Duurzaamheidsexpert Jessica Boekhoudt over CSRD: “Betrouwbare data, bij voorkeur door accountants geverifieerd, is essentieel.”

Vanaf 2025 wordt de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) realiteit. Bedrijven die al onder de NFRD vallen, moeten uiterlijk eind 2025 hun eerste CSRD-rapportage indienen. Voor grote organisaties die aan minstens twee van de drie gespecificeerde criteria voldoen, is 2026 het eerste jaar van rapportage.

Dit markeert een belangrijke verschuiving in de accountancy: duurzaamheid wordt een vast onderdeel van financiële verslaglegging. Hoe help je je organisaties bij deze transitie? Hoe borg je betrouwbare rapportages? En welke kansen biedt de CSRD? Duurzaamheidsexpert Jessica Boekhoudt Msc RA, docent van de opleiding CSRD Assurance voor accountants, deelt haar visie.

“De tijd van mooie beloften zonder solide onderbouwing is voorbij. Betrouwbare data, bij voorkeur door accountants geverifieerd, is essentieel.”

De cruciale rol van accountants binnen CSRD-assurance
Volgens Boekhoudt is het cruciaal dat accountants en CFO’s zich verdiepen in CSRD. “Met de invoering van de CSRD wordt duurzaamheidsrapportage een vast onderdeel van het jaarverslag. Daarnaast moeten accountants een verklaring met beperkte mate van zekerheid afgeven.” Volgens haar is het daarom essentieel dat CFO’s en accountants over de juiste kennis en vaardigheden beschikken om de vereiste kwaliteit te waarborgen. “Zonder deze expertise wordt het steeds lastiger om het werk goed uit te voeren”, benadrukt ze.

Niet alleen een verplichting, maar ook een kans
Volgens Boekhoudt zijn milieu-, sociale en governance-thema’s (ESG) al lange tijd relevant voor bedrijven. Deze thema’s zijn niet optioneel, maar onlosmakelijk verbonden met de strategie. Volgens haar kan een bedrijfsstrategie niet worden opgesteld zonder rekening te houden met vragen als:

• Hoe beïnvloedt klimaatverandering de toeleveringsketen?
• Bestaat er een risico op claims door mensenrechtenkwesties binnen de keten?
• Hoe afhankelijk is het bedrijf van grondstoffen en welke energiebronnen worden gebruikt?
• Zijn de benodigde producten nog beschikbaar?

“Deze vraagstukken vallen ook onder de CSRD. Het gaat hierbij niet alleen om risico’s, maar ook om de impact die een bedrijf heeft op deze thema’s, en minstens zo belangrijk: de kansen die hieruit voortvloeien,” stelt zij. “De CSRD verplicht een grote groep bedrijven om extern te rapporteren over deze aspecten. Vanuit strategisch oogpunt is het echter essentieel om hier nu al actief mee bezig te zijn”, adviseert Boekhoudt. Geen vragen voor de toekomst dus, maar voor vandaag.

De sleutelrol van data in duurzaamheid
Een van de grootste uitdagingen binnen de CSRD is het verzamelen van betrouwbare data. Boekhoudt benadrukt dat duurzaamheid niet langer gebaseerd kan zijn op vage aannames: “Data speelt een cruciale rol. De tijd van mooie beloften zonder solide onderbouwing is voorbij. Betrouwbare data, bij voorkeur door accountants geverifieerd, is essentieel.”

Duurzaamheidsrapportage wordt volgens Boekhoudt steeds volwassener en vereist een balans tussen kwantitatieve gegevens en kwalitatieve toelichtingen. Tegelijkertijd erkent ze dat niet alle data op dit moment beschikbaar is. “We bevinden ons in een groeiproces waarin transparantie over ontbrekende data belangrijk is. Er moet ruimte blijven om bepaalde thema’s kwalitatief te rapporteren, totdat de benodigde data beschikbaar is.”

“Accountants en CFO’s vervullen van nature een belangrijke adviesrol voor organisaties. Door tijdig het gesprek aan te gaan – welke thema’s zijn relevant en is hier al voldoende inzicht in? – kun je op tijd de juiste prioriteiten stellen.”

Van regeldruk naar financiële kansen
Naast de verplichtingen biedt de CSRD financiële kansen voor accountants en CFO’s. Slimme organisaties gebruiken duurzaamheidsdata om efficiënter te opereren, investeringen beter af te wegen en nieuwe marktkansen te benutten. Tijdens de opleiding CSRD Assurance voor accountants leert Boekhoudt deelnemers hoe ze deze kansen herkennen en benutten.

Deelnemers ontdekken hoe ze duurzaamheidsdata beoordelen en een dubbele materialiteitsanalyse uitvoeren, een essentieel onderdeel van de nieuwe regelgeving. Daarnaast krijgen ze praktische kennis over het berekenen van de carbon footprint, zodat ze deze direct kunnen toepassen. Een goed inzicht in de impact, risico’s en kansen per duurzaamheidsthema speelt hierbij een belangrijke rol. “Tijdens de opleiding worden deze thema’s behandeld aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden. Bijvoorbeeld: hoe neem je CO₂-impact tijdig mee in je investeringsplan?”

Boekhoudt stelt dat accountants en CFO’s in de transitie een proactieve rol kunnen spelen. “Accountants en CFO’s vervullen van nature een belangrijke adviesrol voor organisaties. Door tijdig het gesprek aan te gaan – welke thema’s zijn relevant en is hier al voldoende inzicht in? – kun je op tijd de juiste prioriteiten stellen.” Ze benadrukt daarbij het belang van een bredere blik: “Je leert kritisch naar de waardeketen en de bijbehorende risico’s kijken. Ook moet je jezelf stimuleren om in gesprek te gaan met stakeholders om zo een completer beeld te krijgen.”

“Rapportage omvat niet alleen financiële gegevens, maar ook milieu-, sociale en governance-thema’s. Elke factuur en boeking vertelt een breder verhaal.”

De CSRD als gamechanger voor accountants
Hoe ziet de toekomst eruit? Boekhoudt ziet de CSRD niet alleen als een administratieve verplichting, maar als een gamechanger voor de financiële sector. Volgens haar is ESG-informatie een integraal onderdeel van periodieke rapportages, jaarverslagen, managementrapportages en strategische besluitvorming. Over vijf jaar is het niet meer weg te denken uit financiële rapportages: “Rapportage omvat niet alleen financiële gegevens, maar ook milieu-, sociale en governance-thema’s. Elke factuur en boeking vertelt een breder verhaal: niet alleen de kosten in euro’s, maar ook de CO₂-impact en sociale gevolgen.”

Accountants en CFO’s spelen een cruciale rol in het waarborgen van de betrouwbaarheid van deze gegevens. “Ze zorgen ervoor dat de interne beheersing van ESG-informatie net zo sterk is als die van financiële data, zodat gebruikers hierop kunnen vertrouwen bij hun beslissingen. En dat gebeurt ook: ESG-informatie is net zo essentieel als de financiële kant van de bedrijfsvoering.”

Een duurzame mindset begint bij jezelf
Boekhoudt heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan, maar ook zij ervaart dat het een voortdurende zoektocht naar de juiste balans is. “Onlangs ben ik voor mezelf begonnen, een spannende en leuke stap, maar het betekende ook dat ik mijn elektrische leaseauto moest inleveren. Als startende ondernemer en moeder van twee jonge kinderen heb ik er nu voor gekozen om tijdelijk een benzineauto te rijden. Voor mij is duurzaamheid ook erkennen dat de meest duurzame keuze niet altijd direct de meest praktische is.” Ze blijft echter optimistisch: “Op de middellange termijn wil ik weer overstappen op elektrisch rijden.”

CSRD Assurance voor accountants: Van theorie naar praktijk in 5 dagen

Wil je als accountant, of als CFO voldoen aan de nieuwe CSRD-eisen en jouw adviesrol versterken? De vijfdaagse opleiding CSRD Assurance voor accountants biedt je alle essentiële kennis over regelgeving, ESG-auditmethodologie en duurzame verslaglegging. Je wordt volledig voorbereid op het NBA-selfassessment en leert duurzaamheidscontroles in de praktijk toepassen. Meer weten? Bekijk de opleiding en schrijf je in.