Gwen van Berne (CFO en voorzitter IMA): “Je eigen ervaring is altijd beperkt. Dat erkennen kan CFO´s veel opleveren.”

Gwen van Berne werd vorig jaar verkozen tot voorzitter van het vermaarde Institute of Management Accountants. De eerste niet-Amerikaanse voorzitter sinds 1919. Daarnaast is ze zelf ook CFO van Oikocredit, een social impact investeerder gevestigd in Amersfoort. CFO Magazine sprak haar over de uitdaging van de CFO in deze bijzondere tijden.

Voor CFO’s die het misschien nog niet weten, wil Gwen van Berne graag kort uitleggen wat het Institute of Management Accountants (IMA) is en doet: “Het valt me soms nog op dat niet alle financials in Nederland weten waar het IMA voor staat. Ik denk dat het ermee te maken heeft dat we hier toch nog graag de nadruk leggen op onze eigen opleidingen en we ons daarom meer richten op opleidingen zoals Register Accountant en Register Controller. Het IMA is opgericht in 1919 en begon haar geschiedenis als de National Association of Cost Accountants in Buffalo New York. Een rijke en lange historie waarin we een schat aan ervaring en kennis hebben opgedaan, waarmee we nu wereldwijd Management Accountants proberen te helpen om hun kennisniveau op peil te houden.”

Impact maken op besluitvorming

Een van de doelen van het IMA is volgens Van Berne om finance professionals en management accountants in staat stellen om zoveel mogelijk impact te maken op de besluitvorming in hun eigen organisatie. “Wij richten ons daarbij vooral op het interne financial management stuk en welke informatie er nodig is om daar een goede planning op te doen. De opleiding die we verzorgen leidt op tot Certified Management Accountant (CMA). We hebben 140.000 leden wereldwijd en zijn in 150 landen actief met bijna 400 chapters. We zijn echt een global organisation. Dat maakt dat we ook een geweldig interessant netwerk hebben van finance professsionals. De Nederlandse Chapter van IMA is de grootste van Europa.”

Dat Van Berne de eerste niet-Amerikaanse voorzitter is van het IMA, is bijzonder, maar misschien niet toevallig. “Nederland is als land heel lang actief binnen het IMA. We zijn zelfs het eerste land buiten Amerika waar de CMA Credential van het IMA officieel werd aangeboden, in 1991 aan de VU.”
Voor Van Berne zelf was het behalen van haar CMA de eerste kennismaking met het IMA. “Ik heb de opleiding 15 jaar geleden gedaan, omdat ik een postdoctorale finance opleiding wilde volgen die overal ter wereld wordt herkend en erkend. Academische opleidingen zoals RC, zijn prachtig, maar voor een baas die uit Dubai komt zegt het misschien niet zoveel over wat je dan aan kennis meebrengt.”
Sindsdien is Van Berne altijd actief geweest voor het IMA, sinds vijf jaar ook in de Global Board waar ze allerlei commissies deed. “Ik ben de zesde vrouw die nu voorzitter is.”

Business decision making

Een groot deel van het 'thought leadership' van het IMA is volgens Van Berne gestoeld op Amerikaanse leest, maar dat heeft ook zo zijn voordelen: “Amerika is altijd heel sterk geweest als het gaat om nieuwe inzichten op het gebied van technologie en data analytics. IMA heeft hier al heel vroeg zwaar op ingezet in de CMA opleiding. Dit verklaart ook waarom we zo veel gegroeid zijn in de afgelopen 11 jaar. We organiseren veel kennissessies, webinars en podcasts op het gebied van de allernieuwste technologische ontwikkelingen. Maar als wereldwijde organisatie kijken we natuurlijk ook steeds nadrukkelijker buiten de VS voor onze programma’s. We zetten daarbij nu heel fors in op ESG en op dat gebied wordt het Europese gedachtegoed weer heel erg gewaardeerd omdat de EU voor wat betreft het denken over ESG toch voorop loopt. Daarom is het mooi dat we onze leden ook met Europese Global Leaders in contact kunnen brengen en besteden we er nu veel aandacht aan om CMA’s vertrouwd te maken met de belangrijkste ontwikkelingen op dit vlak.”

Als kennisorganisatie probeert IMA steeds de vertaalslag te maken voor de Management Accountant. Van Berne: “Wat is nu echt belangrijk om te weten en om jezelf in bij te scholen? Voor ons is het heel wezenlijk om ervoor te zorgen dat onze leden de bedrijfsvoering ook echt kunnen gaan sturen met het soort informatie dat ze straks moeten en gaan opleveren. Voor de MA is het niet alleen belangrijk dat informatie accuraat is, maar ook dat er acties op moeten kunnen volgen. Dit nuanceverschil zullen wij altijd meenemen. Het sluit ook heel nauw aan bij de behoeftes van de CFO en andere besluitvormers.”

CFO, houd je team bij elkaar

Als CFO ziet Van Berne goed wat de uitdagingen zijn voor de moderne finance organisatie: “De houdbaarheid van je financiële business model, het beschermen van je assets, risico’s uit onverwachte hoeken, je liquiditeit optimaliseren en je valutarisico’s beperken. Dat houdt de CFO’s van nu echt bezig. In al die dynamiek en volatiliteit is de toegang tot goede informatie cruciaal. Grote organisaties worstelen op dat vlak vaak met legacy systemen. Het landschap moet dan simpeler en beter worden ingericht maar de tent moet ook door kunnen draaien. Het zijn allemaal mooie uitdagingen voor een CFO, maar dan moet je er wel voor zorgen dat je afdeling in de tussentijd niet leegloopt. Het verloop van medewerkers en het ontbreken van relevante kennis is echt een enorme zorg voor iedereen.”

Van Berne onderkent dat er veel schaarste is op de markt voor financials: “Je ziet veel turnovers op de arbeidsmarkt. CFO’s zijn misschien ook afgeleid door de macro-economische omstandigheden en komen er niet altijd aan toe om veel te investeren in hun eigen mensen, terwijl dat nu juist nodig is. IMA heeft met veel grote corporates programma’s opgezet waarmee ze het kennisniveaus van hun teams op peil kunnen houden. Daarmee ontzorgen we de CFO en voor werknemers is het ook fijn. Deze tijd met complexe problemen, vraagt om een breder en dieper kennis- en skillsniveau. Soms zou ik weleens tegen CFO’s willen zeggen, ‘je hoeft niet alles zelf te organiseren’.”

Volgens Van Berne heb je als CFO goede controllers nodig die niet alleen bruikbare, objectieve data aanleveren, maar ook door de cijfers heen kunnen kijken. Als je een innovatievraagstuk hebt, moet je bijvoorbeeld ook weten wat je peers doen en kijken naar wat er macro-economisch gebeurt. Wat voor effecten heeft de oorlog in Oekraïne voor je waardeketen? Voor het beantwoorden van die vraag moet je als moderne finance professional echt een aardig brede scope hebben ontwikkeld. Je kunt niet meer volstaan met de verslaglegging achteraf en met het tellen van bonen alleen.”
Het IMA probeert haar leden bij elkaar over de schutting te laten meekijken om van elkaar te leren. “We zijn echt een netwerkorganisatie. Via onze internationale chapters kunnen onze leden elkaar gemakkelijk vinden als ze bijvoorbeeld een specifieke finance vraag hebben over een ander land. Die verbindende rol spelen we ook steeds vaker. Zeker nu business steeds meer global wordt.”

ESG, tech en diversity

Van Berne wil tijdens haar voorzitterschap van het IMA de huidige speerpunten ESG en Technology nog meer onder de aandacht gaan brengen. Daarnaast is ze van plan om het thema diversity, equity en inclusion meer op de kaart zetten. “We moeten als IMA en finance professionals garant staan voor objectiviteit en je kunt dat volgens mij niet waarmaken als je niet openstaat voor verschillende achtergronden en voor verschillende meningen. Ik probeer als CFO altijd mijn eigen tegengeluid te creëren. Als ik terugkijk naar mijn oude werkgever RIPE NCC en de internationale internet governance wereld waar ontzettend veel nationaliteiten rondliepen, herinner ik mij dat de Nederlanders vaak vrij gemakkelijk het voortouw namen in de discussies en de vinger op de zere plek konden leggen. Maar strategische besluitvorming gaat over zoveel schijven en als we bijvoorbeeld investeringsbeslissingen moesten nemen in andere regio’s, dan was het wel echt fijn om daar over kunnen sparren met iemand die er vandaan kwam en die vertrouwd was met de regionale gebruiken. Niet alleen vanwege hun inzichten in het politiek-economische klimaat aldaar – zijn de lokale valuta ‘gepegged’ aan de dollar? – maar ook kennis over de cultuur en de marktspelers verbetert de keuzes die je maakt. Je eigen ervaring is altijd beperkt. Dat erkennen kan CFO’s veel opleveren.”