Een nog niet openbaar rapport van adviesbureau Berenschot laat zien wat al langer in de lucht hangt: het uitblijven van effectief stikstofbeleid kost Nederland miljarden euro’s aan economische schade. Voor CFO’s in de publieke én private sector is het een urgente reminder dat milieubeleid niet losstaat van financiële sturing – en dat stilstand forse prijskaartjes kent. Volgens de eerste bevindingen, die via RTL Nieuws zijn uitgelekt, zou het niet tijdig oplossen van stikstofknelpunten Nederland tot 2035 zo’n €120 miljard aan economische schade kunnen opleveren. Die schade komt onder meer voort uit vertragingen of blokkades van woningbouw, infrastructuurprojecten en bedrijventerreinen. De impact strekt zich dus veel verder uit dan alleen de landbouw – vrijwel alle sectoren ondervinden hinder van vergunningstoppen, planonzekerheid en vertraagde investeringsbesluiten.

Lees ook op CFO.nl: Kabinet van de CFO (revisited)- acht aanbevelingen

Strategisch risico voor CFO’s

Voor CFO’s betekent dit rapport een duidelijke wake-upcall. In veel organisaties wordt milieubeleid nog gezien als een compliance-onderwerp, maar dit rapport onderstreept dat ecologische impasses directe financiële risico’s vormen. Van waardevermindering van activa tot verminderde investeringsruimte en imagoschade: de impact op de balans is tastbaar.
Bouwbedrijven, projectontwikkelaars, industrie en logistiek zijn op dit moment de meest direct getroffenen. CFO’s in deze sectoren krijgen te maken met projectstops, waardeverlies van grondposities, oplopende kosten en onzekerheid richting aandeelhouders en financiers. Tegelijkertijd betekent dit voor institutionele beleggers dat ze hun portefeuilles nadrukkelijk moeten screenen op ecologische uitvoerbaarheid. Vastgoedprojecten die door stikstofbeleid niet van de grond komen, verliezen immers direct hun rendementspotentieel.

Interne governance onder druk

Een ander relevant aandachtspunt is governance. De complexiteit van stikstofwetgeving, de onzekerheid over vergunningen en de maatschappelijke druk vragen om stevig risicomanagement en scenario-analyse binnen de financiële top van bedrijven. CFO’s worden geacht steeds vaker niet alleen cijfers, maar ook impact in kaart te brengen. Dit vraagt om nauwere samenwerking met ESG-specialisten, juristen en externe adviseurs.

Kans op versnelling en innovatie

Toch is het niet alleen kommer en kwel. Juist in deze impasse liggen kansen voor innovatieve verdienmodellen. Denk aan investeringen in natuurherstel, stikstofarme technologie of circulaire bouwmethoden. CFO’s die nu al anticiperen op strengere milieukaders kunnen zich onderscheiden door vooruitstrevend risicobeheer te combineren met duurzame innovatie.

Daarbij is ook samenwerking met overheden van strategisch belang. Nu het nieuwe kabinet (naar verwachting) ruimte wil maken voor zogeheten ‘gebiedsgerichte aanpakken’ en meer maatwerk, kunnen bedrijven die vroegtijdig aan tafel schuiven profijt trekken van subsidiekaders en versnellingsopties.

Materieel risico Nederlandse economie

Het uitgelekte rapport van Berenschot bevestigt: falend stikstofbeleid is geen politieke kwestie alleen, maar vormt een materieel risico voor de Nederlandse economie en dus ook voor de financiële gezondheid van organisaties. CFO’s doen er verstandig aan om stikstof – en breder: natuur- en milieubeleid – expliciet te betrekken in hun risicoprofielen, investeringskaders en stakeholdercommunicatie. Wat vandaag beleidsmatig wordt uitgesteld, kan morgen financieel desastreus blijken.

Grip op Corporate Governance en Compliance

De regeldruk neemt toe, maar hoe zorg je ervoor dat governance en compliance geen rem zetten op groei en innovatie? In deze masterclass krijg je strategische inzichten en praktische handvatten om effectief om te gaan met toezicht, aandeelhoudersrechten en governance-uitdagingen. Leer hoe je als CFO of financieel verantwoordelijke compliance inzet als kans, niet als beperking.

Bekijk de masterclass