Rondetafel Digital Transformation: “Maak duidelijk wie verantwoordelijk is voor digitale transformatie”

Digitalisering dwingt veel bedrijven hun businessmodel en klantrelatie op de schop te nemen. Wie niet meebeweegt, kan zomaar “de volgende Kodak” worden. Het Amerikaanse bedrijf speelde te laat in op digitale fotografie en ging ten onder. Welke rol spelen financiële leiders in deze transformatie? Het was één van de vragen die centraal stond in de door Econocom gefaciliteerde rondetafel Digitaal Leiderschap tijdens het Jaarcongres Finance Transformation.

– Bekijk alle foto's het Jaarcongres Finance Transformation 2016

Een van de financials aan tafel, werkzaam bij een vastgoedbedrijf, is ook verantwoordelijk voor de IT-afdeling. Hiermee heeft hij naar eigen zeggen meer ruimte om als financial invloed te hebben op de benodigde transformatie. “Hierbij is het geen ramp dat ik geen IT-achtergrond heb. Je kijkt juist op een andere manier naar de zaken. Het gaat om change management, je moet de juiste mensen weten te selecteren” , aldus de CFO. “In de vastgoedwereld kun je met relatief weinig mensen een transformatie maken.” De CFO benadrukt dat het in een transformatie belangrijk is om lean en mean te handelen. 

Technologie is meer dan IT
Robert Kuijs van Econocom is het hier mee eens. Wel waarschuwt hij voor omvang van uitgaven die technologie met zich meebrengt. Bij uitgaven voor digitalisering wordt vaak alleen aan IT-kosten gedacht. “Technologie is vaak veel breder. Neem een fitnessketen. Er wordt informatie over bezoek verzameld via de tourniquets bij de ingang of via ledenpassen. Ook de fitnessapparatuur is tegenwoordig uitgerust met allerhande technologie”, illustreert Kuijs. Dat de technologische veranderingen alomtegenwoordig zijn, blijkt wel uit een rondgang langs de rondetafeldeelnemers. Geen enkele afgevaardigde denkt dat zijn bedrijf of sector gevrijwaard blijft van disruptie. 

Enkele financials uit de media-industrie zien uitgevers worstelen met de zoektocht naar een nieuw verdienmodel. “De inkomsten uit digitale activiteiten compenseren maar gedeeltelijk de daling van de inkomsten uit papier”, legt een van hen uit. Printerfabrikant Ricoh kampt ook met dalende inkomsten uit ‘traditionele’  printactiviteiten. Om zichzelf te confronteren met de nieuwe realiteit betrok de printerfabrikant afgelopen zomer een nieuw kantoor in Den Bosch. “We werken als printerfabrikant vrijwel papierloos”, vertelt CFO Bob van Heyningen. “Maar dit betekent niet dat we afscheid nemen van print. We lopen in plaats van op een, nu op twee benen.” 


Verbreding van het dienstenpalet blijkt een vaak gehanteerde strategie. Soms in samenwerking met zusterorganisaties of start-ups. Zo werkt de ANWB, toch vooral bekend van pechhulp en de Kampioen, samen met diverse partijen om apps rond mobiliteit te ontwikkelen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het koppelen van verkeersinformatie aan de smartphone. “Stel dat je naar Maarssen moet. Je telefoon weet dat het extreem druk is op de weg en laat je wekker een half uur eerder afgaan”, illustreert een aanwezige van de wielerrijdersbond. Ook mogelijkheden op het gebied van het verzamelen en slimmer inzetten van voertuigdata behoren tot de mogelijkheden. “Bijvoorbeeld dat een app bij pech de dichtstbijzijnde garage opzoekt en gelijk hierbij recensies kan tonen.” 

CFO als digitaal leider
Moderator Melle Eijckelhoff vraagt zich af waarom uitgerekend financials in staat zijn om ingewikkelde keuzes te maken over toekomstige businessmodellen. “Hebben wij niet jarenlang met onze kop in de jaarverslagen gezeten? Waarom zijn wij in staat dit soort keuzes te maken?”  Een van de deelnemers stelt dat in het vakgebied van de financial juist doorlopend lastige keuzes worden gemaakt. “Daarnaast zijn we goed in staat om te werken met scenario’s en opties. Hiermee kun je goed inspelen op veranderingen”, oppert een andere deelnemer. “Een CFO moet veranderingen begrijpen en er pro-actief een visie op hebben. Heeft een ontwikkeling als blockchain invloed op mijn business? Een CFO moet daar mee bezig zijn”, stelt een CFO uit de telecomindustrie. 

“Kan de financiële functie mee in het moordende tempo van de ontwikkelingen?”, wil Eijckelhoff weten. De aanwezigen zijn het over eens dat er soms meer risico’s genomen moeten worden in dit tijdperk. “Je kunt niet altijd lang nadenken. Als je wacht, ben je te laat”, stelt een deelnemer. “Niet alle consequenties van acties zullen direct duidelijk zijn. Je kunt niet aan het begin ontwikkelen wat je aan het einde wilt hebben”, stelt een ander. Een derde deelnemer geeft aan dat je een businesscase “wel rond kunt rekenen”, maar dit biedt volgens hem “geen enkele garantie”. Daarom komt vernieuwing deels aan op gevoel. 

Ecosysteem voor verandering
Bovendien is de financiële businesscase passé, meent een financial van een havenbedrijf. “Strategisch rendement is ook belangrijk, net als duurzaamheid en leefbaarheid.” Toch zijn de aanwezigen het erover eens dat dit geen vrijbrief is voor vernieuwende experimenten binnen de organisatie. “Uiteraard zit er een limiet aan de acceptabele verliezen. Een verlies mag bijvoorbeeld een paar ton bedragen, maar geen miljoenen.” De CFO’s zien bij vernieuwende projecten, al dan niet in samenwerking met start-ups, dan ook een nuttige rol voor zichzelf. “Ook de ideeën van vernieuwers hebben challengers nodig. Common sense is dan erg prettig. Uiteindelijk moet er namelijk wel geld worden verdiend.” 

Het is niet altijd gemakkelijk om te weten hoe dit geld in de digitaliserende wereld verdiend moet worden. “Jongere generaties willen zaken snel geregeld hebben en dat vooral via apps doen. Het aantal mobiele internetverbindingen is sinds kort groter dan het aantal vaste lijnen. Bedrijven moeten binnen nu en 5 jaar een volledige digitale interface hebben. Hoe toekomstige businessmodellen er exact uit gaan zien weet niemand. Maar succesvolle digitale transformaties starten altijd in een eco-systeem met start-ups die beschermd worden door grotere organisaties”, besluit Yann Toutant, General Manager bij Econocom. In zo’n structuur is het volgens hem ook belangrijk om te weten wie verantwoordelijk is voor digitale transformatie. “Finance, IT, HR, marketing. Het is duidelijk wie daar verantwoordelijk is, maar bij digitale zaken is dat vaak niet nog niet zo.” 

De exclusieve reeks van 4 rondetafelgesprekken (Digital Game Changers) in samenwerking met Econocom hebben ook plaatsgevonden op de congressen FM-Dag, het Jaarcongres Public Finance en het Jaarcongres Finance Transformation. De laatste bijeenkomst van deze reeks vindt plaats op het Corporate Finance Summit. Wilt u deze sessie bijwonen? De volgende sessie wordt gehouden op 16 maart op het Corporate Finance Summit. Ga naar de Corporatefinancesummit.nl om u aan te melden.

—————————————————————————————————————————

1. Save the Date in 2017
In 2017 vindt het Jaarcongres Finance Transformation plaats op 9 november en CFO Day op 1 juni. Noteer deze data alvast in uw agenda. Wij hopen u volgend jaar te verwelkomen. Wilt u als partner betrokken zijn bij het congres? Neem dan contact op met Tim Bosman via 020 639 0008 of tbosman@alexvangroningen.nl.

2. Word lid van de CFO Association
Wilt u volgend jaar aanwezig zijn bij Jaarcongres Finance Transformation en bij de vele andere inspirerende bijeenkomsten voor CFO's en FD's? Word dan nu lid van de CFO Association, dé exclusieve community van CFO's en FD's in Nederland. Als lid bent u welkom tijdens de exclusieve netwerkevenementen en de congressen Finance Transformation en CFO Day. Topevenementen vol inspiratie, interactie, knowhow, hoog niveau aan hospitality en netwerken met collega CFO's en FD's. Tevens ontvangt u jaarlijks 4 keer CFO Magazine. Meld u hier aan.

3. Interessante opleidingen voor u en uw collega’s:
– Denk als een Startup: Finance als Innovation enabler.
Volg dé leiderschapstraining voor Financials: Effectief Leiderschap in 4 dagen.
Voorkom financiële missers en creëer waarde. Volg de driedaagse training Financiële Analyse.
Groei in uw rol als strategisch partner. Volg de vijfdaagse Masterclass Strategisch Financieel Management.
Integreer risicomanagement in uw organisatie. Volg de vijfdaagse Opleiding Risicomanagement.