Werkkapitaal, toen en nu

Toen ik 25 jaar geleden solliciteerde op de functie financieel directeur bij Sligro Food Group kreek ik wijze lessen van president commissaris Louis Slippens over het beheer van werkkapitaal. Hij gebruikte overigens niet die term, dat past niet echt bij een ondernemer pur sang, maar het kwam er wel op neer.

door Huub van RozendaalDe belangrijkste les was om niet je klanten te financieren, dat was immers het enige waaraan Sligro daarvoor bijna failliet was gegaan. Hij trok daaruit de conclusie om een Cash&Carry formule te beginnen. Cash sprak hem nog meer aan dan Carry. Voorraad echter moest er altijd meer dan voldoende zijn. Primair vanwege de functie in de markt en secundair omdat “massa kassa is”. ( zowel aan de verkoop- als inkoopzijde). Leveranciers moest je juist snel betalen om kracht te tonen en inkoopmacht ( korting dus) te verkrijgen. Nu 25 jaar later zijn sommige zaken toch anders.Het niet financieren van klanten is nog steeds even belangrijk als toen. Die keuze heeft Sligro Food Group veel goeds gebracht, ook heden ten dage waarbij Carry inmiddels minder belangrijk is dan bezorging. Vroeger was cash vooral contante betaling, tegenwoordig is het vooral automatische incasso. Daarbij ligt het betaal initiatief bij de leverancier en is meteen duidelijk wat te doen bij een storno. Diverse overnames uit het verleden vonden hun oorzaak in het slechte debiteurenbeleid bij deze bedrijven. De hoogte van de voorraden kan tegenwoordig veel lager zijn om geen nee te verkopen. De invloed van ICT heeft zich hier zeer sterk doen gelden en ERP systemen bieden daarbij heel veel ondersteuning. Toch geldt nog steeds dat veel voorraad laten zien in een winkelomgeving tot hogere verkopen leidt. Daarom is aan de voorkant van het bedrijf relatief weinig bespaard, maar aan de achterkant des te meer. Het meest veranderd is het inzicht rondom de betaling aan leveranciers. Geleidelijk zijn de betaaltermijnen substantieel toegenomen onder invloed van de financiële wereld op beurs- en andere bedrijven. Iedereen kent wel de voorbeelden uit de private equity omgeving. Je kunt dan als individueel bedrijf bijna niet achterblijven want anders word je overgenomen met het geld van je leveranciers. Dat leidt soms tot de bijzondere conclusie dat degenen met de zwakste financiële situatie het meest ( en het duurst) moeten lenen. Bezien vanuit de totale supply chain laten we dus geld liggen. Door supply chain finance aan te bieden kan dat geld weer grotendeels terugvloeien naar de sector. Dat gaat uiteraard gepaard met discussies over de verdeling van de koek, maar in ieder geval wordt de koek groter. Voor een aantal ( kleinere?) leveranciers is het vaak de enige mogelijkheid tot verkrijging van extra liquiditeiten om bijvoorbeeld te kunnen investeren. Louis is zes jaar geleden overleden. Ik denk dat hij deze innovaties omarmd zou hebben, tenminste als ze toegepast worden vanuit eén basisgedachte die nooit mag veranderen: fatsoenlijk zaken doen, hard maar fair. Huub van Rozendaal was CFO van Sligro en blogt voor CFO.nl over zijn ‘lessons learned’ en de invulling van de functie van CFO.