Macht maakt narcisten van mensen met veel testosteron

Managers die met de eer van anderen strijken, bestuurders die zichzelf verrijken, de voorbeelden zijn legio. Psychologen herkennen er veelal narcistisch gedrag in. Er wordt dan ook vaak verondersteld dat narcisten zichzelf in machtsposities manoeuvreren. Maar uit onderzoek van dr. Nicole Mead en onderzoeker Anika Stuppy van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) blijkt dat het hebben van macht op zichzelf van sommige mensen narcisten maakt.

“Narcisten hebben vaak het gevoel dat ze recht hebben op privileges. Ze eisen respect van anderen en zijn bereid om misbruik te maken van mensen om te krijgen wat ze willen”, zegt Nicole Mead. Zij en Anika Stuppy onderzochten de relatie tussen macht en narcisme. Stuppy: “Lang dacht men dat narcisten ervoor zorgen dat ze in machtsposities terecht komen en dat we daarom zo vaak narcistisch gedrag waarnemen bij machtshebbers. Maar wij dachten dat het hebben van macht op zichzelf narcistisch gedrag bij mensen veroorzaakt.”

Narcisme
Om hun theorie te testen, onderzochten Mead en Stuppy 206 participanten in het Erasmus Behavourial Lab. Ze namen speekselmonsters af om testosteronniveaus vast te stellen. Daarna vertelden ze de participanten dat ze deelnamen aan een onderzoek naar teamdynamiek. De helft van de deelnemers werd de baas van een groepstaak. Zij hadden de controle over hun ‘ondergeschikten’ en over de beloning die de teams kregen. De andere helft van de participanten werd verteld dat alle teamleden evenveel beslissingsbevoegdheid hadden.

Daarna werd narcisme gemeten door middel van een standaardtest, de Narcissistic Personality Inventory, gevolgd door een vragenlijst waarmee werd vastgesteld in hoeverre mensen bereid zijn om hun macht te misbruiken. Omdat mannen een hoger testosteronpeil hebben dan vrouwen, standaardiseerden Mead en Stuppy het niveau van het hormoon voor beide seksen. Zo konden ze zien hoe mensen reageren op macht wanneer ze relatief veel, of weinig testosteron hebben.

Testosteron
Mead en Stuppy ontdekten dat mensen met relatief weinig testosteron geen narcist worden wanneer ze in een machtspositie belanden. Maar mensen die veel testosteron hebben, gaan wel narcistisch gedrag vertonen zodra ze macht krijgen. Mead: “Het bleek dat dit niet komt doordat deze mensen zich sowieso superieur voelen. Maar omdat ze de ‘baas’ zijn, vinden ze dat ze recht hebben op een speciale behandeling.”

Leidinggevenden
Organisaties doen er verstandig aan om op hun hoede te zijn wanneer ze leidinggevenden zoeken. Stuppy: “Wij adviseren bedrijven om geen mensen op leidinggevende posities te zetten die gedrag vertonen dat hoort bij een hoog testosteronniveau, zoals een dominante houding, de verantwoordelijkheid claimen voor de successen van anderen, eigen fouten ontkennen en anderen de schuld in de schoenen schuiven. Het is verstandiger om te kijken naar daadwerkelijke competenties, talent en vaardigheden.”

Download het artikel van Mead, Stuppy, Baumeister en Vohs hier: Power Increases the Socially Toxic Component of Narcissism Among Individuals with High Baseline Testosterone