Hoe is het om 13 jaar te hebben gewerkt als CFO voor een multinational in de installatietechniek? Joop Standaert oud-CFO van familiebedrijf Walraven blikt terug op de lessen die hij er leerde.

Voordat Joop Standaert aantrad bij Walraven, een Nederlandse, maar inmiddels internationale speler in de installatietechniek, bestond de functie van CFO niet in het familiebedrijf. “Jan van Walraven was CEO en deed finance er gewoon bij. Maar met het plannen van zijn opvolging kwam het moment dat het tijd was om op zoek te gaan naar iemand met internationale ervaring. Het bedrijf van toen was nog puur Europees, met een heel bescheiden deelneming in Amerika. Maar er was de ambitie om verder te groeien.”

Sinds de komst van Standaert heeft die ambitie bepaald vorm gekregen. “We zijn in China begonnen, hebben in Spanje een acquisitie gedaan, zijn daarna actief geworden in Dubai en het Midden-Oosten, hebben onze deelneming in de VS verder uitgebouwd. Daarna kwam er nog een overname in Canada. We kunnen wel stellen dat we echt een internationaal bedrijf zijn geworden.”

Lessen uit internationale acquisities
Standaert was als CFO nauw betrokken bij die groei – en uiteraard ook bij een aantal acquisities – zowel in het Midden-Oosten als in Canada. Een belangrijke les die hij daaruit heeft geleerd? “In het Midden-Oosten zijn we begonnen met een joint venture. Dat is een geweldige beslissing geweest. Het bedrijf werd ons eerst aangeboden om volledig over te nemen, maar daar waren we niet in geïnteresseerd. Wat kopen we dan eigenlijk?, dachten we. Later kwam men bij ons terug met de vraag of we geïnteresseerd waren in een joint venture. Daar zijn we toen wel op ingegaan. Achteraf gezien was dat een ongelooflijk verstandige beslissing. Die wereld is zó anders. Als we daar zelf de markt op waren gegaan, hadden we het nooit gered. Wij brachten er onze productkennis mee, waardoor onze partners hun productportefeuille konden uitbreiden. Maar het is echt de lokale kennis, de mensen die wij daar als partner hadden, waardoor onze business een succes werd. Zorgen dat je je debiteuren geïnd krijgt is daar namelijk een heel groot issue. Dat was ons nooit gelukt alleen.”

Het werken in het buitenland leerde de inmiddels oud-CFO ook veel. “Ik heb met mijn gezin in de VS, in Spanje en in Australië gewoond, maar heb ook veel in het Midden-Oosten gezeten. Het geeft je een veel bredere blik op de wereld, op mensen, op culturen. Het is een enorme verrijking, vind ik. Sommige dingen doen ze in het buitenland eleganter, maar bepaalde zaken die in Nederland zo vanzelfsprekend zijn, ga je toch ook weer extra waarderen.”
Standaert merkte dat de directe manier – soms botte manier – van communiceren voor- en nadelen heeft. “Wij begrijpen sommige subtiele hints niet.” Tegelijkertijd zag hij ook hoe de minder hiërarchische manier waarop wij werken in Nederland in het buitenland ook wel op prijs wordt gesteld. “Wanneer je medewerkers vraagt naar hun mening en niet alleen maar opdrachten geeft – ze als mens behandelt – waarderen ze dat vaak enorm en haal je soms ook meer potentieel uit ze.”

Leadership in Finance Summit | Expeditie CFO

De wereld verandert. Onvoorspelbaar. Complex. Vol risico’s én kansen. Juist nu vraagt leiderschap méér dan alleen cijfers. Het vraagt visie. Lef. Kompas. Tijdens 𝗘𝘅𝗽𝗲𝗱𝗶𝘁𝗶𝗲 𝗖𝗙𝗢 gaat een selecte groep CFO’s het avontuur aan door een landschap vol onzekerheid. Geen standaard conferentie,  een dag vol reflectie, strategische verdieping en inspiratie.

Reserveer jouw ticket

Continuous improvement
Die ontwikkeling van Walraven tot multinational vertaalde zich ook door op het finance vlak: “We waren toen ik aantrad een bedrijf met tachtig, negentig miljoen euro omzet. Inmiddels is dat tweehonderd miljoen euro. En ook wat betreft medewerkers zijn we verdubbeld van 600 naar ongeveer 1.300 mensen personeel.”
Dit had uiteraard ook impact op de finance-organisatie. “Walraven was een bedrijf waar weinig processen waren, weinig rapportage. En de rapportage die er wél was, was echt puur gericht op de P&L, niet op de balans, cashflow of werkkapitaal. Dat zijn dingen die je dan gaat bouwen als CFO. Het heeft wel een paar jaar gekost om dat echt in de organisatie te borgen.”
Standaert bouwde in meer dan 10 jaar een overzichtelijke finance-administratie op: “Vier, vijf man die de boekhouding deed. Daarnaast had ik op de holding ook tien mensen. En dan waren we in iets van twintig landen actief. In een klein land was het soms één persoon. In een groter land als Duitsland soms een man of vijf. Dus in totaal een organisatie van ongeveer 50.”
Hoewel hij als CFO flink stappen heeft gemaakt in de finance-transformatie, blijven er altijd zaken die je moet blijven verbeteren. We zijn bijvoorbeeld begonnen met een data warehouse om meer business intelligence in de organisatie te brengen, maar daarin staan we eigenlijk nog steeds in de kinderschoenen. Je blijft in die zin altijd bezig. Er zijn altijd nieuwe uitdagingen.”

Standaert is in zijn jaren bij Walraven ook zelf gegroeid als CFO. “Het continue leerproces gold ook voor mij. Toen ik begon was ik CFO geweest bij Hagemeyer, maar dan voor één land. Er was altijd de bredere organisatie om je heen die bepaalde zaken regelde. Bij Walraven werd ik niet alleen verantwoordelijk voor rapportage en controlling, maar ook voor financiering, treasury, legal, IT; ik heb daar ontzettend veel van geleerd. We hebben bijvoorbeeld twee keer een herfinanciering gedaan. Dat zijn processen die ik daarvoor nooit had meegemaakt.”

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Mirjam van Velthuizen-Lormans (CFO van ProRail): “Ik ben degene die koers houdt.”

Afbouwen en loslaten
Standaert is dit jaar 67 geworden, een goed moment om na te denken over wat hij wil. “Ik heb mijn hele leven 50 uur of meer per week gewerkt. Dat vond ik mooi en ik had prima nog een jaar door kunnen gaan. Maar op een gegeven moment ga je toch denken: iets minder mag ook wel. Parttime CFO worden bij een bedrijf waar ik jaren CFO was, zag ik niet zitten. Daarom heb ik gezegd: juli 2025 vind ik een mooi moment om af te bouwen. Je gaat je langzaam losmaken. Maar dat is wel even schakelen hoor.”
Wel heeft Standaert met Walraven afgesproken om dit jaar nog wat projecten af te maken. “Ik ben nog bezig met China en met Canada, waar we een minderheidsaandeelhouder uitkopen. En in Rusland zijn we nog steeds bezig om definitief uit het land te vertrekken. Dat zijn de dossiers waar ik voorlopig bij betrokken blijf, maar ben inmiddels ook begonnen met het opzetten van mijn eigen consultancybedrijfje voor parttime klussen.”

Ken je markt – ken je beperkingen
Heeft hij nog tips voor zijn opvolger? “Mijn beoogd opvolger is al een jaar binnen, dus ik heb al mijn kennis al overgedragen. Zeker in de laatste maanden, toen het pensioen dichterbij kwam, begon ik meer te zeggen: ‘Ik ga hier geen beslissing meer over nemen, dat moet jij doen.’ Maar het zijn interessante tijden in onze sector. Er wordt steeds meer geconsolideerd. In Europa zijn er een paar grote spelers en die worden steeds groter. In Europa leveren wij nu met name aan de groothandel, maar die consolideert ook steeds meer.”
In andere regio’s, zoals het Midden-Oosten, levert Walraven rechtstreeks aan bouwprojecten. “Dan ben je dus bezig met een andere doelgroep: aannemers, construction companies, installateurs. Dat is echt een andere markt, een andere wereld, een andere propositie ook. Je bent dan veel meer projectgericht bezig. Je maakt ook tekeningen voor die projecten en moet dus zorgen dat je zo vroeg mogelijk in het proces aan tafel zit.”

Volgens Standaert zit de groei voor Walraven voor een groot deel in de projectenbusiness. “Wat je nu steeds meer ziet in de bouwwereld – al is het nog lang niet de standaard – is modulair bouwen, prefab bouwen. Daar zetten wij nu ook op in: ‘bouwpakket’ maken voor de installateur. Enerzijds omdat oplevering steeds sneller moet, anderzijds omdat er simpelweg niet genoeg personeel meer is in de bouw om alles met de hand te bouwen op locatie.”

“Haal bij een complex proces altijd iemand erbij die je goed kan adviseren. Denk niet dat je alles zomaar even zelf kunt doen.”

Is er niet nog één belangrijke les die de scheidend CFO zijn opvolger en andere CFO’s kan meegeven? Standaert denkt na: “Er zijn eigenlijk twee lessen. De eerste is: het zijn de mensen die het doen. Ik ben voor Hagemeyer twee keer in een situatie gekomen dat er weinig vertrouwen was tussen het hoofdkantoor en de lokale organisatie. De eerste keer was in Spanje waar we net een bedrijf gekocht hadden en we de lokale directie wilden vervangen, de tweede keer in Australië waar de resultaten tegenvielen en waar ik de CFO moest vervangen. In beide gevallen werd ik in eerste instantie gezien als spion voor het hoofdkantoor, maar wist ik het vertrouwen te winnen door lokaal veel te reizen naar de regio’s en daar vooral te praten met de mensen over hun business, niet alleen over de cijfers. En ook door hen hun plaats te schetsen in het grotere geheel, zowel nationaal als internationaal. Als CFO moet je de cijfers en de financiële organisatie op orde hebben, maar je moet ook de business heel goed begrijpen, die twee zaken gaan hand in hand. Bij Walraven heb ik die les toegepast door veel te reizen, contact te hebben met de mensen in de lokale organisaties en hun business te begrijpen.”

De tweede les is je eigen beperking kennen: “Haal bij een complex proces altijd iemand erbij die je goed kan adviseren. Denk niet dat je alles zomaar even zelf kunt doen. Vertrouw daarbij op je netwerk. Bij een ingewikkelde herfinanciering kwamen wij ooit aan een goede adviseur via een lid van de RvC die goede ervaringen met hem had. Het gaat bij dit soort zaken vaak om processen van jaren. Dan moet je iemand echt kunnen vertrouwen.”

Lees ook op CFO.nl: Lessons Learned – Mariken Schoenmakers (oud-CFO Sodexo Nederland): “Onze oude markt zou nooit meer terugkomen, zelfs niet in het best case scenario.”

Leadership in Finance Summit | Expeditie CFO

De wereld verandert. Onvoorspelbaar. Complex. Vol risico’s én kansen. Juist nu vraagt leiderschap méér dan alleen cijfers. Het vraagt visie. Lef. Kompas. Tijdens 𝗘𝘅𝗽𝗲𝗱𝗶𝘁𝗶𝗲 𝗖𝗙𝗢 gaat een selecte groep CFO’s het avontuur aan door een landschap vol onzekerheid. Geen standaard conferentie,  een dag vol reflectie, strategische verdieping en inspiratie.

Reserveer jouw ticket