Milieudefensie: ‘ING invloedrijkste bankier van de klimaatcrisis’

• Milieudefensie eist dat ING stopt met samenwerking vervuilende bedrijven en stapt naar de rechter.
• ING's uitstoot van 61 megaton broeikasgassen in 2022 leidt tot juridische strijd voor vermindering met bijna de helft voor 2030.
• Kritiek op ING's klimaatbeleid en rechtsgang; VNO-NCW benadrukt samenwerking boven juridische conflicten.

ING moet de samenwerking stoppen met vervuilende bedrijven "die onze toekomst in gevaar brengen", eist Milieudefensie. Om dit af te dwingen kwam afgelopen vrijdagmiddag naar buiten dat de klimaatorganisatie een rechtszaak aanspant tegen de Nederlandse bank. De klimaatorganisatie spande in 2021 met succes een klimaatzaak aan tegen Shell. De rechter bepaalde dat Shell zijn CO2-uitstoot in 2030 in elk geval met 45 procent verminderd moet hebben vergeleken met 2019. 

ING rapporteerde in 2022 dat ze verantwoordelijk is voor de uitstoot van meer dan 61 megaton broeikasgassen. Dat is bij uitstek meer dan alle andere Nederlandse banken. Bovendien denkt Milieudefensie dat het werkelijke aandeel hoger ligt. Een groot deel van de uitstoot van ING wordt veroorzaakt door leningen aan en samenwerkingen met vervuilende bedrijven, benadrukt de klimaatorganisatie. Die eist dat de uitstoot waar ING verantwoordelijk voor zou zijn met bijna de helft wordt teruggebracht voor 2030. Alle vervuilende bedrijven waar ING zaken mee doet, moeten een plan maken om de uitstoot terug te dringen en de klimaatdoelen te halen. ING is nu nog "Nederlands invloedrijkste bankier van de klimaatcrisis", zegt directeur Donald Pols van Milieudefensie.

Eisen “klimaatrechtvaardig beleid”

Milieudefensie kondigde eind november aan dat de organisatie nu ook in de financiële sector "klimaatrechtvaardig beleid" wil eisen. Daarom heeft Milieudefensie heeft onderzoek laten uitvoeren, waarbij zeven banken, verzekeraars en pensioenfondsen in Nederland zijn doorgelicht. Kredietverzekeraar Atradius deed het daarbij het slechtst, gevolgd door ING, Rabobank en ABN AMRO. Een woordvoerder meldt dat de keuze op ING is gevallen omdat de organisatie denkt daarmee meer impact te maken. "Uiteindelijk moet het klimaatbeleid van alle bedrijven beter, dus toekomstige zaken zijn niet uitgesloten."

Lees ook: ING-klimaatrapport: energietransitie meer tijd nodig

De klimaatorganisatie liet eerder nog in het midden welk van de genoemde bedrijven zich moet gaan verdedigen in de rechtbank. ING zet volgens Milieudefensie "muizenstapjes" in de goede richting. Uiteindelijk is het "beleid nog steeds zwaar onvoldoende", vindt de organisatie. De bank kondigde recent onder meer aan dat ze in 2040 stopt met het financieren van olie- en gasproductie en de leningen in duurzame energie verdrievoudigt.

Momenteel zijn alleen Milieudefensie en Milieudefensie Jong aanklagers. De organisatie is nog van plan om mede-eisers te werven. "We rekenen erop dat tienduizenden Nederlanders zich gaan aansluiten", aldus Pols.

Reactie ING

ING meldt in een verklaring kennis te hebben genomen van de rechtsgang die Milieudefensie wil maken. "Als het nodig is, zullen we uiteraard voor de rechter verschijnen", aldus de bank. Tegelijkertijd benadrukt ING dat duurzaamheid al deel uitmaakt van de strategie van het financiële concern. "Onze aanpak is gebaseerd op wetenschap en we passen deze aan als de op wetenschap gebaseerde inzichten zich ontwikkelen."

ING probeert naar eigen zeggen een rol te spelen "in de sociale en koolstofarme transformatie die nodig is om een duurzame toekomst te realiseren". Zo kondigde de bank vorige maand nog aan tegen 2040 de financiering van olie- en gaswinning te gaan afbouwen. Ook wil de bank de komende twee jaar de nieuwe leningen aan duurzame energie verdrievoudigen als onderdeel van een vernieuwde klimaatstrategie. Die financiering moet stijgen tot jaarlijks 7,5 miljard euro tegen 2025. Dat was in 2022 nog 2,5 miljard euro, aldus ING.

De bank ziet wel dat wereldwijd nog steeds 80 procent van de gebruikte energie afkomstig is van fossiele brandstoffen. "Dus ook al financieren we veel duurzame activiteiten, we weerspiegelen de wereldeconomie en financieren nog steeds meer dat niet duurzaam is", stelt ING.

Kritiek

Banken en milieuorganisaties kunnen beter samen blijven optrekken dan elkaar voor de rechter te bestrijden. Dit benadrukt Medy van der Laan, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) als reactie op de rechtzaak. “Om een duurzame economie te realiseren is een effectief samenspel nodig tussen de overheid, de financiële sector én de reële economie”, stelt van der Laan. “Rechtzaken werken daarbij averechts.”

Daarnaast ontvangt de rechtzaak ook kritiek van het VNO-NCW, die stelt dat niemand beter wordt van het voeren van allerlei rechtzaken. "Zeker niet als we werkelijk succesvol willen zijn voor het klimaat. Dat vraagt vooral intensieve samenwerking tussen overheid, bedrijven, vakbonden, ngo's en wetenschappers", stelt de werkgeversclub in een verklaring. "De introductie van nieuwe meetlatten om individuele bedrijven te beoordelen en een nieuwe gang naar de rechter door Milieudefensie creëert alleen maar onzekerheid."

De koepelorganisatie voor Nederlandse banken hebben zich al toegelegd op het halen van de klimaatdoelen van zowel het Klimaatakkoord van Parijs als de doelen in het Nederlandse klimaatbeleid ten aanzien van het terugdringen van CO2-uitstoot. VNO-NCW verwijst daarbij onder meer naar het Science Based Targets-initiatief (SBTi). Die organisatie helpt bedrijven bij het maken van plannen om te voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. Daarbij laat de organisatie zich leiden door de laatste wetenschappelijke kennis over klimaatverandering. Daarmee hanteren bedrijven volgens VNO-NCW al "eigen wetenschappelijk gevalideerde methodes om hun klimaatinspanningen te beoordelen". De afspraken die daarover zijn gemaakt zijn vastgelegd in de Klimaatcommitment Financiële Sector, waarvoor financiële instellingen volgens de NVB actieplannen hebben ingediend.