Welke gevolgen had Trumps eerdere handelsoorlog voor Nederland?

President Trump heeft aangekondigd dat hij “zeer binnenkort” importheffingen zal invoeren op producten uit de EU. Hoewel hij geen specifieke tijdlijn heeft gegeven, benadrukt hij dat deze maatregel op korte termijn zal worden geïmplementeerd. Deze heffingen kunnen aanzienlijke economische gevolgen hebben voor de handel tussen de VS en de EU.

Tijdens zijn eerdere presidentschap (2017-2021) heeft Trump al verschillende protectionistische maatregelen genomen tegen de Europese Unie, voornamelijk in de vorm van importheffingen en handelsbeperkingen. Hier zijn enkele van de belangrijkste maatregelen die hij nam:

1. Importtarieven op staal en aluminium (2018)

Trump voerde op 23 maart 2018 extra importheffingen in op staal (25%) en aluminium (10%), met als argument nationale veiligheid (onder sectie 232 van de Trade Expansion Act van 1962).

• Dit trof Europese staalproducenten hard, vooral in landen zoals Duitsland en Nederland.
• De EU reageerde met vergeldingsheffingen op Amerikaanse producten.

2. Vergeldingsheffingen van de EU en Trumps tegenreactie

Als reactie op de Amerikaanse staal- en aluminiumtarieven, voerde de EU in juni 2018 haar eigen vergeldingsheffingen in, ter waarde van €2,8 miljard op Amerikaanse producten zoals Harley-Davidson-motoren, bourbon-whiskey en Levi’s-jeans.

• Trump dreigde vervolgens met tarieven van 20-25% op Europese auto’s (met name gericht op Duitse automerken zoals BMW en Mercedes).
• Uiteindelijk werd deze maatregel niet doorgezet, maar de dreiging zorgde voor veel onzekerheid in de auto-industrie.

3. Boeing-Airbus conflict: extra heffingen op Europese producten (2019)

• De VS beschuldigde de EU ervan ongeoorloofde subsidies aan vliegtuigbouwer Airbus te geven.
• De Wereldhandelsorganisatie (WTO) stond de VS toe om $7,5 miljard aan vergeldingsheffingen in te voeren.
• Trump legde in oktober 2019 tarieven op van 10% op Europese vliegtuigen en 25% op Europese producten, waaronder Franse wijn, Schotse whisky en Italiaanse kaas.

4. Digitale dienstenbelasting & dreiging met extra tarieven (2020)

• Europese landen (zoals Frankrijk) voerden een digitale dienstenbelasting in op techgiganten zoals Google, Facebook en Amazon.
• Trump dreigde met strafheffingen van 25% op Franse wijn, kaas en luxegoederen, maar de heffingen werden uiteindelijk niet ingevoerd.

5. Belemmering van handelsovereenkomsten

• Trump blokkeerde pogingen om een vrijhandelsakkoord tussen de VS en de EU te sluiten.
• Hij trok zich in 2017 terug uit het TTIP-verdrag (Transatlantic Trade and Investment Partnership), een potentieel grootschalig handelsverdrag tussen de EU en de VS.

Effecten en gevolgen voor Nederland

Tussen 2019 en 2021 hadden de protectionistische maatregelen van Trump aanzienlijke gevolgen voor Nederlandse bedrijven, vooral door hogere importtarieven, verstoringen in toeleveringsketens en economische onzekerheid. Een aantal sectoren werd specifiek getroffen:

1. Metaalindustrie: staal en aluminium

• Gevolgen voor Nederland: Nederlandse staalproducenten, zoals Tata Steel, zagen hun export naar de VS fors afnemen.
• Indirecte impact: Nederlandse bedrijven die staal naar Duitsland exporteerden, werden getroffen doordat de Duitse auto-industrie minder staal nodig had vanwege Amerikaanse heffingen op Europese auto’s.

2. Landbouw en Voedingsmiddelen

• In 2019 voerde Trump 25% importheffingen in op Franse wijn, Italiaanse kaas en Spaanse olijfolie vanwege het Boeing-Airbus geschil.
• Gevolgen voor Nederland:
  • Nederlandse bedrijven in de zuivel- en wijnhandel (zoals exporteurs van Goudse kaas) merkten een daling in de Amerikaanse vraag.
  • Grotere onzekerheid in de landbouwsector door de angst voor verdere handelsbeperkingen.

3. Auto-industrie en High-Tech

• Trump dreigde in 2019 met 20-25% tarieven op Europese auto’s.
• Gevolgen voor Nederland:
  • Nederlandse bedrijven in de automotive supply chain, zoals chipfabrikanten en toeleveranciers van BMW en Mercedes, voelden de impact.
  • NXP Semiconductors (Eindhoven) werd geraakt door verstoringen in de auto-industrie en de bredere handelsoorlog met China.

4. Transport en Logistiek

• Nederland als doorvoerland had last van vertragingen in wereldwijde handel door tariefverhogingen en handelsspanningen.
• Havens zoals Rotterdam zagen een afname in containerverkeer door de lagere vraag naar Europese en Chinese producten in de VS.

5. Technologische Sector en digitale diensten

• In 2020 dreigde Trump met vergeldingsmaatregelen tegen Europese landen die een digitale dienstenbelasting wilden invoeren.
• Gevolgen voor Nederland:
  • Nederlandse bedrijven die afhankelijk zijn van Google, Facebook en Amazon voor advertenties en digitale diensten zagen onzekerheid over Amerikaanse tegenmaatregelen.