Focus lange termijn? “Verbeter communicatie met aandeelhouder”

De onderzoekers analyseerden de openbare verslagen van beleggers- en analistenbijeenkomsten, in de periode 2003 tot en met 2016. Bestudeerd werd of de bestuurders hierin meer gericht waren op de korte- of langetermijngevolgen van hun strategie en beleid. Hieruit bleek dat Nederlandse bestuurders veel meer aandacht hebben voor de lange termijn dan hun Amerikaanse collega’s. Ook is de oriëntatie op de lange termijn de afgelopen tien jaar iets sterker geworden. Oorzaken hiervoor zijn dat aandeelhouders van Nederlandse ondernemingen over het algemeen meer gericht zijn op de lange termijn en dat  beloningsstructuren bestuurders prikkelen aan de lange termijn te denken. Er zijn wel grote verschillen tussen sectoren: de lange termijnoriëntatie is het sterkst bij Nederlandse vastgoedfondsen en bouwbedrijven en zwakker bij Nederlandse banken en verzekeraars. CFO.nl sprak met onderzoeker Niels Hermes.

Welke van de uitkomsten verraste u het meest?
“Wat niet verbaast is de uitkomst dat Nederlandse ondernemingen gemiddeld genomen een langere tijdshorizon hebben dan Amerikaanse bedrijven. De rol die aandeelhouders hierin spelen verraste me ook niet, evenals de invloed van de beloning. Maar wel verrassend is dat er geen direct effect blijkt te zijn op de besluitvorming. Daar zijn we natuurlijk een verklaring voor gaan zoeken en die zit volgens ons in de context. In vergelijking met de VS is er in Nederland meer ruimte voor het bestuur om besluiten te nemen zonder invloed van aandeelhouders. Dus het kan zo zijn dat je bij wijzen van spreken aandeelhouders in je nek hebt hijgen, maar toch is er ruimte om een onafhankelijk besluit te nemen.”

Hoe zit dit laatste dan precies? Is het een kwestie van wel zeggen, niet doen?
“Hoe het precies loopt in de praktijk is vanuit het onderzoek lastig om te verklaren. Maar feit is wel dat in de communicatie met investeerders het management een bepaalde tijdshorizon kiest. In Nederland wordt tijdens conference calls met beleggers en analisten iets meer gesproken over lange dan over de korte termijn, in de VS komt de korte termijn meer aan bod. Te verwachten valt dat dit een effect heeft op de besluitvorming, maar dat vinden we niet. Er is geen een-op-een-relatie. Een verklaring hiervoor kan zijn dat binnen de Nederlandse corporate governance structuur de bestuurder relatief veel vrijheid heeft om onafhankelijk te kunnen beslissen. AkzoNobel is hiervan misschien een mooi voorbeeld. De bestuurders van deze onderneming maken toch andere keuzes dan dat aandeelhouders willen. In de VS lijkt het erop dat het bestuur eerder gehoor geeft aan wat verwacht wordt door investeerders.”

Hoe valt het verschil tussen de VS en Nederland te verklaren?
“In de VS is in 2015 soortgelijk onderzoek uitgevoerd. Ook uit dat onderzoek bleek dat de tijdshorizon van aandeelhouders en het beloningsbeleid een rol spelen. Kennelijk is daar een andere samenstelling van aandeelhouders en een ander beloningsbeleid, waardoor de lange termijn meer op de achtergrond komt.”

Hoe komt het dat de focus op de lange termijn in Nederland iets is gegroeid?
“Voor te stellen valt dat bedrijven zaken als corporate social responsibility belangrijker zijn gaan vinden. Maar dat is niet iets dat wij hebben onderzocht. Feit is wel dat bij institutionele beleggers de nadruk meer op de lange termijn is komen te liggen. En wat zijn de effecten van de crisis geweest? Het zou interessant zijn om dat te onderzoeken. Het zou kunnen dat de crisis een breuk heeft betekend voor de tijdshorizon van ondernemingen.”

In het onderzoek raden jullie bedrijven die zich meer op de lange termijn willen richten aan meer langetermijninvesteerders te zoeken. Is dat niet heel lastig?
“Een bestuurder moet investeerders interesseren in de onderneming en ze overtuigen waarom het bedrijf een goede strategie heeft, zowel op korte als op lange termijn. Dat is zeker moeilijk. Naast het kiezen van een goede strategie is goede communicatie met aandeelhouders belangrijk. En dat is dus niet alleen via de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering, maar ook indirect en informeel, met investeerders die mogelijk geïnteresseerd zijn. Dat gebeurt ook al wel. Uit onderzoek blijkt dat de individuele contacten met aandeelhouders zijn toegenomen. Het is belangrijk dat bedrijven zich openstellen voor aandeelhouders.
In Frankrijk en Italië is recentelijk wetgeving ingesteld die ondernemingen een handje helpt bij het vinden en aantrekken van aandeelhouders die voor langere tijd willen investeren. Investeerders die voor langere tijd in een bedrijf stappen, krijgen bepaalde voordelen, zoals extra stemrecht en dividenduitkeringen. Ook in Nederland en Duitsland is er discussie over. De aanname is  dat het goed is voor de stabiliteit van bedrijven als investeerders een langere tijd verbonden blijven. Wetgeving zoals die in Frankrijk en Italië zorgt er wel voor dat er in de marktwerking wordt ingegrepen. Of dat een goed idee is? Dat is de vraag. Maar het is een mogelijkheid.”