Wil je als CFO écht bijdragen aan de energietransitie, of alleen op papier?

Daan Bouwman en Matthijs Nijpels van Groendus spraken op het Leadership in Finance Summit 2023 over de voordelen, en zelfs de noodzaak van een duurzame, flexibele én financieel gunstige energiehuishouding. Duurzaam groeien dankzij een nieuw energiemodel.

Geheel in lijn met de tagline van de summit, 'Check your assumptions at the door', begint CFO Daan de masterclass met een aantal prikkelende vragen aan de zaal: kloppen onze aannames over de energiemarkt wel? Is de energieprijs echt zo onvoorspelbaar als we denken? Hoe stel je je energieaanbod veilig, op een manier die je bedrijf én de planeet ten goede komt?

• Waar moet een modern en groen energiesysteem aan voldoen?
• Wat is het verschil tussen een écht groene energiehuishouding en groen-zijn op papier?
• Hoe combineer je het belang van je bedrijf met dat van de planeet?

Stabiel en duurzaam

"Als een CFO ergens niet van houdt, is het wel onvoorspelbaarheid," zegt Daan, wat met geknik en gelach vanuit de zaal wordt beantwoord. Maar hoe zorg je als bedrijf voor een energieaanbod dat én stabiel én duurzaam is? Simpel gezegd: door zo zelfvoorzienend mogelijk te zijn en je eigen energie op te wekken, én door bij het inkopen verder te kijken dan de traditionele energieplatforms.

Het moderne energiesysteem, legt Daan uit, bestaat uit drie elementen. Het eerste: je eigen energie opwekken. Het tweede: slim omgaan met data. Door je energieverbruik en -voorraad te koppelen aan weersvoorspellingen en gunstige tarieven, kun je grote stappen zetten qua kostenbesparing én qua duurzaamheid.

Het derde element, tot slot: de energie die je niet zelf op kunt wekken, kun je wél duurzaam inkopen. Om daar met de zaal dieper op in te duiken, geeft Daan het woord aan Matthijs, directeur Energiemarktplaats.

Lees ook op CFO.nl: Petra van den Broek (CFO van SPIE Nederland): “Het is fijn als niet ieder kabinet opnieuw de regels omgooit waar je als CFO je strategie op baseert.”

Handel in groene certificaten

De kosten van de beschikbare energie fluctueren per uur. Die prijs wordt gezet door een Europese dagmarkt waarvan Nederland een deelmarkt is. Alle energie wordt daar op één grote grijze hoop gegooid, vertelt Matthijs. De vraag is of dat wel een juiste beprijzing is voor groene energie. We hebben bovendien allemaal ervaren dat grote maatschappelijke ontwikkelingen, soms letterlijk aan de andere kant van de wereld, die prijzen sterk beïnvloeden. Hij geeft het voorbeeld van een mogelijke staking in een LNG-terminal in Sydney, waarna ook de Nederlandse energiemarkt het benauwd kreeg. "Dat vind ik bijzonder, als ik eerlijk ben," zegt Matthijs. "En het hoeft ook niet, die fluctuaties, de onvoorspelbaarheid. In de basis is groene elektriciteit voor 80% een CAPEX product met een zeer voorspelbare prijs. Een dynamisch uurlijks prijsmechanisme op dagbasis past daar helemaal niet bij”. Het kan veel stabieler en écht groener."

Dat laatste heeft niet alleen te maken met groene stroom. Anders gezegd: wat groene stroom lijkt, is lang niet altijd écht groen. Matthijs onderbouwt die stelling met een heldere uitleg over Garanties van Oorsprong, oftewel GvO's. "Een producent van zonne- of windenergie kan zich registreren, en voor elke groen opgewekte Megawattuur krijgt die producent dan een GvO-certificaat. Die zijn in heel Europa één jaar geldig."

Het probleem: die GvO's kun je verhandelen. Wat ook betekent dat een bedrijf, om door te gaan voor 'groen', simpelweg wat certificaten van duurzaamheid kan kopen, zonder ook maar iets te veranderen aan de eigen energiehuishouding. "Je hebt alleen wat papiertjes gekocht," zegt Matthijs. "Dat is wat wij een administratieve werkelijkheid noemen. Er is geen relatie met de bron, en er is geen tijdigheid. Dat wil zeggen: de energie kan lang geleden en heel ergens anders zijn opgewekt."

Bijdrage energietransitie

Bij de integrale energieoplossing die Groendus voorstaat, wordt dat tijdigheidsprincipe wél opgevolgd. Net als het bronprincipe: de ingekochte energie komt het liefst uit de buurt. "Die ruimte om daar je eigen keuzes in te maken ís er, ook in de huidige energiemarkt. Je kan in principe naar elke leverancier rijden en daar, zodra je het nodig hebt, jouw stroom kopen. Maar dat is nogal bewerkelijk, en je moet ook maar weten welke leveranciers het beste passen bij jouw bedrijfsvoering."

Kortom: er is een partij nodig die de vragende en de aanbiedende partijen, de opwekkers en afnemers van duurzame energie, bij elkaar brengt. Dat is wat Groendus doet op de Energiemarktplaats, vergelijkbaar met het bekende online koop- en verkoopplatform voor particulieren. Op de Energiemarktplaats kunnen bedrijven directe, gunstige, écht duurzame energiecontracten sluiten, "waarmee je direct bijdraagt aan de energietransitie."

Na Matthijs' uitleg kwam er een aantal vragen uit de zaal, waaronder één over de visie van zijn organisatie ten opzichte van gasgebruik. "Dat is voorlopig nog wel nodig," zei Matthijs, gevolgd door een belangrijke 'maar': je moet gas zó gebruiken dat het volledig tot zijn recht komt. "Liever niet voor het koken, dat is energetisch gezien zonde. Maar wel om elektriciteit op te wekken, voor als het niet waait of de zon niet schijnt. Om de energiehuishouding te optimaliseren, dus."

Want ook dat inzicht hoort bij een reële visie op een duurzame energieoplossing. Niet ál je energie valt nu al groen te leveren, maar het overgrote deel wel – en niet alleen op papier.