Mariëtte Ferrari (CFO bij Hendrix Genetics): “Gooi mij maar in het diepe, ik ga wel zwemmen.” 

Een bijzondere multinational uit Boxmeer: Hendrix Genetics. Het geneticabedrijf, mondiale speler in de wereld van dierengenetica, staat als leverancier van dieren en vissen voor de voedselketen, aan de basis van het mondiale landbouwbedrijf. Als CFO heeft Mariëtte Ferrari (54) een belangrijke rol: de organisatie door roerige tijden loodsen. "Ons bedrijf heeft veel impact. We dragen bij aan een oplossing voor de ‘Global food challenge: de wereldbevolking groeit enorm en al die mensen moeten gevoed kunnen worden. Wij dragen duurzame oplossingen aan, bijvoorbeeld door genen te selecteren van dieren die minder voer nodig hebben. Daarmee verminderen we de footprint. Er zijn er maar een paar van ons soort bedrijven in de wereld. We zijn dus misschien niet bijzonder groot in volume, omzet, of in het aantal mensen, maar wel in de complexiteit en het belang in de voedselketen. Als het gaat om pluimvee genetica zijn er maar enkele bedrijven die doen wat wij doen. In de markt voor leghennen zijn er – afgezien van een lokale Chinese aanbieder – zelfs maar twee aanbieders van genetische lijnen. De helft van alle eieren in de westerse wereld stamt af van onze kippen.”

Hendrix Genetics is een bedrijf waar twee werelden samenkomen: die van de wetenschapper en die van de boer. “We hebben twee imago’s. We zijn een hoogtechnologisch bedrijf op het gebied van genetica, maar ook een Big Data-bedrijf. De IT moet als een zonnetje lopen en we zijn voortdurend bezig met technologische ontwikkelingen om data over onze dieren te meten en te gebruiken.”
High tech, dus. Ferrari geeft een voorbeeld: “Zo kunnen we nu van varkens in de stal inschatten hoeveel ze wegen met digital imaging. De dieren hoeven we niet meer individueel te wegen. Er stroomt dus een gigantische hoeveelheid data door de cloud van het bedrijf. Aan de andere kant is onze werkwijze nog heel traditioneel, misschien wel zo traditioneel als het maar zijn kan: het komt uiteindelijk toch neer op een mannetje met een vrouwtje laten paren om zo een de ‘perfecte’ genenmix te krijgen. Onze klanten zijn boeren en onze founding shareholders zijn ook afkomstig uit het boerenbedrijf.”

“Gooi mij maar in het diepe, ik ga wel zwemmen”
Eén zinnetje in het gesprek vat de levensvisie van Ferrari wel aardig samen: “Gooi mij maar in het diepe, ik ga wel zwemmen.” Vanaf het begin van haar carrière heeft Ferrari complexe, uitdagende en internationale klussen gedaan in de sector agrifood. Voor het bedrijf Intervet trok ze de hele wereld over, onder andere om wereldwijd een ERP-systeem te implementeren. “Ik heb het altijd geambieerd om internationaal te opereren. ik ben iemand die het erg leuk vind om met andere culturen te werken en veel van de wereld te zien.” 

Na Intervet kwam Marel op haar pad, de IJslandse machinebouwer voor de vlees- en visverwerkende industrie. Ferrari had als Director Corporate Finance een uitdagende taak na de overname van Stork Food Systems: het hele businessmodel integreren en de prestatie-indicatoren vastleggen. Ook moest er een corporate finance afdeling komen in Nederland en moest de verslaglegging naar een hoger niveau, omdat het bedrijf beursgenoteerd was geworden. “Uiteindelijk ontstond er een verschil van inzicht aan de top. De CEO was gestopt, ze wilden de CFO vervangen en veel managementfuncties gingen naar IJsland toe. Ik had destijds twee puberdochters, dus ik ging niet naar IJsland verhuizen.” 

Toen kwam Hendrix Genetics op de radar, maar de oprichters van Hendrix Genetics gingen niet over een nacht ijs. De vroegere CFO had nog twee jaar te gaan en in de tussentijd mocht Ferrari zich bewijzen door wederom een lastige ERP-implementatie te leiden. “Men denkt nogal eens: dat gaan we precies doen volgens de planning, maar in de realiteit wordt zo’n proces vaak onderschat. Dat was hier niet anders. Hendrix Genetics was nog heel decentraal georganiseerd. We kwamen net uit een Buy & Build-fase. De ERP-implementatie werd, zoals altijd en overal, een proces van pieken en dalen, maar ik heb toch iets goed gedaan want ik ben per 2018 CFO geworden.”

“Je hoeft vandaag geen ei te leggen”
Als gezegd staat het Hendrix Genetics door haar essentiële positie in de voedselketen voor grote uitdagingen. Dat vereist een strakke planning en omdat het bedrijf op mondiale schaal met grote volumes levende dieren werkt, is het planningsproces bijzonder complex: “Je kan tegen in een kip in de stal niet zeggen: je hoeft vandaag geen ei te leggen.”
Ook zijn de grillige omstandigheden in de markt een uitdaging. De prijzen van diervoeders liggen op een ongekend hoog niveau, de coronacrisis – die in China gewoon doorgaat – heeft aanvoerlijnen verstoord en de situatie in Oekraïne drijft de prijzen van voer en energie verder op. Bovendien komen dierziektes zoals de vogelgriep en de Afrikaanse varkenspest, vaker voor dan ooit. “Er worden wel kosten doorberekend in de keten, maar het kost nogal wat tijd voordat de eieren in de supermarkt echt duurder worden. In alle schakels van de supplychain worden verliezen opgevangen, want het is lastig om direct alles door te berekenen in het eindproduct.”
De complexe factoren in de mondiale voedselketen zijn grillig: “Het is bijzonder lastig om te forecasten: er kan overal ter wereld vogelgriep uitbreken en dan kun je opeens niet meer exporteren. Daarom moeten we zorgen dat we verschillende kanalen hebben en niet op één locatie zitten. Voor mij als CFO is het belangrijk dat je al die dynamieken goed begrijpt en de risico’s in kaart hebt. En het hebben van een plan B is ook altijd belangrijk.”
Ferrari's controlvraagstukken vragen om een goede band met aandeelhouders en financiers. Zij moeten begrijpen dat resultaten door externe factoren erg kunnen fluctueren. "Je moet voorkomen dat je bij een tegenslag meteen in een breach terechtkomt. Relatiebeheer is dus belangrijk. Daarom opereren wij altijd op basis van transparantie en werken we graag met banken en investeerders die de dynamiek in die supplychain kennen. Dat maakt het eenvoudiger om vertrouwen op te bouwen."

Nieuwe investeerder
Na de uitdagingen in de markt heeft Ferrari nu te maken met een omslag in het bedrijf. “De afgelopen tijd is er hard gewerkt om een nieuwe investeerder te vinden en als CFO heb je in dat proces een belangrijke functie. Het is mooi dat we nu de transactie geclosed hebben. Het vraagt wel om een nieuwe governancestructuur. We moeten veranderen van een cultuur van een familiebedrijf naar een Amerikaanse Private Equity-cultuur. In de eerste 15 jaar hebben de founding shareholders met een strategie van Buy & Build gewerkt, nu moeten we verder professionaliseren. Op dat gebied is al veel gebeurd, maar we zijn nog niet klaar. Tezamen met investeerder Paine Schwartz Partners zijn er grootse plannen gemaakt. We hebben een vijfjarenplan gemaakt, waarin onze strategie is bevestigd en waar een stuk M&A in zit om een snellere groei tot stand te brengen. PE heeft meestal een kortere tijdshorizon zodat je naar een exit moet toewerken. Dat kan in ons geval ook een beursgang zijn. We hebben nu een lean familiecultuur, maar we maken de turnaround naar een bedrijf dat klaar is voor de volgende fase. Dat vind ik heel erg leuk: ik houd van het bouwen van een organisatie, het realiseren van iets waar je later met trots op terug kan kijken.”