Nederlandse bedrijven slecht voorbereid op een Grexit

Door Yvonne Daas en Anouk PloegIn interviews onderkennen CFO’s en topmanagement van grote ondernemingen in Nederland niet goed voorbereid te zijn voor Grexit. In een survey van maart 2015, uitgevoerd door Deloitte onder 27 CFO’s, geeft slechts 12 procent van de CFO’s aan dat zijn organisatie zeer goed voorbereid is op een crisis. Uit deze enquête komt naar voren dat een op de drie Nederlandse CFOs een crisissituatie verwacht die de activa, reputatie of de financiële draagkracht van zijn of haar organisatie in gevaar kan brengen. Het sentiment in de markt wordt mede veroorzaakt door een dreigende Grexit. CFO’s en topmanagement realiseren het belang om goed voorbereid te zijn op een potentiële Grexit. Wij menen dat de oorzaak van deze terughoudendheid te vinden is in het feit dat organisaties onbekend terrein betreden, waar de impact moeilijk te voorspellen is.Het is duidelijk dat een potentiële Grexit een unieke situatie betreft en een reeks risico’s blootlegt voor multinationals opererend in Griekenland:

• Verandering naar en devaluatie van de heringevoerde Griekse drachme gevolgd door een inflatiepiek, resulterend in een afschrijving van voorraden, activa en de kaspositie
• Liquiditeitsproblemen van Griekse banken, doordat de Europese Centrale Bank niet langer leningen onder gunstige omstandigheden zal verschaffen, waardoor financiering en banksaldo’s risico lopen
• Minder aantrekkelijke import- en exportomstandigheden vanuit douane en BTW perspectief, doordat Griekenland geen onderdeel meer zal zijn van de Europese Unie
• Verminderde koopkracht van consumenten in Griekenland

De impactgebiedenDe impact voor een organisatie is vanzelfsprekend zeer afhankelijk van het gekozen bedrijfsmodel, er is geen “one-size fits all” benadering. Factoren als de grootte van de onderneming, de vestigingsplaats, het type product of dienst dat verhandeld wordt en zelfs waar de servers geplaatst zijn, hebben allemaal effect. Het is daarom essentieel om, indien bedrijven in het buitenland actief zijn, genoeg tijd te investeren om de effecten op de organisatie in kaart te brengen en een financiële last te vermijden.Organisaties die een fysieke aanwezigheid in Griekenland hebben of organisaties die een fysieke aanwezigheid combineren met online activiteiten, moeten inzicht hebben in hun activa, voorraden, financiering, servers en/of middelen gelegen in Griekenland. Met concrete maatregelen kunnen organisaties de invloed op hun bedrijf significant reduceren. Maatregelen omvatten bijvoorbeeld het verlagen van voorraadniveaus en het verplaatsen van financiering.Indien een organisatie goederen naar Griekenland exporteert (met inbegrip van organisaties die louter online opereren) en de goederen worden fysiek geleverd aan een klant of bedrijf in Griekenland, zou een impact op de exportomstandigheden kunnen volgen, omdat de voordelen van zaken doen binnen de Europese Unie niet meer gelden. Rekening houdend met een verlaging van de koopkracht in Griekenland is het daarnaast aanbevolen om preventieve maatregelen te nemen, zoals het verkorten van betalingstermijnen voor klanten opererend uit Griekenland. Valutarisico’s Acquisitie van Griekse goederen resulteert mogelijk in een voordeel wanneer de drachme in waarde verminderd, maar indien Griekenland de Europese Unie verlaat, zal dat van invloed zijn op de import voorwaarden, waardoor het lastiger wordt om goederen te importeren. Momenteel zijn goederen binnen de EU vrij verhandelbaar en kunnen ze met minimale douanecontrole en vaak zonder invoerrecht of BTW verhandeld worden tussen landen. Wanneer Griekenland de EU verlaat, zullen geïmporteerde goederen aangegeven moeten worden en invoerrechten en BTW betaalt moeten worden. Derhalve is het aan te bevelen om inzicht te hebben in de verrekenprijzen, BTW en douanekosten en de bijbehorende effecten op de organisatie.Tevens moeten organisaties die afhankelijk zijn van leveranciers gelegen in Griekenland (of andere risicovolle landen met een lage kredietstatus) deze leveranciers markeren. Organisaties moeten, nu meer dan ooit, de kredietpositie van haar zaken partners monitoren en risico’s gaan spreiden.De impact op een organisatie moet breder gezien worden dan uitsluitend de werkzaamheden en/of handelingen in Griekenland. Een verwachte devaluatie van de euro zal invloed hebben op de gehele eurozone, en een potentiële uittreding van meer landen zou kunnen resulteren in een economische schade die lastig te ramen is.Scenarioplan en crisismanagementoefeningenEen mogelijke Grexit kan een ontmoedigend vooruitzicht zijn voor een organisatie. “De dreiging van een uittreding van Griekenland en andere landen wordt zeer reëel”, zegt Fred van der Waa, partner bij Deloitte. “Hoewel de consequenties van een Grexit lastig te voorspellen zijn, is het essentieel dat organisaties die zaken doen met Griekenland, zich voorbereiden door scenario’s te formuleren die de consequenties schetsen voor omzet, winst en activa”.  Wij geloven dat veel multinationals krachtig genoeg zijn om de kaders waarbinnen zij opereren te veranderen. Het is belangrijk dat organisaties zorgdragen voor een crisismanagementorganisatie dat in staat is om effectief en snel te reageren op crisissituaties. Om de gevolgen van een Grexit te beperken, worden multinationals, in het bijzonder degenen die zaken doen in Griekenland, aangeraden om:

• Een scenarioplan te ontwikkelen en het toewijzen van verantwoordelijkheden aan toegewijde werknemers
• De compliancecontrole te versterken, om management te informeren voor potentiele risico in contracten, financiering of werkkapitaal
• Contractvoorwaarden voor klanten te herzien en aangepaste voorwaarden in te voeren voor klanten, werknemers, verzekeraars en anderen, met betrekking tot definities, condities, toepasselijk recht, jurisdicties en valuta’s
• In het geval van fysieke aanwezigheid in Griekenland, de huidige stand van zaken in detail beoordelen en passende maatregelen nemen, zoals het verkorten van betalingstermijnen voor klanten
• Crisismanagementoefeningen uit te voeren, om te verzekeren dat plannen solide zijn en werknemers zich bewust zijn van hun rol en verantwoordelijkheden

Senior Manager Finance Transformatie Yvonne Daas en Anouk Ploeg werken bij Deloitte Consulting