Peter Ligteringen (CFO The Works): “Uitzenden blijft al met al een marge-business die over stuivers gaat.”

Tekst Jaime Donata en Monica Preller Beeld Geert Snoeijer 

Ondanks de coronacrisis stond er vorig jaar geen omzetverlies op de balans voor The Works. De internationale recruitmentgroep is sinds 2021 het moederconcern van het bekende Nederlandse jongerenuitzendbureau YoungCapital waar het ooit uit voortkwam. In 2020 stond YoungCapital op nummer 5 in de Top 250 Groeibedrijven. Nu is het bedrijf ‏dat sinds vorig jaar opereert onder de naam The Works ‏in de running om de tweede plek in de Nederlandse uitzendbureaumarkt te ver‏overen. Wij spraken CFO Peter Ligteringen, vlak na het opheffen van de meeste coronamaatregelen en vlak vóór het uitbreken van de oorlog in Oekraïne over werken in een crisissituatie, digitale transfor‏matie en over de toekomst van YoungCapital onder de vleugels van moederbedrijf The Works.

Corona learnings
Ligteringen: “Het begin van de coronacrisis was voor ieder bedrijf een moeilijke tijd, ook voor ons. Wat begon als een gezondheidscrisis, werd al snel een financiële crisis. De NS, één van onze grootste klan‏ten, reed veel minder. De KLM, ook een klant, vloog niet meer. De plotselinge krimp door corona druiste volledig in tegen de aard en energie van ons bedrijf. The Works ‏ooit ontstaan uit Studentenwerk en YoungCapital ‏is een echt groeibedrijf. Eén van de oprichters heeft als motto: ‘groei is de opdracht’. Dat de maatschappij zodanig op de rem kwam te staan, dat hadden we nog nooit meegemaakt. En het ging enorm snel. Om grip op de situatie te houden en de zaken goed te kunnen overdenken hebben we toen verschillende toekomstscenario’s gemaakt. In het donkerste scenario zouden we dertig procent verliezen ten opzichte van 2019 en zouden veel van onze contracten verloren gaan. We hebben dat uiteindelijk ook eerlijk en transparant gecommuniceerd naar het hele bedrijf, en verteld welke acties we moesten ondernemen om onszelf financieel gezond te houden. Eerlijk is eerlijk ‏het duurde wel even voordat we dit aandurfden, want het was best heftig. Achteraf ben ik heel blij dat we het worst case scenario toch snel naar buiten hebben gebracht, want je neemt je mensen dan wel eerlijk mee in je dilemma’s. Gelukkig merkten we al snel dat de ware kracht van ons human-based techbedrijf naar boven kwam en is dit scenario nooit realiteit geworden.”

Wat de situatie extra bijzonder en beladen maakte, is de gemiddelde leeftijd van de werknemers: 27 jaar. Ligteringen: “Voor veel collega’s was de co‏ronacrisis de allereerste economische crisis in hun werkzame bestaan. Natuurlijk komen er dan emo‏ties los ‏niet alleen door de financiële onzekerheid, maar in dit geval bijvoorbeeld ook vanwege het thuiswerken. Bij ons was de techniek om van huis uit te kunnen werken gelukkig goed geregeld, maar dat loste niet alles op. Zo was er een collega die net een maand alleen in haar nieuwe eigen huis zat, doodongelukkig. Ze miste mensen om zich heen, uit haar oude studentenhuis, op haar werk ‏en ging tijdelijk bij haar ouders wonen. Toen heb ik gezegd:  ́kom toch maar gewoon lekker naar kantoor ́. Op haar afdeling zat namelijk maar vier man, terwijl er normaal gesproken zestig werken.”
Ligteringen heeft zichzelf altijd gehouden aan het landelijke coronabeleid maar merkte ook dat werk‏nemers de verantwoordelijkheid aankonden om zelf afwegingen te maken over thuiswerken: “Onze kantoren hebben we altijd open gehouden om mensen de ruimte te geven naar een veilige werk‏plek te gaan. Dat konden we doen omdat we zagen dat onze collega’s zich bewust waren van de risico’s. Dat was vrijblijvend, en niemand was verplicht om naar kantoor te komen.”

Tot grote opluchting van Ligteringen was het coro‏na-dieptepunt een punt en geen uitgestrekte vallei. “Na het uitbreken van de crisis en het delen van het worst case scenario, kwam al snel onze kracht en onze snelheid naar boven. We hadden een crisi‏smeeting op woensdag en de maandag erop lag een nieuwe strategie klaar om aan de eigenaren te presenteren. We konden ook geen aanspraak maken op de NOW-regelingen van de overheid. We hebben alles zélf en op eigen kracht moeten doen. Maar waar het uitzicht eerst héél donker was, kwam er gelukkig een kentering in de markt en kregen we, al met al, de wind in de rug: er waren bijvoorbeeld opeens heel veel bezorgers nodig door alle bestellingen aan huis. Die mensen hadden wij in onze database. En er waren ontzettend veel mensen nodig om coronagerelateerd werk te doen. Zo moesten we op gegeven moment duizend man per week opleiden en instromen bij de GGD-corona‏hotline. Hierdoor konden we een paar maanden later de mensen terughalen die we eerder, aan het begin van de crisis, hadden moeten laten gaan. De grootste uitdaging voor mij als CFO was uiteindelijk vooral om mensen bij elkaar te houden. Ik heb mij‏zelf daarin nog het meest verbaasd: in die turbu‏lente tijd vond mijn team mij een rustgever, terwijl ik zelf denk dat ik als een stuiterbal tekeer ga. Dat had ik niet verwacht van mezelf. Maar mijn vrouw heeft me dat toen ook wel teruggegeven, dus mijn collega’s waren niet de enige die het zagen.”

Tech saves the day
Naast doortastende, rustgevende karakters binnen de organisatie en een snel veranderende arbeids‏markt, hielp ook moderne technologie om het bedrijf uit de put houden. Ligteringen: “Vanaf het begin van de coronacrisis hebben we nog meer ingezet op innovatie. Zo werd YoungCapital Direct ontwikkeld. Hét self-service platform waar werk‏gevers en uitzendkrachten aan elkaar gekoppeld kunnen worden voor kortlopende klussen, zonder tussenkomst van een recruiter. We merkten name‏lijk dat mensen steeds meer flexibiliteit verlangen en de regie in eigen hand willen nemen. Ze denken: ‘het regent, ik wil werken, of: het is mooi weer, ik wil naar het strand en juist niet werken.’ Voor werk‏gevers is het een kans om korte shifts te vullen. Platforms die inspelen op snelheid en flexibiliteit nemen nu een vlucht.”
Hoewel het platform nog relatief jong is, zijn de eigenaren van The Works (Hugo de Koning, Bram Bosveld en Rogier Thewessen) al sinds de oprichting ‏22 jaar geleden ‏met tech en IT in de weer. Het zit in het DNA van de organisatie. Ligteringen: “Onze online visibility en positie vormde echt de basis van het succes van YoungCapital en daarmee zijn we binnen onze branche inmiddels onverslaanbaar, ook onder onze nieuwe naam. IT faciliteert onze unieke aanpak waarbij we mogelijke kandidaten niet bellen, maar zij ‏vanwege onze sterke positie ‏bij ons uitkomen als ze een baan zoeken. We heb‏ben echt een digitale community opgebouwd waar mensen zelf functies kunnen zoeken die ze interes‏sant vinden. Voor bijbanen en uitzendwerk hebben ze YoungCapital. En voor talent programmes of specialistische functies in IT en Finance hebben we YoungCapital NEXT.”

Al in 2003 werd internetbedrijf Noxa aangekocht en sindsdien zijn de mannen achter The Works altijd blijven investeren in IT. “Sterker nog, we hebben sinds kort een eigen tech-bedrijf gelanceerd: DASH, waar we alle tech‏en IT-ontwikkelingen samen‏brengen voor de hele groep. Om zo onze tech-basis, voor alle labels en alle landen, nog meer te verster‏ken. Ik ben zelf misschien wel een fossiel in het be‏drijf: ik gebruik als enige op kantoor nog een printer en ik was verknocht aan Microsoft. Nu is alles is bij ons Google, of in ieder geval een cloudoplossing.”

Finance vertelt
Finance en IT trekken binnen het bedrijf trouwens hand in hand op, wil Ligteringen nog even bena‏drukken. Deze kruisbestuiving leidt precies tot de adviserende rol voor finance waar op dit moment zo naar gezocht wordt door veel bedrijven. Ligterin‏gen: “Verslaglegging is bij finance natuurlijk belang‏rijk, maar het liefst zijn we op zoek naar manieren om data zo efficiënt mogelijk te gebruiken. We verrijken marktdata bijvoorbeeld met onze eigen, interne data: zo kunnen we de recruitment-en salesteams van actiegericht advies voorzien. We hebben al langer onze P&L in een kubus staan, waardoor inzicht beschikbaar is over het resultaat van bijvoorbeeld een vestiging, klant of specialty. Inmiddels is deze ook verrijkt met forecast gege‏vens en geografisch marktdata op basis van omzet, uren en vacatures. Hierdoor komen scenario’s tot leven. Het geeft ons heel veel inzicht in onze perfor‏mance en waar we winst of verlies draaien, of waar dat mogelijk gaat gebeuren. Zo proberen we met finance de beste aanbevelingen doen voor de hele business, en helpen we sturen, in plaats van alleen maar vertellen hoe geweldig afgelopen week was.” Niet alleen de IT’ers bij finance stellen zich com‏municatief op bij The Works: maar alle afdelin‏gen gaan de dialoog aan met elkaar. Ligteringen: “Normaal gesproken is het zo dat een debiteuren‏afdeling vooral problemen mag oplossen, bijvoor‏beeld als een factuur niet is betaald. Bij ons zet debiteuren ‏wat bij ons overigens Customer Advice heet ‏vaak ook een actie in gang. Een niet betaal‏de factuur is namelijk ook vaak een signaal dat een bepaald proces niet goed loopt. En processen verfijnen, daar krijgen wij ook energie van. Veel verwerkende taken zijn inmiddels geautomatiseerd met IT en RPA.”

Cultuuromslag
Die raadgevende functie van finance kwam ove‏rigens niet zonder omhaal tot stand. Het geau‏tomatiseerd verwerken van allerlei data vereiste wel degelijk een kleine cultuuromslag in de hele organisatie. Ligteringen: “Mensen stonden er niet direct voor open om geadviseerd te worden. In het begin was het zo van: ‘Oh jee, control komt langs om te vertellen hoe onze resultaten zich verhou‏den tot de marktkansen.’ Ik snap ook dat het best wel vervelend is als iemand van finance zegt: ‘Het marktaandeel is gedaald in jouw provincie, heb je die tender verloren?’ Toen zijn we niet achter onze beeldschermen blijven zitten, maar naar de vesti‏gingsmanagers toegegaan om in gesprek te gaan en te laten zien dat we geen kwaad in de zin hebben. Uiteindelijk moet je het samen doen.”
Ondanks de kansen die data biedt, ziet Ligteringen ook in dat het geen heilige graal is: “Uiteindelijk zegt data ook niet alles. Het zijn gegevens uit het verleden. Als je de link wilt maken naar de toekomst heb je meer nodig dan alleen getallen. Er kunnen zich altijd onverwachte ontwikkelingen voordoen: corona, vorig jaar het vrachtschip met cruciale onderdelen dat vast kwam te zitten in het Suezka‏naal, verloren dagen waar onze performers noch de klant direct iets aan kan doen. Daarom hebben we elke maand een gesprek met onze vestigingen om te vragen naar hoe het écht met onze opdrachtgevers gaat. Een menselijke en dus kostbaarder aanpak, maar de uitzendbranche gáát over mensen – dus je hebt altijd te maken met onvoorziene omstandighe‏den”, aldus de CFO.

De kracht van de gemeenschap
Onvoorziene omstandigheden of niet, The Works heeft zich zonder omzetverlies staande weten te houden. Hoe doen ze dat toch? Ligteringen: “We houden de KPI’s goed in de gaten, we maken zaken bespreekbaar en helpen met het spotten van kan‏sen. We vertellen onze mensen welke impact zij kunnen maken, voor klanten, maar ook voor flex‏en uitzendkrachten. En zoals ik al eerder zei: we zijn het in de uitzendbranche gewend om met onvoor‏spelbaarheid om te gaan. Je hebt nu eenmaal te maken met ‘ziek en piek’ in deze tak van sport. Als een groot deel van de markt wegvalt, komt daar bij‏na altijd weer een grote vraag voor terug. Daarnaast lopen we digitaal gewoon voor op de markt, omdat we vanaf het begin een internationaal netwerk van jobboards en -platforms hebben opgebouwd met sterke posities in de zoekmachines. We zijn geen geld kwijt aan het plaatsen van vacatures op web‏sites als Indeed, maar hebben zelf een heel groot da‏tabestand vol werkzoekenden, hierdoor kunnen we heel snel werkgevers en werkzoekenden aan elkaar koppelen.”
Deze aanpak is niet alleen kostenbesparend, maar is onderdeel van het gedachtegoed. Ligteringen: “Wij zijn ooit begonnen om mensen zelf de regie in han‏den te geven over hun toekomst. Bij veel uitzendbu‏reaus gaat het zo: er komt een aanvraag binnen, de kaartenbak wordt doorgenomen en er worden kan‏didaten gebeld. Bij ons worden de leden van onze community constant getriggerd om te solliciteren en om zelf keuzes te maken over hun carrière.”
Die gemeenschapszin laat het bedrijf, voor wie er oog voor heeft, ook terugkomen in Everybody Work, een recent ‏in samenwerking met Stichting 180 ‏opgericht coachingstraject voor jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt: “De personeelste‏korten van nu zijn voor de samenleving een kans om te kijken naar mensen die op dit moment nog niet meedoen. Overheidsklanten staan daar nog meer voor open dan commerciële partijen. Al blijft het ook in de publieke sector soms nog net te vaak bij mooie woorden. Uitzenden blijft al met al een marge-business die over stuivers gaat. Bij Everybo‏dy Work kan dat wringen, maar dit traject vereist nu eenmaal wat meer tijd en begeleiding en daar investeren wij graag in. Nu de werkgevers nog!”

Alle jongeren bereiken
YoungCapital en moederbedrijf The Works, kijken vol enthousiasme naar de toekomst. “We zitten nu in de top-drie van grote spelers in de Nederlandse markt. Meerdere uitzendbureaus vechten om de tweede plek, maar wij gaan er voor. Dat gaan we doen door ons kandidatenbestand nog breder aan te vullen. Het grootste gedeelte daarvan bestaat namelijk uit jongeren onder de 35 jaar. Dat is ook onze kracht. Met YoungCapital richten we ons op jongeren, en bieden we onder andere bijbanen en uitzendwerk aan. Maar we doen méér dan dat. Zo hebben we een opleidings‏en detacheringslabel YoungCapital NEXT ‏gericht op Finance & IT ‏en hebben we verschillende jobboards, zoals Student‏Job en Jobbird.com. Om dit allemaal een duidelijke plek te geven, en ervoor te zorgen dat we een orga‏nisatie hebben waarbij dit elkaar versterkt, hebben we vorig jaar onze nieuwe holding identiteit ‏The Works ‏gelanceerd. We spelen soms ook met het idee om, onder deze paraplu, andere merken of labels op te starten om zo een vaste plek te verga‏ren binnen bepaalde sectoren: de overheid of de techniek.”
Naast groei binnen de landsgrenzen is de blik ook naar buiten gericht. Ligteringen: “We willen met onze verschillende merken en diensten groter worden in Europa, met name in Duitsland, Enge‏land en Scandinavië. Niet te ver naar het zuiden, België is al ver genoeg. Het doel in Duitsland is om de omzet te blijven verdubbelen. We hebben daar met YoungCapital al een lokaal hoofdkantoor en meerdere vestigingen voor een landelijke dekking – ‏ook met een eigen directie. We willen de komen‏de jaren echt álle Duitse jongeren aanspreken. Eigenlijk maken we daar nu dezelfde groei door als de afgelopen jaren in Nederland.”

Risk
De groei gaat natuurlijk ook met risico’s gepaard. Wetgeving en schaarste op de arbeidsmarkt zijn de grote risks die Ligteringen ziet: “De wetge‏ving rondom uitzenden is in Nederland best ver ontwikkeld, maar het is ook politiek, en iedereen heeft er een mening over. Hoe meer regeltjes er zijn, hoe moeilijker het wordt om het goed te doen. Een voorbeeld is de inlenersbeloning. We willen allemaal dat een uitzendkracht niet min‏der betaald krijgt dan een vaste werknemer. Dat is heel logisch. Maar neem de KLM: bij bepaalde diensten mag je naast de piloot zitten. Mag een uitzendkracht dat ook? Bij de NS heb je ongeveer hetzelfde verhaal met conducteurs die gratis eer‏steklas mogen reizen. Het is niet altijd duidelijk of uitzendkrachten dat ook kunnen doen.”
Ligteringen bekijkt het op een positieve manier: “We zien het risico van wetgeving als een kans en niet als een bedreiging. Wij geloven namelijk in hulp bij ‘ziek en piek’ en in de flexibele arbeidsmarkt. We willen uitzendkrachten ook niet langer dan vier jaar vasthouden, daar zien wij geen heil in en het past niet bij onze doelgroep. We zullen een uitzendkracht ook nooit minder betalen dan een vaste kracht. Wij helpen jongeren aan hun eerste ervaringen op de arbeidsmarkt, de eerste stappen van hun carrière.” Het tweede risico leidt, schaarste op de arbeids‏martk leidt voor The Works tot druk om op tijd goe‏de kandidaten te leveren. “Er is nu veel vraag naar uitzendkrachten met enorme krapte in het gehele land. Sales heeft wat dat betreft op dit moment de makkelijkste baan, maar we moeten het wel waar‏maken.” Met de successen van de afgelopen decennia lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat The Works en Young‏Capital dit niet gaat lukken. Of, zoals Ligteringen het uitdrukt: “Ik zie het liefst kansen.”