Afgedankte IT voor een circulaire wereld

Bevlogen ondernemer met als levensmotto ‘duurzaamheid voorop’. Martijn van Engelen (op de foto links) is CEO en founder van SNEW, een social enterprise die het dumpen van ICT- en telecom-hardware te lijf gaat door producten waar mogelijk te refurbishen zodat er niet te vroeg voor recycling wordt gekozen. Op deze manier komt circulariteit met steeds grotere stappen dichterbij. 

Daarnaast biedt SNEW service en onderhoud, ook op producten waarvoor klanten niet langer bij de fabrikant terecht kunnen. Daarnaast biedt SNEW in Nederland betekenisvol werk aan ongeveer 50 mensen waarvan 75% een zekere achterstand tot de arbeidsmarkt heeft.

Van Engelen noemt zichzelf allesbehalve een hemelbestormer; geld verdienen is wel degelijk ook een doel van zijn bedrijf. “Maatschappelijke impact maken én geld verdienen waardoor onze continuïteit wordt gewaarborgd, zijn beiden belangrijk voor SNEW”, zegt de Brabander.

Het is zijn missie om e-Waste te laten behoren tot de verleden tijd. “Grondstoffen voor telecom- en IT-producten zijn moeilijk te delven en worden steeds schaarser. Bij SNEW krijgen veruit de meeste producten die wij verzamelen na refurbishment een tweede of zelfs derde leven. Als refurbishment daarna niet meer mogelijk is op technische, financiële of maatschappelijke gronden, gaan ook wij over tot recycling waardoor de grondstoffen dus hergebruikt kunnen worden.”

Van Engelen zet zijn netwerk in om organisaties en mensen van zijn doelstelling te overtuigen en hen mee te krijgen op die duurzaamheidsreis. “Wij werken met het 3R-concept: Recollect, Re-use, Recyle waarbij de volgorde van die drie elementen cruciaal is.”

Samen met Crossroads
Om op de levens van nog veel meer mensen blijvende social impact te maken en voor het internationaal uitbreiden van haar activiteiten, werkt SNEW samen met Crossroads Executive Solutions, een bureau dat gespecialiseerd is in executive search en dat soms combineert met andere activiteiten. 

Oprichter Roan Straatsma en zijn team zoeken – én vinden – kandidaten voor posities in directies, senior management, voor opvolgingsvraagstukken, voor Raden van Commissarissen en Raden van Toezicht of Advies. 

“Onze opdrachtgevers zijn toonaangevende organisaties, waar de nadruk op kwaliteit, innovatie, transparantie in de keten en verandervermogen onderscheidend zijn ten opzichte van hun concurrenten”, zegt Straatsma. “Wij geloven sterk in focus maar zouden ons stierlijk gaan vervelen als wij ons zouden beperken tot executive search binnen een of twee marktsegmenten of functionele gebieden.” 

Crossroads en haar partners zijn al jaren zeer gericht actief in een afgebakend deel van de arbeidsmarkt met een goed oog voor jonge mannen en vrouwen die al meer hebben laten zien dan hun leeftijd in eerste instantie zou doen vermoeden. Deze langjarige investering in sectorkennis leidt tot een groot, wijdvertakt en vooral zeer goed toepasbaar netwerk. Daarnaast wordt het bureau vaak uitgenodigd om van gedachten te wisselen over nieuwe proposities en verdienmodellen en veranderingen in de cultuur en structuur van organisaties.”

Na commerciële functies bij meerdere tech-bedrijven koos Roan Straatsma in 2002 voor Executive Search. “Om mijn interesse in de persoonlijkheid en drijfveren van mensen en organisaties te combineren met advisering en het geven van een concrete invulling aan het versterken, innoveren en veranderen van organisaties”, zegt hij. “Hoewel ik voor zowel startups als beursgenoteerde multinationals werk, heb ik een sterke voorkeur voor organisaties met de mentaliteit van een runner up en waar continue verbetering, innovatie, klanttevredenheid en transparantie écht belangrijk zijn. Crossroads werkt voor bedrijven die gekenmerkt worden door lef, de hang naar continue verbetering, slagkracht en een duidelijke focus op de belangen van de eigen organisatie, klanten of doelgroepen en de maatschappij.”

Internationaal netwerk
De samenwerking tussen beide partijen betekent in de praktijk dat Roan Straatsma en zijn collega’s zowel gebruikte als ongebruikte IT- en telecomapparatuur op grote schaal sourcen, zowel in Nederland als daarbuiten. Twee leden in het team van Roan werken al jarenlang nauw samen met de Nederlandse overheid, de Nederlandse ambassades en een aantal buitenlandse overheden. Zij waren ook vaker betrokken bij grootschalige maatschappelijke programma’s van de VN. SNEW zorgt voor het ophalen van de apparatuur bij de donerende organisaties en beoordeelt welke apparatuur voor refurbishment in aanmerking komt en welke apparatuur gerecycled moet worden. Daarna wordt de apparatuur tegen zo laag mogelijke prijzen verkocht aan de klanten van Roan Straatsma en zijn team zoals de Verenigde Naties en een aantal NGO’s binnen het ecosysteem van de VN voor programma’s zoals e-Education, e-Health, e-Justice, e-Security en e-Justice die zich op Afrika richten. 

“Met e-Education wordt bijvoorbeeld onderwijs geboden aan kinderen en gezinnen die deze kans nog nooit hebben gekregen. Uit onderzoeken blijkt dat wanneer een bepaalde generatie onderwijs krijgt, dit doorgaans een blijvend positief effect heeft op de generaties daarna,” zegt Straatsma. 

Omdat het programma’s betreft die door Verenigde Naties en de NGO’s zijn ontwikkeld, is de supply chain schoon en wordt er voortdurend gemonitord om partijen met slechte bedoelingen buiten de deur te houden zodat zij de refurbished apparatuur niet stelen en/of doorverkopen. Hetzelfde geldt voor de cashflows die met deze programma’s zijn gemoeid. Organisaties zoals de Wereldbank en de International Financial Corporation (IFC) kunnen monitoren wat er gebeurt. “Tja, hoe ‘schoon’ en ‘oplichtersproof’ wil en kun je het hebben?”

Joint Venture
Binnenkort zullen Roan en zijn team ook een social enterprise oprichten, SNEW International. De reden hiervoor is dat SNEW en SNEW International daarna een joint venture zullen oprichten die SNEW Enterprise gaat heten. “Op die manier is direct duidelijk dat wij een social enterprise zijn die zichzelf moet kunnen bedruipen en niet afhankelijk is van belastinggeld. Transparantie en duidelijkheid over deze keuze vinden wij zeer belangrijk. 

“Door het vreselijke debacle dit jaar met een drietal dat zich voordeed als stichting en zichzelf op een perverse manier verrijkte door mondkapjes te verkopen die bescherming moeten bieden tegen COVID-19 en later alsnog een B.V. bleken te zijn, kiezen wij voor de naam SNEW Enterprise omdat dat voor iedereen direct duidelijk is dat wij een bedrijf zijn en dus geen stichting. Zowel Martijn en zijn mensen als wij leven van onze reputatie en het belang van die reputatie is van doorslaggevend belang voor al onze activiteiten.”

Martijn van Engelen was zes jaar lang directeur van het in Oeganda en Ghana opererende SecondLife. Hij zette lokale organisaties op, verzamelde oude computers, monitors en printers, gaf deze een tweede leven en verscheepte ze vervolgens naar Kampala en Accra. Martijn van Engelen: “SNEW gaat verder dan SecondLife omdat wij circulair ondernemen laagdrempelig maken voor zoveel mogelijk organisaties en zo de transitie naar circulariteit én de strijd tegen CO2-uitstoot en het terugdringen van werkeloosheid een blijvende positieve impuls geven. Wij bieden dus all-inclusive IT en telecom recycling aan met maatschappelijke en economische opbrengsten voor diverse groepen mensen.”

Chinezen in Afghanistan en Ghana
Martijn van Engelen: SNEW biedt MVO+, hergebruik van afgeschreven appratuur, zowel in Nederland en België, als ook in ontwikkelingslanden. Daar wordt de lokale bevolking toegang tot moderne communicatie verschaft.

Achterliggende gedachte is ook het voorkomen van verdere onnodige verspilling van grondstoffen. Terwijl Nederland, met andere landen, jarenlang troepen in Afghanistan stationeerde om er voor opbouw en veiligheid te zorgen, was daar tegelijkertijd een compleet leger aan Chinezen – ingenieurs, overheidspersoneel, arbeiders – actief om belangrijke mineralen, onder andere noodzakelijk voor de productie van smartphones, uit de grond te halen.

Van Engelen: “in Ghana heb ik, 150 kilometer van de hoofdstad Accra, gezien hoe China daar – in the middle of nowhere – een zesbaans snelweg creëerde”. Die leidde naar een enorme mijn waar op grote schaal delving van steeds schaarser wordende grondstoffen plaatsvond die noodzakelijk zijn voor de productie van IT-appratuur. Zie hier de noodzaak van de SNEW International-missie!”

Volledig circulair model 
Apparatuur die kan worden hergebruikt wordt refurbished en vervolgens opnieuw aangeboden als “as new”. Niet voor hergebruik geschikte apparaten worden ingezet als reserveonderdelen of compleet ontmanteld en gerecycled zodat ruw materiaal overblijft waarmee vervolgens nieuwe apparatuur wordt gemaakt. Hierdoor is een volledig circulair model ontstaan. 

HTS-ingenieur Martijn van Engelen werkte in de automotive sector waar het hoge percentage hergebruik van materialen – 95 procent van gedumpte auto-onderdelen krijgt een nieuw leven – hem inspireerde tot het oprichten van SNEW. Daarbij voldoet het bedrijf aan veertien van de zeventien zogeheten Sustainable Development Goals die de Verenigde Naties voor het jaar 2030 (Transforming our World, the 2030 Agenda for Sustainable Development) heeft gesteld.

SNEW is winnaar van de Circular Award 2018 in de categorie ‘maakindustrie’. En kreeg een prominente en uitgebreide plek in het toonaangevende boek Global Challenges Dutch Solutions Sustainability First van Jaap Jan Brouwer en Giedo van der Zwan, waarvoor circa 35 Nederlandse organisaties met een grote impact op mondiale duurzaamheid werden geselecteerd.

Samen met Van Engelen zoeken Roan Straatsma en zijn collega’s partners; organisaties en mensen die bereid zijn gebruikte IT- en telecomapparatuur aan ons te doneren. Wanneer bedrijven zoals IT- en telecomfabrikanten, distributeurs en importeurs bereid zijn om ongebruikte apparatuur (dat mogen ook verouderde modellen zijn) aan ons te doneren, wordt het nog interessanter. 

Als ongebruikte apparatuur nog in de originele verpakking zit, hoeven wij die apparatuur niet door SNEW te laten refurbishen en kunnen wij die apparatuur rechtstreeks verschepen naar de logistieke hubs van de VN en haar partners. De apparatuur en de diensten die daarop worden aangeboden zoals e-Health en e-Education bereiken op deze manier veel sneller de mensen in alle Afrikaanse landen die hier zo veel behoefte aan hebben. Een ander belangrijk extra voordeel dat als ook die ongebruikte apparatuur aan SNEW Enterprise wordt gedoneerd, er geen inkoopkosten of kosten voor refurbishment zijn waardoor wij onze lage marge op een nog veel lagere kostprijs zullen baseren waardoor de VN met hetzelfde budget de levens van veel meer mensen kan verbeteren.

“We gaan een groot pakhuis in het Amsterdamse havengebied openen waar SNEW de te hergebruiken apparatuur opslaat voor deze naar bijvoorbeeld Afrika worden overgebracht”, vertelt Martijn van Engelen. “Om zo – gratis of tegen een zeer redelijke prijs – beschikbaar te worden gesteld aan bijvoorbeeld scholen. Opdat vele duizenden leerlingen de basis kunnen leggen voor een betere toekomst. Urban Mining. Ja, ook daar staat ons bedrijf voor.”

Organisaties en mensen die geïnteresseerd zijn en overwegen een bijdrage aan SNEW Enterprise te gaan leveren, vragen wij om contact op te nemen met Roan Straatsma: r.straatsma@snew-ent.com / +31 6 54 33 89 92.