CFO’s werken aan inhaalslag in transitie naar groene energie

Het evenement vondt plaats op het Rotterdamse kantoor van advocatenkantoor Loyens & Loeff en was georganiseerd door de M&A Community – het fusie- en overnamezusje van de CFO Community – in samenwerking met M&A aan de Maas. De perfecte timing om te investeren in groene energie bestaat echter niet. Je bent altijd te vroeg of te laat.Een bedrag van 64 miljard euro. Dat betaalde Shell op de ochtend van het event voor de acquisitie van het Britse gasbedrijf BG. "Alsof Shell wist dat we hier bij elkaar zouden komen om over dit onderwerp te praten," opende dagvoorzitter Willem van Oosten het gesprek. Tijdens het congres over energietransitie kwamen meer dan honderd investeerders, adviseurs en advocaten uit de M&A-wereld bijeen om met elkaar te discussieren over de rol van dealmaking in het proces naar duurzamere energie. De animo was hoog, zo bleek al van tevoren toen het maximum aantal inschrijvingen was bereikt.KeerpuntProfessor Derk Loorbach, die behalve hoogleraar ook directeur is van Dutch Research Intitute for Transitions en Professor Transitie (DRIFT), luidde het event in met een presentatie. "Veel energiebedrijven zijn nog bezig met het optimaliseren van hun bestaande activiteiten. Dat begrijp ik wel want dat is ook belangrijk. Maar er gaat een keer een transitiepunt komen, zoals we ook bij de ramp van Fukushima zagen toen Duitsland in één keer besloot om al zijn kerncentrales te beluisten."Wanneer dat mondiale omslagpunt van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie gaat komen, is moeilijk te zeggen. Nog moeilijker is het om daar precies op het juiste moment op in te springen met acquisities. "Je bent altijd te vroeg of te laat," aldus Loorbach. "Kantelpunten gaan in ieder geval wel gepaard met veel chaos omdat het om afbraak en opbouw. Dat roept meestal weerstand op bij bestaande spelers, bijvoorbeeld Shellin het geval van energie."DuitslandNederland loopt ver achter op de rest van Europa qua duurzaam energieverbruik, legde Loorbach uit. Nog maar 5% van de totale energievoorziening is groen, en vaak ook nog gesubsidieerd. In Duitsland zitten ze al op meer dan 20%. "De Duitsers zijn op tijd begonnen. Nu is ongeveer 85% van de duurzame energie in Duitsland in handen van de particuliere markt terwijl dat tien jaar geleden andersom was, toen werd 85% van de groene energie opgewekt door overheid en subsidies." Wat kunnen investeerders en M&A professionals doen om Nederland meer voorop te laten lopen? Voordat het te laat is. Daarover ging panel bestaande uit Pieter Tavenier (Managing Director Wind bij Eneco), Piet-Hein de Jager (partner bij Parcom), Arjan Blok (CFO Essent) en Richard Brakenhoff (Industry Analyst Rabobank) in gesprek met het publiek en met professor Loorbach."Er werken ruim 7000 mensen bij ons bedrijf en de omzet is miljarden," aldus Tavenier van Eneco. "Veel assets zijn nog gebaseerd op de traditionele methode van energieopwekking. Dat maakt zo’n transitie toch moeilijk. Het is lastig om een project voor bijvoorbeeld windmolens er doorheen te krijgen als je weet dat het waarschijnlijk pas over dertig jaar iets gaat opleveren." Te vroegHet is bovendien niet zomaar een kwestie van erin springen, zo bleek uit het voorbeeld dat Blok, concullega bij Essent, gaf. Groene energie is nog steeds niet altijd even rendabel. "We waren goed bezig bij Essent en investeerden vol in groene energie. Toen kwam Fukushima en de kredietcrisis. De groeicijfers waren toen niet meer wat iedereen voorspeld had en dat legde een bom onder de winstberekeningen van deze projecten. Een 1% economische groei is namelijk goed voor 1% stijgende energievraag. En we rekenden met groeipercentages van 2,5%."Analist Brakenhoff van de Rabobank herkent dat beeld. "Rabbank was ook heel vroeg in vergroening, eigenlijk te vroeg. Dat heeft ons veel geld gekost en daarom zijn we nu voorzichtiger." Toch zag het panel ook wel de noodzaak van de transitie, niet alleen ideologisch maar ook bedrijfsmatig. "Wij worden links en rechts voorbij gelopen door innovatieve startups," aldus Tavenier van Eneco. "Informatie is overal beschikbaar, iedereen kan daar mee aan de slag. Als we niet goed bij blijven, worden grote energiebedrijven over tien jaar overbodig."VerjubelpotjesBlok herinnert zich de wereld van voor 2008 nog goed. "Toen hadden we nog een grote pot per jaar wat we mochten verjubelen aan nieuwe projecten. Nu is dat er niet meer. Er is geen budget meer om te investeren in startups. Wat we wel kunnen doen is innovatieve bedrijfjes helpen met kennis en marktpenetratie. Daar ligt wat mij betreft een taak voor de dealmakers." Dagvoorzitter Willem van Oosten vroeg of de advocaten in de zaal zich actief inzetten om de transitie naar nieuwe energievormen te ondersteunen. Daar werd gemengd op gereageerd. "Ik denk niet dat wij in de positie zijn om dat te doen. Natuurlijk denken we wel mee met de klant, maar vaak is het toch zo dat wij gewoon dienstverlenen als de klant een investering doet," zei iemand uit het publiek.Moeten we wel voorop willen lopen, vroeg Blok zich hardop af. "Ik hoorde iemand zeggen: we moeten zes keer sneller in het proces. Is dat zo? Waar we eerst windmolens bouwde van 1 megawatt, is dat nu alweer 8 megawatt. Ik denk misschien: wacht maar even. Laat Duitsland maar even gaan en als de tijd rijp is, springen wij wel bij in de juiste technologie." Tavenier, Managing Director Wind bij Eneco, zag dat anders. De technologie gaat inderdaad snel en investeren duurzame energie wordt steeds rendabeler en minder risicovol. Maar als deze investeringen niet worden gedaan, komt ook die vooruitgang niet. "Investeren om te leren," noemde hij dat.Bovendien is het punt juist dat je een omwenteling niet ziet aankomen, legde Loorbach uit. "Zie Fukushima of nog breder: de Arabische Lente. Dat gebeurt opeens. Als bedrijven niet goed genoeg inspelen op de transitie, kan het zijn dat zij straks zomaar te laat zijn."