bieden hebben waarvoor ze bereid zijn te betalen. Zorgen dat je licence to operate in orde is."

De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) is al 86 jaar de belangenbehartiger van particuliere en nu ook institutionele aandeelhouders. De aandacht is echter niet alleen op aandeelhouderswaarde gericht.  Volgens VEB-directeur Jan Maarten Slagter is het duidelijk: "Aandeelhouderswaarde is alleen te bereiken als alle facetten en stakeholders een rol krijgen." Er is volgens Slagter geen sprake van een tegenstelling tussen het Angelsaksische shareholder value model en stakeholdermanagement. "Het is een balanceeroefening. Wanneer je als bedrijf honderd stakeholders hebt die je allemaal evenveel gewicht geeft, werkt het niet. Aan het eind van de rit moet er waarde voor de aandeelhouder zijn gecreëerd. Als iedereen tevreden is, de klant omdat hij een zeer lage prijs voor een goed product betaalt, en de werknemers omdat ze dubbel zoveel betaald krijgen als bij de concurrent, maar je maakt geen winst, dan heb je het niet goed gedaan."De VEB vindt het belangrijk dat de dialoog tussen aandeelhouders en bestuurders op gang blijft. "Als de kredietcrisis ons iets heeft geleerd, dan is het wel dat de checks and balances hebben gefaald. De les die je hieruit kunt trekken, is dat je de aandeelhouder een stem moet geven in de controle van het bestuur. De afgelopen jaren is er sprake geweest van een verandering. Pensioenfondsen hebben de afgelopen tien jaar een diversificatie ingevoerd waarbij ze wereldwijd gingen beleggen in duizenden aandelen. Je ziet nu dat ze deze aantallen verminderen om de controle terug te krijgen en weer invloed te gaan uitoefenen."DialoogOf er een goede dialoog tot stand komt tussen bestuurders en aandeelhouders heeft ook te maken met de houding van de bestuurders. "Het bestuur moet er wel voor openstaan. Dat geldt bijvoorbeeld voor de aandeelhoudersvergadering, waar het bestuur verantwoording aflegt aan de aandeelhouders. Er is nu een houding van: het gaat er niet echt om. Het eigenlijke werk gebeurt buiten de aandeelhoudersvergadering in roadshows of in one-onone’s. De aandeelhoudersvergadering is echter publiek, er is ook steeds meer pers bij aanwezig", aldus Slagter, die van mening is dat het bestuur de vergadering dan ook op een goede manier moet voeren. "De kredietcrisis is ook een vertrouwenscrisis. Bestuurders moeten de dialoog weer aangaan en vertrouwen opbouwen. Besturen gaan een intensieve dialoog aan met instituten in one-on-one’s, maar ze zouden meer kunnen doen via de site van investor relations, bijvoorbeeld met forums of het organiseren van bijeenkomsten over een bepaald thema, zoals strategie, risicomanagement of bonussen, met een bestuurder en commissaris. Een andere mogelijkheid om de banden met de aandeelhouders aan te halen en ze het gevoel te geven dat ze meedoen, is het instellen van een ideeënbox, waaruit twee onderwerpen worden gekozen voor behandeling in de aandeelhoudersvergadering."Een goede relatie tussen bestuur en aandeelhouders is tweewegverkeer, volgens Niels Lemmers van de VEB. "Wanneer je als bestuurder betrokkenheid wilt, is er meer nodig dan alleen een aandeelhoudersvergadering en one-on-one’s. Moderne bestuurders beseffen dit terdege en zien het ook als een kans." Slagter constateert dat er onder bestuurders opvallend veel behoefte is om met de VEB te praten. Ook wordt de VEB door de managementlaag onder de raad van bestuur benaderd over kwesties als duurzaamheid in beloningen, doelen en uitvoeren. "We voeren discussies over de vraag: Wat is duurzaamheid? Als duurzaamheid leidt tot een vermindering van kosten, dan is dat goed voor de aandeelhouder, maar er moet sprake zijn van goede criteria die controleerbaar zijn."