Wanneer algoritmen leiden tot slecht management

Algoritmen beloven beter leiderschap door processen op de werkvloer te verbeteren. Maar wanneer ze zich volledig focussen op de processen in plaats van de mensen die de processen uitvoeren, leiden algoritmen tot het uitbuiten van de werknemers. Dat betoogt auteur en CEO Mike Walsh in een artikel voor Harvard Business Review.

Lees ook: Hoe CFO's het tekort aan talent bij finance kunnen oplossen

Er zijn algoritmes die werknemers kunnen beïnvloeden om meer te willen werken. Ze kunnen iedereen die vijf minuten te laat is automatisch een e-mail sturen. Of ze kunnen het licht op de werkvloer aanpassen zodat het biologisch ritme wordt beïnvloed en werknemers in de middag denken dat het nog ochtend is. 

De genoemde voorbeelden lijken niet erg tastbaar. Toch wordt hier al gebruik van gemaakt bij multinationals. Bij Amazon worden armbanden gebruikt om magazijnmedewerkers te begeleiden in hun bewegingspatronen. IBM heeft een patent aangevraagd voor een algoritmisch systeem dat pupillen en gezichtsuitdrukkingen van medewerkers kan lezen. Hiermee analyseert het systeem de slaapkwaliteit en de agenda van de werknemer, om deze zo ver mogelijk te optimaliseren. Daarnaast is dit systeem gekoppeld aan drones die energietekorten herkennen en koffie brengen zodat er geen tijd wordt verspild aan koffiepauzes. 

Talenten en algoritmen

Een onderneming die te hard leunt op algoritmisch management zal ongemak en sociale onrust uitnodigen op de werkvloer. Het toepassen van sterke reguleringen door algoritmen kan ervoor zorgen dat werknemers zich afvragen waarom ze eigenlijk werken, of dat onzeker worden over hun identiteit en doelstellingen. Hierom moet een manager zich afvragen in hoeverre het gebruik van algoritmen het kernonderdeel zal worden van de bedrijfsvoering. Is het niet beter om het te gebruiken als een hulpmiddel?

De kernvraag is hoe, met een willekeurige verdeling, de maatschappij ingedeeld zou moeten worden. 

Technologische ondernemingen zullen meer baat hebben bij door algoritmes gestuurde systemen dan de meer menselijke ondernemingen. Algoritmen zijn dan ook niet per se slecht van aard. Ze kunnen zorgen voor efficiëntie en tijdsbesparingen, door bijvoorbeeld kleinere en terugkerende taken te automatiseren. Voor complexere taken kunnen ze als ondersteuning dienen. Met andere woorden, in plaats van algoritmen te gebruiken om de werknemer volledig te automatiseren, is het beter om ze te gebruiken als stabilisator van bedrijfskundige processen. 

Algoritmen kunnen een hoge toegevoegde waarde leveren. Ze kunnen dienen om talentplatformen te creëren. Er is bijvoorbeeld een onderneming die een platform creëerde om het werk van 80.000 werknemers zo efficiënt mogelijk te delegeren. De bedoeling is om de juiste opdracht te matchen aan het juiste talent.

Sluier van onwetendheid

Om na te denken over het harmoniseren van het systeem verzon John Rawls een gedachte-experiment. Hij stelde zich een sluier van onwetendheid voor. Dit houdt in dat ieder individu tegelijkertijd opnieuw geboren zal worden in een willekeurig lichaam en op een willekeurige positie in de maatschappij. Er is dus een gelijke kans dat iemand terechtkomt in een rijke of arme familie. De kernvraag is hoe, in deze willekeurige verdeling, de maatschappij ingedeeld zou moeten worden. 

Hetzelfde geldt voor het toepassen van algoritmen op de werkvloer. Hoe moet dat gebeuren? Wat is eerlijk en efficiënt? Rawls stelde dat de mensen die het meest worden beïnvloed door de negatieve effecten geen inbreng hebben op die indeling. Dit brengt het bedrijfssysteem uit balans. 

Algoritmen brengen een golf van kansen met zich mee om efficiëntere bedrijven te creëren.  Dit proces zal een eerlijk gemanaged moeten worden om negatieve invloeden voor werknemers uit te sluiten. Daarom, om het zo eerlijk mogelijk te laten verlopen, is de hamvraag voor managers: hoe zou u gemanaged willen worden?