Karin van Selm (CEO Wholesale Rabobank Europe, Africa & Asia): “The rules of the game have changed.”

Karin van Selm werd anderhalf jaar geleden CEO Wholesale van de regio Europa en Afrika. Sinds een half jaar is daar ook Azië bij gekomen. In die rol spreekt ze iedere week wel een paar CFO’s en CEO’s: “Een bank is een van de belangrijkste partners van een bedrijf. We financieren, geven strategisch advies, maar kijken ook naar risico’s op uitstaande leningen. Dat is de kern van onze dienstverlening. En in onzekere tijden, zoals nu, hebben wij data tot onze beschikking waarmee wij CFO’s kunnen bijstaan.”
Tijdens de plenaire opening van CFO Day 2025 – From Obstacle to Opportunity – zal Van Selm namens de Rabobank meepraten over de actuele ontwikkelingen, de impact die de dynamiek tussen Amerika, Europa en China heeft op Nederlandse bedrijven en hun CFO’s. “Wij spreken als bank klanten over de hele wereld en zien en horen veel, maar de quote ‘We’ve never seen this much change, but the change will never be this slow again’ is wel echt van toepassing op deze tijd – en waarschijnlijk ook op de nabije toekomst. Alle crises komen nu bij elkaar, van geopolitiek tot supply chain, mondiale aanwezigheid, tarieven. Hoe je daar als CFO doorheen moet navigeren is echt een grote challenge.”

“Security of supply komt steeds vaker op nummer 1.”

Oorlog en onzekere supplychain
Hoe kijkt Van Selm naar de specifieke uitdagingen die afkomen op klanten de Rabobank? “Net zoals tijdens Covid letten wij nu sterk op de verschillende dynamieken binnen bepaalde segmenten of bedrijven. Je hebt global impact, sector impact, en bedrijfsspecifieke impact. Als bank kijken wij altijd in balans naar al deze drie niveaus. En dan zie je, net zoals tijdens de pandemie, dat de impact altijd anders is per type bedrijf.”
De oorlog in Oekraïne is de grootste gamechanger geweest van de laatste jaren, volgens Van Selm. “De energieprijzen stegen explosief, maar ook de prijzen van graan en kunstmest. De industrie kwam onder druk, want die heeft zekerheid nodig in de supply chain.” Een voorbeeld?  Van Selm: “Neem iets als de glasproductie. Die draait volledig op gas. Toen de gasprijzen stegen, werd glas ineens heel erg duur voor middelgrote bedrijven. Dat werd een onverwachte bottleneck verschillende supplychains.”
Op bedrijfsniveau merkt Van Selm sind die tijd een verschuiving in focus: “Security of supply komt steeds vaker op nummer 1. Bedrijven doen er alles aan om hun grondstoffen veilig te stellen die nodig zijn om te kunnen blijven doen wat ze doen. Logisch natuurlijk, want zonder die basis kun je geen klanten bedienen.”

“De handel tussen China en de VS loopt al helemaal terug. Dat heeft allerlei gevolgen. Minder handel betekent ook dat het aantal lijnvluchten tussen China en Amerika daalt – afgelopen maanden al met 20%.”

Funding
Hoe zorg je er als CFO in woelige tijden voor dat je goed gefinancierd blijft? Ook dat is een onderwerp dat hoog op de agenda staat, ziet Van Selm: “Bedrijven bewegen steeds meer richting ‘vroeg herfinancieren’. Goed riskmanagement. Hoe meer control je als CFO hebt op funding, hoe beter het is. Veel CFO’s kiezen voor het langer van tevoren inlocken van hun prijzen – op gas, op energie, maar ook op rente en foreign exchange.”
De volatiliteit op de kapitaalmarkten speelt ook voor de Rabobank zelf: ”Maar ons eigen treasuryteam speelt altijd strak op de bal. De Rabobank heeft de hoogste kapitaalratio van alle Nederlandse banken en een van de laagste impairments en non-performing loans-ratio’s. Dus we gaan eigenlijk deze periode in met een hele stevige balance sheet. Daarmee kunnen we onze klanten goed blijven supporten.”

Handeltarieven Trump
De impact van de handelsoorlog die lijkt ingezet door Trump, bekijkt van Selm afwachtend: “Als bedrijf heb je eigenlijk drie opties: je kan de tarieven absorberen, je kan de markt verlaten, of je gaat lokaal investeren in de VS zodat je daar lokale productie opbouwt en zo de tarieven omzeilt.”
Maar het zijn geen eenvoudige afwegingen, beseft ze. “We weten eigenlijk nog niet helemaal zeker hoe die tarieven er echt uit gaan zien. Bovendien is Trump enorm grillig. Het kan zomaar zijn dat de tarieven over drie maanden worden opgeheven, of tijdelijk gepauzeerd.” Van Selm ziet dat ieder bedrijf er op een andere manier mee omgaat. Volvo heeft heeft 800 banen geschrapt in de US. “Zij hebben een knoop doorgehakt: de VS zijn voor ons geen markt meer.”
Maar er zijn ook CFO’s, zoals Paul Verhagen van ASMI, die onlangs liet weten dat het bedrijf productie in de VS overweegt, op kleine schaal, tenminste wanneer de businesscase rond komt. Van Selm: “Onlangs zaten wij met 20 CEO’s bij elkaar om te praten over de handelstarieven. Dat was heel interessant. Een CFO zei: ‘50% van mijn markt is in Amerika. Tariefstijgingen van 16% naar 36% zijn een ramp!’ Hij had voorraden tot juni en in zijn business was het onmogelijk om 36% door te berekenen in de prijs. Die CFO zat met zijn handen in zijn haar. Maar naast hem zat een CFO die zijn geluk niet op kon. De gasprijzen waren die dag met 10% gedaald en hij zag volop mogelijkheden als concurrentie vanuit de VS zou verminderen door Europese importtarieven.”

“Waterterkort is nu al een probleem voor sommige bedrijven, delen van de voedselsector krimpen met 20% door misoogsten veroorzaakt door klimaatverandering.”

Waar Van Selm nu direct de meest onmiddellijke impact ziet, is in de transport- en logistieksector. “De handel tussen China en de VS loopt al helemaal terug. Dat heeft allerlei gevolgen. Minder handel betekent ook dat het aantal lijnvluchten tussen China en Amerika daalt – afgelopen maanden al met 20%. Dat zijn forse klappen voor de luchtvaartmaatschappijen. Maar het is self-inflicted pain.”
Dan zijn er ook nog indirecte gevolgen: “We zien niet alleen een dalende consumer confidence, maar ook lage investment appetite. Ik dacht dat dit jaar een inhaaljaar zou worden voor fusies en overnames, dankzij de dalende rentetarieven. Maar sinds Trump zijn bedrijven huiverig om grote investeringen te doen in groei. Begrijpelijk ook wel.”
Gaan we terug naar waar we waren? Van Selm denkt van niet. Het vertrouwen is echt geschaad – en vertrouwen gaat te paard, maar komt te voet. The rules of the game have changed.”

Duurzaamheid
Te midden van alle geopolitieke onzekerheid, wil Van Selm toch ook een lans breken voor een onderwerp dat tegenwoordig lijkt ondergesneeuwd. “Wanneer wij elkaar een jaar geleden zouden hebben gesproken, was het gesprek waarschijnlijk zijn gegaan over sustainability, over CSRD en alle reporting requirements die er zijn. Die thema’s lijken nu nauwelijks nog een prioriteit.”
Toch denkt Van Selm dat ook in tijden van geopolitieke onrust, duurzaamheid niet uit het oog moet worden verloren. Niet alleen als significant risico, maar ook als kans. “We zijn nu allemaal bezig met korte termijncrises, maar resilience op de lange termijn blijft van belang. Waterterkort is nu al een probleem voor sommige bedrijven, delen van de voedselsector krimpen met 20% door misoogsten veroorzaakt door klimaatverandering. Over vijf jaar is het 2030. Dan zouden we aan heel veel van die Paris Commitments moeten voldoen. Ik snap volledig dat ESG op dit moment niet de allerhoogste prioriteit is – maar als bank zien wij tegelijkertijd dat bedrijven die de afgelopen jaren hebben geïnvesteerd in renewable energy nu spekkoper zijn vanwege lage energiekosten en zekerheid van aanvoer. Dat lijkt mij iets om goed te beseffen, ook als CFO.”

CFO Day 2025: Ontmoet de financiële top op 28 mei in Noordwijk

Als CFO sta je continu voor uitdagingen: economische onzekerheid, nieuwe regelgeving en disruptieve technologieën. Tijdens CFO Day 2025: From Obstacle to Opportunity verkennen we hoe obstakels juist aanjagers kunnen zijn van innovatie, efficiëntie en transformatie – via visionaire keynotes, praktijkcases en interactieve sessies. Beleef de 24e CFO Day samen met 500 financiële leiders op 28 mei in Grand Hotel Huis ter Duin.

Ja, ik kom naar CFO Day 2025