“Officieel heet het bij ons waterbedrijf ‘sectordirecteur’, maar je mag mij gerust CFO noemen hoor, want ik ben verantwoordelijk voor financiën & control, audit & risk. Maar het is een brede rol, want inkoop en facilitaire zaken vallen ook onder mijn verantwoordelijkheid. Dat maakt het voor mij alleen maar interessanter”, aldus Rianne Siebel, sinds 2023 aan het financiële roer van Brabant Water.

Lees ook op CFO.nl: Waterschap Amstel, Gooi en Vecht tekort van 18 miljoen euro

Siebel die eerder CFO was bij vervoersbedrijf Keolis Nederland en Energie Data Services Nederland (EDSN), kende de drinkwatersector alleen van buitenaf. “Mijn beeld was: een beetje ambtelijk, een echte beheerorganisatie. We kunnen super goed drinkwater maken in Nederland en je betaalt er ook nog eens bijna niets voor.” Maar de laatste jaren ziet ze ongelooflijk veel dynamiek. “Er zijn grote zorgen over de beschikbaarheid van water. Kunnen we aan de leveringsplicht blijven voldoen? Hoe borgen we de hoge kwaliteitseisen, met alle vervuiling in het grondwater? Hoe zit het met onze weerbaarheid als bedrijf in een vitale sector? Wat ik als financial misschien wel het meest interessant vind, is de complexe dynamiek tussen enerzijds leveringszekerheid en anderzijds duurzaamheidsvraagstukken en waterbesparing. Minder watergebruik betekent namelijk ook minder omzet, terwijl we wel een enorme investeringsopgave hebben. Dat dilemma vind ik de grootste uitdaging.”

“Als we de levering op langere termijn wil blijven garanderen, moet er naast grondwater ook worden gekeken naar alternatieven. Maar dat vraagt dus om immense investeringen.”

Grote regionale verschillen
De regionale verschillen in Nederland zijn groot als het gaat om de drinkwatersector. Siebel: “Je hebt bedrijven die veel meer oppervlaktewater gebruiken, en die dus ook veel meer last hebben van de slechte waterkwaliteit. In Brabant gebruiken wij tot nu toe alleen maar diep grondwater. De vervuiling daar is minder. Maar het risico wordt natuurlijk wel steeds groter. Als die stoffen diep in de bodem gaan doorsijpelen, hebben we wel een probleem.”
Door de grondwateronttrekking spelen bij Brabant Water juist discussies met betrekking tot vergunningsruimte. Siebel: “Waarbij we ook nog eens een toenemende watervraag zien door economische en demografische ontwikkelingen. Daarom hebben we afgelopen jaar een pilothal voor brakwater geopend en zijn we volop in voorbereiding ook een pilot-installatie te bouwen voor zeewaterfiltratie. Als we de levering op langere termijn wil blijven garanderen, moet er naast grondwater ook worden gekeken naar alternatieven. Maar dat vraagt dus om immense investeringen.”

Wat betreft duurzaamheid is de rekensom ook nog niet rond. “Enerzijds is het gebruik van zout water goed voor het grondwaterpeil. Maar het winnen van drinkwater uit zout water is veel energie-intensiever. Daarbij zorgt klimaatverandering voor extra uitdagingen zoals enorme pieken in de watervraag tijdens droge periodes en meer planningsissues met betrekking tot onderhoud van het leidingnet door extreem natte en droge periodes waarin slecht aan het leidingnet gewerkt kan worden.”
Siebel benadrukt de grote druk op haar investeringsportefeuille, die al behoorlijk fors is. “We hebben in Nederland gereguleerde drinkwatertarieven, dus daar kun je als waterbedrijf niet aan tornen. Dat moet je denk ik ook niet willen trouwens. Tegelijkertijd hebben we, naast de innovatie, ook een grote vervangingsopgave door verouderde leidingnetten en productiefaciliteiten. Gelukkig staan we er met Brabant Water redelijk goed voor. Maar als sector trekken we nu aan de bel. Het is belangrijk om op landelijk niveau te kijken hoe we onze drinkwatervoorziening en de tariefregulering toekomstbestendig maken.”

“Binnen de gehele organisatie hadden finance & control en audit & risk relatief beperkte impact. Het is nu de opgave om onze sparringpartnerrol breed vorm te geven.”

De wettelijke kaders van de tariefregulering liggen bij het Ministerie van I&W, maar de lokale tariefstelling bij de aandeelhouders van Brabant Water: de gemeenten en de provincie. “De overheid als aandeelhouder is soms best ingewikkeld. Politici kijken soms toch anders aan tegen de bedrijfsmatige aansturing van een publieke dienst – maar dat maakt het ook extra interessant.”

Brede CFO-rol, nieuwe finance organisatie
Siebel werd destijds binnengehaald met de opdracht om de finance-functie te verstevigen en vernieuwen. “Mijn voorganger had een financieel heel stabiele organisatie neergezet. Maar binnen de gehele organisatie hadden finance & control en audit & risk relatief beperkte impact. Het is nu de opgave om onze sparringpartnerrol breed vorm te geven in de organisatie. Wat is de financiële impact van risico’s? Welke beheersmaatregelen nemen we? Wordt voldoende kritisch en zakelijk gekeken naar contracten en uitgaven. Siebel werkt ook aan een up-to-date realtime control framework. “We hebben veel ISO-certificeringen, maar het blijft telkens hard werken om dat aantoonbaar te maken. Terwijl je dat eigenlijk gewoon structureel in je processen geborgd wilt hebben. Daarom werken we aan een organisatie breed control framework waarin we risicogericht in onze processen kijken welke beheersmaatregelen ingericht zijn danwel moeten worden. Deze controls borgen we vervolgens via een tool waardoor we continue zicht hebben op de beheersing. We proberen binnen mijn hele sector – dus ook vanuit Inkoop en Facilitair – veel meer samenwerking en verbinding te creëren binnen de organisatie. Op die manier wordt de juiste expertise betrokken en gebeurt dat ook tijdiger. Zo kunnen we veel pro-actiever aan de slag.”

Die nieuwe rol van finance betekent ook iets voor de competenties die haar team moet hebben. “Er worden nu echt andere vragen gesteld aan onze sector. Dat geeft veel dynamiek én ontwikkeling. Mijn audit- & riskteam is ongelooflijk enthousiast over de mogelijkheden van AI. Bijvoorbeeld voor procesuitwerkingen, controls en het opstellen van beleid. Als er nieuwe wetgeving komt, kun je dan via AI snel inzicht krijgen in wat je moet aanpassen en waar je aanvullende controles moet zetten. En binnen finance zijn we ook druk bezig met het automatiseren van de rapportageprocessen. Daar liepen we eerlijk gezegd nog behoorlijk in achter. We zetten nu mooie stappen om mensen veel soepeler inzicht te geven in hun financiële cijfers.”

Siebel heeft in haar rol bij Brabant Water ontdekt dat ze graag werkt bij een bedrijf met een wettelijke taak. “Ik word niet echt warm van sturen op het maximaliseren van winst. De beheersingsvraagstukken in bedrijven met een wettelijke taak vind ik veel interessanter en complexer. Hoe zorg je dat je bedrijf optimaal is ingericht op het afwegen van verschillende soorten waarde en risico? Het gaat erom dat wij onze duurzame drinkwatervoorziening van bron tot kraan, voor huidige en toekomstige generaties, zo effectief en efficiënt mogelijk organiseren met elkaar.”

Overigens is Siebel hard op zoek naar nieuwe collega’s met een brede visie op risk, finance en duurzaamheid. Lachend: “Dus lees je dit interview en denk je: interessant, ik ben wel toe aan een risk of finance rol met een maatschappelijke dimensie…! Neem dan gerust contact op, of houd onze website in de gaten. We zoeken op dit moment nog een goede fiscalist, business controller en een duurzaamheidsmanager.”

Lees ook op CFO.nl: NWB verstrekte in 2021 recordbedrag: 12,1 miljard euro

Beyond ESG: purpose and sensemaking in complex finance with Prof. Fiole

Discover how ESG offers great opportunities to positively impact your organization. Join the challenging Beyond ESG program by Prof. Eelco Fiole on 2 – 3 November.

Learn more