Van een tijdperk met veranderingen naar een verandering van tijdperk

De giftige cocktail van de groei in de toepasbaarheid van technologie en de ‘Ryanisering’ van business modellen door het Internet stellen eisen aan het management van ondernemingen die ongekend zijn. Ik heb grote zorgen over het aanpassingsvermogen van grote bedrijven, kunnen zij met die ‘verandering van tijdperk’ uit de voeten? Het is namelijk niet alleen de bedreiging van de snelle technologische ontwikkelingen die het de grote instituten zo moeilijk maakt. Er is nog iets ergers aan de hand: de menselijke factor. Het senior management van veel grote bedrijven is zich niet voldoende bewust van de ‘sense of urgency’ van de genoemde verandering.  De kwetsbaarheid van de governance van onze grote instituten komt pijnlijk aan het licht. Was het nog zo dat in de jaren zestig de studie van KVP vakbondsman Mertens tot veel ophef leidde omdat Mertens constateerde dat Nederland werd bestuurd door 200 man (De 200 van Mertens), in een recent gesprek met een vooraanstaande commissaris werd op mijn vraag ‘door hoeveel mensen wordt het Nederlandse bedrijfsleven nu bestuurd’, het ontnuchterende antwoord van ‘30’ gegeven.

Wie bewaakt de bewakers? (Quis custodiet ipsos custodes)

Wie gaat zoeken naar het ‘DNA’ van deze ‘30 van Mesters’ komt tot de weinig schokkende conclusie dat de diversiteit van het DNA van deze groep weinig groter is dan de denkbeeldige eeneiige (mannelijke) tweeling van Adam en Eva. Nederland mag dan geen klassenmaatschappij zijn, het ‘Old Boys’ circuit en coöptatie tieren welig en een opmerkzaam lezer zal af en toe uit deze groep een naam oppikken die ook al in de tijd van de Regenten in omloop was. De levensduur van instituten wordt dus ook nog eens bedreigd door een groep van bestuurders die geen belang hebben bij het doorvoeren van radicale veranderingen en waarschijnlijk ook geen antwoord hebben op de vraag: waar moeten we heen? 

Het einde van groei

In 2011 verscheen het boek  ‘The End of Growth’ van de auteur Richard Heinberg. In het boek komt naar voren dat we een tipping point bereiken waarin pijnlijk duidelijk wordt dat het groeiparadigma waarop onze economie en bedrijven zijn gebaseerd, niet meer houdbaar is.

Bron: The Limits to Growth: The 30-Year Update (2004), p. 169.

Het boek confronteert ons eveneens met de Trieste constatering dat de lessen uit de crisis van 2008 al weer vergeten zijn:1.    Er is meer schuld gecreëerd dan voor 20082.    Winstmaximalisatie en aandeelhouderswaarde creatie blijven onveranderd de belangrijkste doelstellingen van grote beursgenoteerde bedrijven3.    Het zogeheten ‘Pincipaal-Agent’ probleem (managers nemen beslissingen die niet in het belang van de aandeelhouders zijn) blijft internationaal en in ons land de belangrijkste oorzaak van de schandalen die in krantenkoppen wijzen op het falen van de moraliteit bij bestuurders.

Manfred Kets de Vries, empathie en ‘Death by KPI’ 

De eenzijdige aansturing van grote bedrijven op winstmaximalisatie heeft een prijs: het financiële vlak van de zogeheten Balanced Scorecard wordt zo dominant dat het de andere vlakken ‘erodeert’. Het stervensproces is begonnen.

Een gevolg van dit dominante, financiële -KPI gebaseerde- aansturingsprincipe is dat het analytisch, kil en star is. Top management van grote bedrijven kan daarom niet vaak betrapt worden op warme empatische gevoelens. De psycholoog Manfreds Kets de Vries heeft hier interessant onderzoek naar gedaan. De ironie is dat de samenleving steeds meer behoefte heeft aan empatische waarden (vooral bij de interactie met klanten. medewerkers en leveranciers). De grote uitdaging van de grote 21e-eeuwse instituten zal daarom zijn de draai te maken naar een  ‘warme’, empatische organisatie. Misschien gaat het ze lukken. Maar dan moeten ze technologie wel op de juiste manier inzetten……

CFO Day

Bent u benieuwd hoe u de laatste technologische ontwikkelingen ten gelde kunt maken voor uw onderneming? Kom dan op 5 juni naar de CFO Day.

Schrijf u hier in voor het grootste en meest succesvolle jaarlijkse evenement voor CFO’s en Financieel Directeuren.   

__________________________________________________________________________________

Association voor CFO’s en FD’s  De CFO Association is dé exclusieve community van CFO’s en FD’s in Nederland. De CFO Association biedt u een schat aan ervaring, kennis en inspiratie. Word lid van ‘s lands grootste peer to peer adviesbureau en laat u adviseren door de top CFO’s van Nederland.

Als lid bent u welkom tijdens de exclusieve netwerkevenementen en congressen CFO Day en Finance Transformation. Topevenementen vol inspiratie, interactie, know-how, hoog niveau aan hospitality en netwerken met collega CFO’s en Finance Directors. Dit is netwerken op topniveau. Bekijk de komende evenementen van de CFO Association.Word direct lid van de CFO Association.