Russische inval Oekraïne: hogere prijzen gas en voedsel

De prijs van gas is vandaag met meer dan 40 procent omhooggeschoten op de Amsterdamse beurs. De prijs voor een megawattuur gas stond een half uur na de opening van de handel op 115 euro. Woensdag sloot de handel nog op een prijs van 87,45 euro.

Rusland is een grote leverancier van gas en de angst is dat de gaskraan vanuit dat land dichtgaat vanwege de oorlog in Oekraïne. Het Russische gasconcern Gazprom, voor het grootste deel in staatshanden, meldde aan persbureau Bloomberg dat de toevoer van de brandstof naar Europa zoals vanouds doorgaat, maar Putins inval in het buurtland komt Rusland hoogstwaarschijnlijk op zware sancties te staan. De verwachting is dat dat daarbij ook de olie- en gasindustrie wordt aangepakt omdat Rusland daar veel geld aan verdient.

Europa is voor meer dan een derde van zijn aardgas afhankelijk van Rusland. In Nederland is die afhankelijkheid volgens schattingen van experts zo'n 15 procent. Eind vorig jaar bereikte de gasprijs al een recordhoogte door de grote vraag vanuit de industrie, die zich herstelt van de coronacrisis, en lage reserves. Rusland kwam daarbij wel langetermijncontracten na, maar volgens kenners was het land weigerachtig bij verzoeken om op de korte termijn extra gas te leveren. Die gascrisis leidde in Nederland al tot het faillissement van enkele kleine energieleveranciers.

Voedsel duurder
Ook neemt vrees toe dat voeding nog sneller duurder zal worden door de Russische aanval op Oekraïne. Beide landen zijn goed voor ongeveer een kwart van de wereldwijde handel in tarwe en voor een vijfde van de verkoop van maïs. Verder zijn de landen goed voor 80 procent van de wereldwijde export van zonnebloemolie. De crisis heeft de tarweprijs naar het hoogste niveau sinds 2012 gestuwd. Volgens Rabobank-analisten is de crisis een grote zorg voor plantaardige olie, tarwe en maïs. Volgens de bank is al van het begin van dit jaar sprake van lage voorraden in veel landbouwgrondstoffen.

Crisis versterkt andere factoren
Ook de prijzen van soja en palmolie liepen afgelopen maanden al op een tekort aan arbeidskrachten in Azië en door aanhoudende droogte in Zuid-Amerika. De inflatievooruitzichten worden nog verergerd door de stijgende kosten van meststoffen. De markt voelt nu al de druk van de verminderde kaliumleveringen uit Belarus na de sancties van de Verenigde Staten. Elke vermindering van de export van voedingsstoffen uit Rusland zal de prijsdruk verder opvoeren. Als boeren minder meststoffen gaan gebruiken, kan dit leiden tot minder oogsten wat de voedselprijzen verder onder druk kan zetten. 

Rabobank denkt wel dat prijsstijging in de schappen van de supermarkten kleiner zullen zijn, aangezien de grondstoffenprijzen slechts een relatief klein deel uitmaken van de prijzen van de eindproducten.

(ANP)