Marcel Smits (oud-CFO Vendex en KPN): belangenverstrengeling curatoren en VEB in faillissementafwikkeling Imtech

De afwikkeling van faillissementen en het toezicht daarop in Nederland vertonen ernstige gebreken, stelt oud-CFO Marcel Smits in een open brief aan de staatssecretaris voor Rechtsbescherming. Hij haalt het Imtech-faillissement aan als voorbeeld en pleit voor hervormingen om bedrijven in nood te ondersteunen.

Marcel Smits, voormalig CFO bij onder andere Vendex KBB, KPN, Sara Lee en Cargill, werd ooit benaderd voor de rol van CFO bij Imtech, maar wees dat af. Toch bleef hij het dossier volgen, zowel voor als na het faillissement. In zijn brief doet hij verschillende aanbevelingen voor verbeteringen.

Kijk nu terug: CFO Studio: AI in Finance – Waar staan we nu?

Generatieve AI betekent een cruciaal keerpunt voor CFO’s. Het kan veel taken automatiseren, waardoor er meer tijd is voor strategische beslissingen. Maar hoe ver zijn we écht met AI in finance? En hoe ver ben jij met jouw AI-implementatie? In de CFO Studio hadden we een eerlijk gesprek met Gert-Jan Strik RC (CFO van ANP), Martijn ten Kate (expert Business Finance Automation bij Billtrust) en Greyt Managing Partner Richard Veffer. Ze bespraken de kansen, risico’s en gaven praktische tips voor CFO’s om mee aan de slag te gaan.

Kijk nu terug

Problemen bij Imtech

Imtech raakte in 2013 in de problemen door grootschalige fraude bij Duitse en Poolse dochterondernemingen. De nieuwe bestuurders en commissarissen konden het bedrijf niet redden, en in 2015 ging Imtech failliet. Dit was een van de grootste faillissementen in de Nederlandse geschiedenis.

Volgens Smits schoten de curatoren ernstig tekort bij de afwikkeling van dit faillissement. “De curatoren besloten direct bij hun aantreden dat alle betrokkenen – bestuurders, commissarissen, financiers en de accountant – moesten betalen,” aldus Smits. “Dat was inclusief degenen die juist geprobeerd hadden het bedrijf te redden, zonder enig onderzoek naar hun handelen.” De curatoren hebben nooit een onderzoeksrapport gepubliceerd, ondanks dat de afwikkeling inmiddels al zo’n 40 miljoen euro heeft gekost. Smits stelt dat het nog steeds onduidelijk is of de betrokkenen wel terecht aansprakelijk zijn gesteld. “Dat is een reële vraag,” zegt hij.

Belangenverstrengeling en gebrek aan transparantie

Daarnaast beschuldigt Smits de curatoren van belangenverstrengeling door samen te werken met beleggersvereniging VEB zonder daarover openheid van zaken te geven. Hij noemt het feit dat de VEB 6,5 miljoen euro ontving van de curatoren zorgwekkend. Verder klaagt hij over “schuiven” met gelden van Imtech en haar dochtermaatschappijen, met als doel de betaling van hun eigen salaris veilig te stellen. Dit heeft geleid tot harde kritiek binnen de beroepsgroep.

Smits benadrukt dat de tekortkomingen in de afwikkeling van het Imtech-faillissement schadelijk zijn voor Nederland. “De in 2013 nieuw aangetreden bestuurders en commissarissen hebben acht jaar in het beklaagdenbankje gestaan,” merkt hij op. Dit zal volgens hem anderen afschrikken om bestuurder of commissaris te worden van bedrijven in moeilijkheden. Ook financiers zijn terughoudend geworden, waardoor levensvatbare bedrijven onnodig failliet kunnen gaan. “Dit veroorzaakt grote maatschappelijke schade,” waarschuwt Smits.

Oproep tot hervorming

Volgens Smits biedt het Imtech-faillissement inzicht in de ruime bevoegdheden van curatoren, waarbij rechters-commissarissen hen nauwelijks controleren. “Curatoren hebben in grote faillissementen toegang tot aanzienlijke middelen om hun eigen salaris te betalen. Deze middelen moeten zorgvuldig worden aangewend, en er moet verantwoording worden afgelegd.” In het geval van Imtech zijn die middelen volgens Smits gebruikt “om een uitputtingsslag te voeren tegen de bestuurders, commissarissen, financiers en anderen”.

In zijn brief doet Smits een aantal voorstellen aan staatssecretaris Teun Struycken om herhaling te voorkomen. Hij pleit ervoor dat curatoren bestuurders alleen aansprakelijk mogen stellen als hun fouten binnen een redelijke termijn, met grondig onderzoek, kunnen worden aangetoond. “Voor uitputtingsslagen is in Nederland geen plaats,” stelt hij.

De brief is niet alleen aan de staatssecretaris gestuurd, maar ook aan de voorzitter van Recofa, het overlegorgaan van rechters-commissarissen, en aan de voorzitter van INSOLAD, de vereniging van insolventierechtadvocaten.

Lees de hele brief van Marcel Smits op de website van Accountant.nl